(VietNamNet) - Bắt đầu từ hôm nay (15/6) cho đến 15/8, Dự thảo Thuế thu nhập cá nhân sẽ được Uỷ ban thường vụ Quốc hội tổ chức lấy ý kiến toàn dân trước khi đưa ra thảo luận và thông qua trong Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá XII.

Trao đổi với báo chí về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục thuế cho biết, có sáu nhóm vấn đề chính sẽ lấy ý kiến nhân dân. Cụ thể là về, đối tượng nộp thuế: hộ gia đình, cá nhân sản xuất, kinh doanh, công thương nghiệp đang thuộc diện điều chỉnh của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp sang Luật thuế thu nhập cá nhân (1); đối tượng chịu thuế: thu hay không thu với lãi từ tiền gửi tiết kiệm và các khoản thu nhập ngẫu nhiên khác (2); biểu thuế (3); đối tượng không thuộc diện thuế (4); giảm trừ gia cảnh: phương án áp dụng cho những mức nộp 3 triệu đồng/tháng, 4 triệu đồng/tháng, 5 triệu đồng/tháng (5); và thời điểm Luật có hiệu lực, dự kiến là 1/1/2009 (6).

Chưa thu thuế từ lãi tiết kiệm, thuế chuyển nhượng chứng khoán. (Ảnh: ACB)

Theo bà Cúc, nguyên tắc bắt buộc trong quá trình xây dựng và ban hành văn bản pháp luật là việc tham khảo ý kiến các đối tượng chịu tác động của văn bản luật. Đối với các luật thuế, các đối tượng cần lấy ý kiến thuộc diện điều chỉnh của luật thuế, có nghĩa là các doanh nghiệp, doanh nhân. Vì vậy, Luật Thuế thu nhập cá nhân hướng tới các cá nhân trong xã hội nên phạm vi lấy ý kiến không chỉ các hiệp hội, các bộ, các ngành nữa mà là đông đảo tầng lớp nhân dân. Thuế thu nhập cá nhân là một sắc thuế khá nhạy cảm nên việc lấy ý kiến toàn dân là điều đặc biệt cần thiết để người dân hiểu và nhận thức rằng nộp thuế thu nhập cá nhân là trách nhiệm của mỗi công dân đối với đất nước.

Lãi tiết kiệm, bảo hiểm không tính thuế

Một trong những điểm mới nhất là dự thảo lần này đã được chỉnh sửa sau khi tiếp thu ý kiến của Quốc hội là bỏ quy định về thu lãi từ tiền gửi tiết kiệm. Bà Cúc cho biết, hiện nay, lãi tiền gửi tiết kiệm của cá nhân mang tính tích luỹ là chủ yếu. Bên cạnh đó nguồn gửi tiết kiệm là một trong những nguồn cung cấp vốn quan trọng cho sản xuất kinh doanh thông qua kênh huy động vốn là các ngân hàng thương mại. Bởi vậy, việc chưa thu thuế thu nhập từ lãi suất tiền gửi tiết kiệm là phù hợp, góp phần đáp ứng yêu cầu về vốn cho nền kinh tế.

Bên cạnh đó, việc thu thuế đối với loại thu nhập này rất khó khả thi trong điều kiện ở Việt Nam. Quyết định chưa thu thuế với lãi tiết kiệm đã nhận được sự đồng tình của người dân và ủng hộ của Ngân hàng Nhà nước. Bên cạnh đó, việc thu thuế từ tiền lãi của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cũng chưa tính đến trong điều kiện hiện nay.

Dự thảo lần này cũng không thu thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ nhà ở, quyền sử dụng đất ở trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có một nhà duy nhất; thu nhập từ chuyển nhượng, chuyển đổi bất động sản của cá nhân đã có quyền sử dụng, sở hữu trên 5 năm. Trường hợp chuyển nhượng bất động sản và bất động sản thừa kế, quà tặng giữa vợ với chồng, giữa cha mẹ với con đẻ, con nuôi… không phải chịu thuế.

Giao dịch cổ phiếu OTC chịu thuế 25%

Đây là vấn đề đang được sự quan tâm của nhiều người trong giới đầu tư chứng khoán. Bà Cúc cho biết, theo dự thảo Luật, mức chịu thuế từ khoản thu chuyển nhượng vốn này là  25%. Căn cứ để tính thuế này là các loại thuế thu nhập cá nhân được tính xấp xỉ dựa trên thuế thu nhập doanh nghiệp. Mức thuế của hoạt động chuyển nhượng vốn trong chứng khoán là 25% được tính trên cơ sở thuế chuyển nhượng vốn của thu nhập doanh nghiệp 28% (sau này sẽ được điều chỉnh mức thuế này xuống 25%).

Chúng ta cũng biết rằng, hầu hết các nước họ đã triển khai việc thu thuế thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng vốn từ rất lâu. Trong khi đó, hiện nay mọi doanh nghiệp kinh doanh đều phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 28%. Đầu tư vào chứng khoán cũng là một loại hình kinh doanh và để đảm bảo công bằng thì không thể không thu thuế đối tượng này. Và phương pháp tính thuế sẽ thực hiện bằng cách khấu trừ tại nguồn.

Về cách thu cụ thể, bà Cúc cho biết, khi nhà đầu tư chuyển nhượng cổ phiếu thì công ty chứng khoán khấu trừ 0,1% trên tổng giá trị chuyển nhượng. Cuối năm người có thu nhập kê khai xem lợi nhuận trong cả năm, sau đó tính toán xem mức thuế thu nhập 25% là bao nhiêu tiền và trừ đi tổng số tiền đã khấu trừ tại mỗi lần chuyển nhượng. Nếu nộp quá thì được hoàn lại, còn thiếu thì phải đóng thêm cho đủ.

Theo bà Cúc, phương pháp khấu trừ tại nguồn này cũng được áp dụng với các giao dịch phi chính thức (OTC). Chúng ta có cơ sở để làm việc này vì theo quy định của Bộ Tài chính, tới đây tất cả các công ty phải đăng ký là công ty đại chúng và các công ty cổ phần muốn giao dịch thì cổ phiếu sẽ phải lưu ký chứng khoán. Còn nhà đầu tư muốn giao dịch cũng phải có tài khoản tại một công ty chứng khoán. Như vậy, các giao dịch sẽ được kiểm soát và thu được thuế. Tuy nhiên, sẽ có những trường hợp giao dịch trao tay, cơ quan quản lý không hy vọng sẽ giám sát được tất cả.

• Phước Hà

  Ý kiến của bạn về các điểm mới trong Dự thảo Thuế thu nhập cá nhân: