Chống mất xương cho phi hành gia bằng thuốc

Một loại thuốc ngăn chặn mất xương có thể cho phép các nhà du hành thực hiện những chuyến bay dài ngày trong vũ trụ. Đây là kết luận được đưa ra từ một nghiên cứu về các bệnh nhân tổn thương cột sống.

Vấn đề

Nhà du hành Mike Fincke (trái) và Gennady Padalka có thể ở lâu hơn trên ISS nếu họ mất ít xương hơn.

Hai vấn đề sức khoẻ lớn nhất mà phi hành gia gặp phải trong các chuyến bay vũ trụ là phơi nhiễm bức xạ và mất xương. Theo chuyên gia xương Jay Shapiro tại ĐH Uniformed Services (Mỹ), phải giải quyết thách thức trên trước khi con người phóng phi thuyền có người lái tới sao Hoả.

Shapiro dẫn đầu một nhóm nghiên cứu tác động của zoledronate đối với những bệnh nhân tổn thương cột sống trong vòng một năm. Loại thuốc này thường được sử dụng để ngăn các khối u xương thứ cấp phát triển ở bệnh nhân ung thư. Ngoài ra, nó còn cho kết quả sơ bộ đầy hứa hẹn ở việc làm chậm tác động của chứng loãng xương.

Tuy nhiên, bệnh nhân tổn thương cột sống là mô hình tốt hơn nhiều so với bệnh nhân loãng xương. Nguyên nhân là bệnh nhân cột sống mất xương với tốc độ tương tự các phi hành gia. Nếu một phụ nữ cao tuổi mắc chứng loãng xương, bà ta mất khoảng 2-3% khối lượng xương trong mỗi thập kỷ. Nhà du hành vũ trụ mất khoảng 2% khối lượng xương mỗi tháng và ngay cả việc luyện tập trong không gian cũng có ít tác dụng.

Trong nghiên cứu, tám bệnh nhân không uống thuốc zoledronate mất khoảng 16-18% khối lượng xương đùi trong vòng một năm. Bảy bệnh nhân sử dụng thuốc này chỉ mất 6%. ''Thuốc giảm đáng kế khối lượng xương bị mất. Đây là bước tiến đầu tiên song dường như là loại thuốc hiệu quả nhất trợ giúp con người tới sao Hoả'', Shapiro nói. Ông đã trình bày kết quả nghiên cứu tại hội nghị thường niên của Hiệp hội nghiên cứu xương và khoáng chất ở Seattle.

Thử nghiệm

Viện nghiên cứu y sinh vũ trụ quốc gia đang điều tra ảnh hưởng của các chuyến bay vũ trụ đối với con người. Phó giám đốc Jeanne Becker, đang nỗ lực sắp xếp để một nhà du hành trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) uống loại thuốc này. Tuy nhiên, bà nói rằng do kế hoạch nối lại các chuyến bay của tàu con thoi không chắc chắn nên có thể phải chờ vài năm trước khi zeledronate được thử nghiệm trong điều kiện không trọng lực.

Trong khi đợi cơ hội trên, Shapiro dự định tiến hành một nghiên cứu lớn hơn, liên quan tới 36 bệnh nhân, nhằm tìm hiểu chính xác cách loại thuốc này ngăn chặn mất xương. Nghiên cứu này cũng có thể mang lại lợi ích cho bệnh nhân tổn thương cột sống. Các chi của họ dễ dàng bị gãy sau khi mất xương. Mặc dù vậy, họ không sử dụng chân song sự suy yếu này có thể làm cuộc sống cực kỳ khó khăn. Không dễ gì chuyển họ từ ghế tới nhà tắm với một chiếc chân gãy.

Các loại thuốc chẳng hạn như zoledronate có thể đóng vai trò quan trọng trong các chuyến bay vũ trụ dài ngày. Theo Colin McGuckin, nhà khoa học tế bào gốc tại ĐH Kingston (Anh), phải mất sáu tháng con người mới tới được sao Hoả, một năm tiến hành thí nghiệm trên bề mặt và sau đó là 6 tháng trở về. Trong thời gian đó, mất xương sẽ là vấn đề lớn.

Tuy nhiên, Colin nói thêm rằng một phi thuyền có người lái tới sao Hoả sẽ vẫn cần cung cấp cho nhà du hành một khu vực có trọng lực nhân tạo. Trọng lực này được tạo ra bởi một bộ phận quay của con tàu. ''Giải pháp này sẽ là sự kết hợp giữa y học và phi thuyền thông minh''.

• Minh Sơn (Tổng hợp)