Tế bào người chết + trứng bò = người nhân bản

Thế giới xôn xao về tuyên bố hôm qua (31/8) của một chuyên gia sinh sản người Mỹ: ông đã tạo ra phôi thai có thể sống được bằng cách kết hợp tế bào của người chết với trứng bò rỗng.

TS Zavos: Phương pháp sử dụng tế bào người chết có thể được sử dụng trong tương lai để nhân bản người.

Panayiotis Zavos thuộc Trung tâm Y học Sinh sản Kentucky (Mỹ) thông báo nhóm của ông đã chứng minh: Tế bào lấy từ tử thi người có thể được sử dụng cho nhân bản. Công trình nghiên cứu này hoàn toàn mang tính thí nghiệm và chưa có phôi nào như vậy được cấy vào tử cung người sống nhằm mục đích nhân bản. Tuyên bố trên được đưa ra tại một cuộc họp báo ở London.

Tuy nhiên, khẳng định trên ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích và nghi ngờ từ giới khoa học Anh. Richard Gardner thuộc nhóm nghiên cứu tế bào gốc và nhân bản thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Anh nói: ''Công việc này vừa đáng nghi về mặt khoa học, vừa không thể chấp nhận về mặt đạo đức. Nó hoàn toàn lừa dối khi gợi ý rằng bạn có thể sao chép một người yêu dấu đã chết bằng cách tạo ra một người nhân bản có vật liệu di truyền giống hệt''.

Còn Robin Lovell-Badge, giám đốc di truyền tại  Viện Nghiên cứu Y học Quốc gia Anh, nhận xét: ''Người đàn ông này đánh trúng mong muốn cháy bỏng của những người dễ bị ảnh hưởng nhất trong xã hội, mang đến ảo vọng cho họ. Các nhà khoa học khác cho rằng ngay cả khi có thể nhân bản người, nguy cơ dị tật bẩm sinh là rất lớn. Chúng ta vẫn chưa thấy sự mô tả phù hợp về thủ tục mà TS Zavos sử dụng. Ông ta nên công bố nghiên cứu của mình trên một tạp chí được công nhận để chúng minh rằng ông ta không phải là lang băm''.

Cơ quan sinh sản và phôi người của Anh từ chối bình luận về công việc của Zavos. Trong khi đó, Zavos nói rằng ông đã công bố một tài liệu về công việc trước đây trên tạp chí Reproductive Bio Medicine Online và các tài liệu khác đang được xem xét. Trong công việc mới nhất, Zavos khẳng định đã trực tiếp lấy tế bào từ mô của người đã chết, tiêm chúng vào trứng bò đã bị rút nhân rồi hợp nhất chúng bằng sốc điện. Phôi được hợp nhất thành công này bắt đầu phân chia sau 48 giờ. Hai trong số ba tế bào người tạo ra các ''bào thai có thể phát triển được'', tức là có thể được cấy vào tử cung để dẫn tới một ca mang thai.

Nhiều nhóm khác đã tạo ra phôi nhân bản bằng cách kết hợp trứng người với trứng động vật rỗng, bắt đầu vào năm 1996. Zavos đã sử dụng máu và các tế bào khác từ một bé gái 11 tuổi, người bị chết trong tai nạn xe hơi. Cha mẹ của bé gái này giữ mô trong tủ lạnh tại nhà cho tới khi chúng được chuyển tới nhóm nghiên cứu của Zavos ba ngày sau đó trong băng khô.

Theo Zavos, ông cũng sử dụng tế bào từ một thanh niên 18 tuổi song phôi thai chỉ sống sót cho tới giai đoạn phân chia thành bốn tế bào. Người chết thứ ba là một đàn ông 33 tuổi. Mô của ông được lấy trong nhà xác ngay sau khi tử vong. Do vậy, nhóm của Zavos có thể nuôi chúng như tế bào tươi. Các tế bào này tạo ra phôi mà sinh trưởng tới giai đoạn 64 tế bào, tức là có thể cấy vào tử cung phụ nữ để họ mang thai.

Tuy nhiên, cả Gardner và Simon Fisher, giám đốc Trung tâm Sinh sản Care ở Nottingham (Anh) nói rằng mọi người không thể tiếp thu bất kỳ một thông tin hữu ích nào từ nghiên cứu ở cấp này. Trứng bò đặc biệt tốt cho các kỹ thuật nhân bản song người ta không biết kết hợp trứng với tế bào người chết có hoạt động ở người hay không. Còn Zavos thì nói rằng phương pháp sử dụng tế bào người chết có thể được sử dụng trong tương lai để nhân bản người. Ông đã tiến hành thành công các thí nghiệm tương tự trên động vật và động vật chào đời không có dị tật bẩm sinh so với các phương pháp nhân bản khác.

• Minh Sơn (Tổng hợp)