Chuẩn bị chọ vị thành niên vào đời và lập gia đình, không phải là đề ra những cấm đoán khắc nghiệt, mà là trang bị cho họ quan niệm đúng đắn và những giá trị của đời sống. Giáo dục vị thành niên về sức khỏe sinh sản, về tình dục an toàn và có trách nhiệm là điều rất cần thiết.

Vị thành niên cầm kiến thức sức khỏe sinh sản, về tình dục an toàn và có trách nhiệm.(Ảnh minh họa. Nguồn:internet).

Giáo dục vị thành niên để có ứng xử đúng trong mối quan hệ nam nữ cần chú ý : giáo dục kỹ năng kiềm chế và từ chối khi bị lôi cuốn vào quan hệ tình dục và giáo dục để biết tự bảo vệ khi không thể kiềm chế (biết cách phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục và có hiểu biết về các biện pháp tránh thai).

Tình dục an toàn

Thực hành tình dục an toàn là sự lựa chọn cần thiết khi vị thành niên không thể vượt qua được những cảm xúc tình dục.

Ngày nay khái niệm an toàn tình dục được hiểu như sau: "Sự lựa chọn hành vi tình dục đem lại sự thoải mái và bảo vệ được cho bản thân và cho những người khác không bị những hậu quả có hại đến sức khỏe". Bị lây nhiễm bệnh do quan hệ tình dục và có thai khi chưa mong muốn là có hại cho sức khỏe, là không an toàn. Với định nghĩa nói trên, tình dục an toàn nhấn mạnh đến trách nhiệm và sự lựa chọn của mỗi cá nhân trong đời sống tình dục.

Tình dục an toàn bao gồm một loạt những hành vi đem lại sức khỏe và có tác dụng phòng ngừa: lối sống lành mạnh, tôn trọng mối quan hệ chung thủy với một bạn tình, sử dụng bao cao su khi có nguy cơ bị lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, sử dụng các phương pháp tránh thai đáng tin cậy và an toàn, thực hành tình dục không thô bạo, sử dụng kim, bơm tiêm riêng và đã vô khuẩn, kiểm tra y tế khi nghi ngờ bị nhiễm các bệnh lây truyền tình dục.

Hành vi tình dục được coi là lành mạnh khi phù hợp với những chuẩn mực văn hóa của xã hội hiện đại, nhấn mạnh đến sự tự nguyện, bình đẳng, tôn trọng nhau, không làm thương tổn cho nhau và chia sẻ chân thành.

Nhiều hành vi tình dục không phù hợp với đạo đức, văn hóa truyền thống, có thể an toàn nhưng không lành mạnh, ví dụ quan hệ với gái điếm, với trẻ em...

Vị thành niên cũng cần nhận thức được việc thực hành tình dục an toàn là một giá trị xã hội.

Tình dục có trách nhiệm

Tình dục an toàn là một giá trị xã hội (Ảnh minh họa).

Cũng có nhiều cách lý giải về hiện tượng vị thành niên có quan hệ tình dục sớm, một trong số đó là sự thiếu giáo dục về mối quan hệ lành mạnh và có trách nhiệm giữa nam và nữ. Vậy thế nào là hành vi tình dục có trách nhiệm?

Một thái độ có trách nhiệm trong mối quan hệ nam nữ là khi cả hai phía đều tin chắc rằng:

- Họ không bị nhiễm bất cứ một loại bệnh lây truyền qua đường tình dục nào, kể cả HIV. Vì vậy cả hai người đều cần được kiểm tra y tế và xét nghiệm phát hiện HIV.

- Họ cần thống nhất với nhau về ý muốn có thai hay chưa muốn có thai.

- Họ cần xác định rõ trách nhiệm của họ một khi lỡ có thai. Những người có trách nhiệm trong hành vi tình dục đều thống nhất rằng nạo thai không bao giờ được coi là một biện pháp để kiểm soát sinh đẻ. Vì vậy những cặp bạn tình có trách nhiệm và quan tâm đến nhau phải nói cho nhau biết nguy cơ có thể có thai với những hậu quả của nó, chia sẻ quan điểm về mối quan hệ vợ chồng và vai trò, trách nhiệm của bậc làm cha mẹ.

- Họ cần hiểu rõ những quan niệm của nhau về những mục tiêu trong đời sống và biết cùng nhau xác định những giá trị, nghĩa là họ cần hiểu rằng quan hệ tình dục là một việc nghiêm túc khi con người đã thực sự trưởng thành về mặt thể chất, tâm lý và tình cảm.

- Họ cần phải tin rằng quan hệ tình dục chỉ làm cho tình yêu của họ tốt đẹp hơn, tin cậy nhau hơn chứ không phải chỉ là sự hưởng thụ đơn thuần hay vì một động cơ không chính đáng nào đó.

Cần xây dựng một quan hệ tình dục có trách nhiệm để vị thành niên hiểu rằng chỉ trong khuôn khổ hôn nhân mới đem lại an toàn và hạnh phúc bền vững.

• Theo BS. Xuân Anh (SK-ĐS)