Sự lạc hậu về danh mục hàng hoá và giá tính thuế đang tạo kẻ hở cho DN gian lận thuế.

Gần đây dư luận lại đang quan tâm đến hiện tượng ''chơi chữ'' trong nhãn mác hàng hoá, xuất xứ để áp giá tính thuế vào ''loại khác'' có giá trị thấp hơn đối với xe máy hoặc linh kiện xe máy NK. Bằng cách ''chơi chữ'' này, nhiều DN nhập khẩu xe máy và linh kiện xe máy đã gian lận thuế hàng tỷ đồng.

Bớt chữ để... bớt thuế

Tháng 5/2003, một DN nhập khẩu thay vì làm thủ tục tại Hải Phòng đã chuyển về Nghệ An để làm thủ tục một lô hàng xe hai bánh gắn máy nguyên chiếc với nhãn hiệu tự khai báo là MBK-FLAME 125 mới 100% do Đài Loan sản xuất. Với nhãn hiệu mà DN khai báo nói trên, đương nhiên xe máy này chưa có tên trong bảng giá tối thiểu (BGTT) của Bộ Tài chính. Lô hàng được tự tính thuế và thông quan với giá tính thuế tại khung giá ''các loại xe máy khác chưa được quy định cụ thể'' trong Quyết định 164/2002/QĐ-BTC ngày 27/12/2002 của Bộ Tài chính là 1.170 USD/1 xe. 

Sau khi thông quan, chiêu ''lách'' giá tối thiểu của DN trên đã bị cơ quan chức năng phát hiện. Thực ra, xe máy hiệu MBK-FLAME 125 trên là do hãng YAMAHA sản xuất nhưng DN đã kê khai không đầy đủ nhãn hiệu, làm sai lệch giá tính thuế thay vì phải tính thuế theo khung giá ''xe Yamaha loại khác'' - giá tính thuế 1.650 USD/1xe.

Thực ra, tình trạng lợi dụng để ''lách'' thuế đối với mặt hàng xe máy và linh kiện xe máy nhập khẩu nhằm trốn một phần thuế đã diễn ra trước đây. Mới đây, Cục Hải quan Hà Nội đã kiểm tra sau thông quan phát hiện, trong năm 2002 hai DN nhập khẩu xe máy CKD đổi hàng với Lào có nhãn hiệu là MBK-FLAME 125, số thuế chênh lệch phải truy thu lên tới hơn 3,8 tỷ đồng.

Còn trường hợp nhập khẩu xe máy nguyên chiếc hiệu YMT-CYGNUS 125 tại Quảng Bình, đây là loại xe có nhãn hiệu mới chưa được quy định trong BGTT. Khi thông quan, cơ quan Hải quan đã áp giá quy định đối với nhãn hiệu xe máy ''loại khác'' là 1.170 USD/1xe. Nhưng do biết tình trạng khai man nhãn hiệu và chủng loại xe nên Tổng cục Hải quan đã yêu cầu Hải quan địa phương kiểm tra kỹ, nếu đúng là xe YAMAHA thì phải áp giá tính thuế theo mức giá 1.650 USD/1xe.

''Lách'' giá tối thiểu - chuyện chưa cũ

Xe máy và linh kiện xe máy nhập khẩu là mặt hàng Nhà nước quản lý giá tính thuế và được quy định tại BGTT ban hành kèm theo Quyết định 164/2000/QĐ-BTC ngày 10/10/2000 được bổ sung, sửa đổi tại Quyết định 164/2002/QĐ-BTC ngày 27/12/2002 của Bộ Tài chính. Hai bảng giá trên quy định cụ thể giá tối thiểu cho ''các loại model xe cụ thể ở trên''. 

Ông Nguyễn Văn Cẩn, Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm tra thuế XNK, Tổng Cục Hải quan cho biết, một số DN đã lợi dụng kẽ hở này để khai báo hoặc đặt nhà sản xuất cho ra đời loại hàng mới, chưa có tên trong BGTT để được hưởng giá tính thuế ''loại khác'' tất nhiên là thấp hơn rất nhiều so với nhãn hiệu của hàng hoá tương tự. 

Nhiều người còn nhớ trường hợp rộ lên việc nhập khẩu xe máy CKD hiệu Honda DYLAN ES 150 cách đây 1 năm. Đây là loại xe hiệu Honda có kiểu dáng, màu sắc, kích thước gần giống xe máy hiệu Honda@ nhưng do chưa có tên trong BGTT nên giá tính thuế chỉ được khai báo và thông quan với giá 1.200 USD/bộ CKD của mục ''xe máy hiệu Honda khác''. Trong khi đó, xe Honda@ 150 có giá tính thuế quy định cụ thể trong BGTT là 2.500 USD/bộ CKD, gấp đôi so với giá khai báo. Điều đáng nói là xe máy DYLAN được chào bán trên thị trường với giá rất cao-6.200 USD/xe (tương đương với giá của xe Honda@).

Hay như trường hợp xảy ra tại Hải quan Bình Định, trong năm 2002, có DN đã nhập khẩu hơn 500 bộ linh kiện xe máy dạng đổi hàng với Lào. DN này khai báo là bộ linh kiện xe máy CKD có nhãn hiệu MBK-FORCE 125, có xuất xứ Trung Quốc, giá tính thuế theo bảng giá 164/2000/QĐ-BTC ngày 10/10/2000 là 650 USD/1bộ CKD. Tuy nhiên, từ việc nghi ngờ trong quá trình thông quan, cơ quan Hải quan đã tiến hành kiểm tra sau thông quan, xác minh tại Công ty Yamaha tại Việt Nam và phát hiện đây là xe máy có nhãn hiệu Yamaha MBK-FORCE 125, xuất xứ Đài Loan - giá tính thuế ''xe máy Yamaha loại khác'' - 1.100 USD/xe hay 1.030 USD/bộ CKD, nhưng DN khai báo nhãn hiệu không đầy đủ để trốn thuế.

Như vậy, bằng cách ''chơi chữ'', nhiều DN nhập khẩu xe máy và linh kiện xe máy đã gian lận thuế hàng tỷ đồng thông qua BGTT. Trên thực tế, do công nghệ sản xuất phát triển, thị hiếu người tiêu dùng mà các nhà sản xuất đưa ra hiệu hàng hoá mới, BGTT chưa cập nhật kịp thời những nhãn hiệu xe máy mới, hiện đại là điều khó tránh khỏi.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ Tài chính cũng đã thường xuyên bổ sung sửa đổi BGTT, trong đó có cập nhật những loại xe mới, nhãn hiệu mới, điều chỉnh lại giá thuế cho phù hợp. Đơn cử trường hợp xe máy Honda DYLAN ES 150, trước đây chưa có tên trong BGTT của Quyết định 164/2000 nhưng tại Quyết định 164/2002 đã được bổ sung giá của loại xe máy này. Một số nhãn hiệu xe máy mới của hãng Yamaha cũng đã được sửa đổi, bổ sung.

Ngoài nguyên nhân BGTT chưa cập nhật kịp thời, thì điều đáng nói là một số DN đã khai báo không đầy đủ tên và nhãn hiệu loại xe thực nhập để lợi dụng ''lách'' giá tối thiểu như trường hợp xe máy Yamaha MBK-FLAME 125 trên đây. Theo trả lời của Đại diện sở hữu công nghiệp của Công ty Yamaha thì loại xe MBK FLAME 125 do hãng Yamaha sản xuất tại Đài Loan, sau đó xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Theo quy định tại Quyết định 164/2002/QĐ-BTC thì loại xe ''Yamaha loại khác'' có giá tính thuế tối thiểu là 1.650 USD/1xe (không phải là 1.170 USD/1xe như đã khai báo).

(Theo Hải Quan)