- Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN, năm 2008 cầm chắc là kinh doanh không có lãi nếu giá điện không tăng. Với những thông tin đưa ra hình như đó là "tối hậu thư" của ngành điện? 

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã đưa ra các phương án tăng giá điện để Bộ Công thương xem xét trình Chính phủ để tăng giá điện theo lộ trình bắt đầu từ 1/7/2008. Mới đây, trả lời báo chí, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Tổng giám đốc của EVN cho biết, với giá bán điện hiện hành thì EVN đang lỗ. Mua với giá cao mà bán giá thấp thì lỗ là điều chắc chắn. Là doanh nghiệp nếu lỗ thì chẳng ai làm kinh doanh.

Cũng theo thông tin từ ông Hùng, hiện nay EVN đang mua 1.500 MW của Nhiệt điện Cà Mau (Tập đoàn Dầu khí VN) với giá 7 cent cho 1KWh (tháng 1), 8 cent trong tháng 2/2008 vậy nhưng  giá bán ra bình quân chỉ khoảng 5 cent. Như vậy với giá bán này mỗi năm EVN lỗ trên 3.000 tỷ đồng. Nếu như năm 2007 EVN lãi được 3.000 tỷ đồng thì năm 2008 sẽ hết lãi.

Nhưng giá điện do Chính phủ quyết định. Mới đây Thủ tướng Chính phủ cho biết chưa bàn đến chuyện tăng giá điện trong giai đoạn hiện nay. Mục tiêu của Chính phủ là chống lạm phát. Nếu lộ trình tăng giá điện được Chính phủ cho phép lùi lại thì tất nhiên là EVN phải chấp nhận.

Thuỷ điện Sông Hinh. Ảnh minh hoạ

Khi EVN hết lãi thì chuyện gì sẽ xảy ra? Cho đến nay  EVN vẫn là nhà mua buôn điện duy nhất từ các đơn vị thuộc EVN cũng như ngoài EVN để đáp ứng nhu cầu điện cho nền kinh tế. Ngoài các nguồn điện có giá rẻ được sản xuất bởi các doanh nghiệp của EVN, thì EVN còn phải mua điện từ các nhà máy điện độc lập, các nhà máy điện BOT. Các quan chức của EVN từng phàn nàn rằng  bản thân EVN sản xuất điện thì có lãi, nhưng đi mua của các nguồn bên ngoài về để bán lại với giá bán lẻ hiện nay thì lỗ.

Theo số liệu của EVN giá mua điện từ các nhà máy độc lập bình quân là 740 đồng/kWh, nếu tính cả phí truyền tải, phân phối thì chi phí giá thành điện đến khách hàng sử dụng là 1.056 đồng/KWh. Cũng tương tự như vậy là giá điện mua của Trung Quốc. Tính cả chi phí truyền tải đến khách hàng cũng gần 1.100đ/KWh. Trong khi giá bán bình quân đến hộ tiêu thụ hiện nay là 852 đồng/KWh, nên mua điện ngoài, EVN phải bù lỗ. Điều này cũng có nghĩa là, tỷ trọng điện mua ngoài càng cao thì EVN càng bị lỗ.

Theo EVN, năm 2007 mua của các nhà máy điện BOT, IPP (nguồn điện độc lập) và các công ty cổ phần khoảng 33,449 tỷ kWh chiếm 49,73% tổng sản lượng sản xuất và mua ngoài của EVN.

Trong năm 2008 này điện thương phẩm dự kiến  khoảng 77 tỷ KWh, trong đó mua ngoài chiếm khoảng 50%. Các nguồn thuỷ điện thì có lãi nhưng do nhu cầu điện tăng cao để đáp ứng,  EVN phải tăng mua điện từ nguồn bên ngoài. Số lãi của thuỷ điện vẫn đang được bù cho mua điện bên ngoài. Nếu năm nay, nước về ít, phải đổ dầu vào chạy máy phát điện thì thua lỗ là điều khó tránh khỏi. Theo tính toán, nếu chạy dầu thì giá thành 1KWh điện sẽ vào khoảng 3.000 đồng trong khi đang bán ra với mức 852 đồng.

Cũng theo số liệu từ EVN, sau khi xăng dầu tăng giá hồi tháng 11/2007 thì giá thành sản xuất điện tại các nhà máy nhiệt điện chạy dầu tăng thêm 710,25 đồng/KWh, tại nhà máy tuốc bin khí chạy dầu tăng thêm 517,39 đồng/KWh và nhiệt điện chạy diezel tăng thêm 483,94 đồng/KWh. Với giá xăng dầu tăng của thời điểm nêu trên thì năm 2008, chi phí sản xuất điện của EVN sẽ tăng thêm khoảng trên 900 tỷ đồng. Nhưng vào cuối tháng 2/2008 xăng dầu lại tăng thêm 1 lần nữa và như vậy chi phí  không thể là 900 tỷ đồng được, con số này có lẽ phải gấp 2 lần.

Theo EVN, như vậy  năm 2008 cầm chắc là họ kinh doanh không có lãi nếu giá điện không tăng. Nhiều người hiểu rằng với những thông tin đưa ra hình như đó là "tối hậu thư" của EVN? Điều lo ngại lớn nhất là để tránh kinh doanh không có lãi,  liệu EVN có áp dụng biện pháp hạn chế mua điện từ bên ngoài? Nếu mua điện bị hạn chế trong khi nhu cầu tăng thì điều tất yếu sẽ đến là tăng cường cắt điện mà việc này người ngoài cuộc khó lòng biết hết.

• Trần Thuỷ 
  
  Ý kiến của bạn về vấn đề này