- Khoảng thời gian 2 ngày cho các ngân hàng phía Bắc và 1 ngày cho các ngân hàng phía Nam chuẩn bị thực hiện cơ chế lãi suất mới tính từ các cuộc họp triển khai chính thức của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước rất ngắn lại rơi vào hai ngày nghỉ cuối tuần. Tuy nhiên, từ sáng 19/5/2008, hàng loạt ngân hàng đã áp dụng lãi suất mới. Các ngân hàng nhỏ là những đơn vị công bố lãi suất mới rất sớm và dẫn đầu về mức lãi suất cao.

Lãi suất đã lên đến 15%

Sáng ngày 19/5, Ngân hàng Đại Dương đã có quyết định mới về điều chỉnh lãi suất, thay cho mức lãi suất đã ban hành trước đó vào chiều 17/5. Mức lãi suất mới có sự tăng lên ở nhiều kỳ hạn ngắn. Cụ thể, lãi suất kỳ hạn ngắn dưới 1 tháng tăng mạnh, lãi suất 1 tuần 13%/năm. 2 tuần là 13,5%; 3 tuần là 14%. Các mức từ 1 tháng đến 9 tháng là 14,5%. Đặc biệt, lãi suất kỳ hạn 12 và 13 tháng đã lên đến 15%/năm. Đây có thể xem là mức lãi suất huy động cao nhất trên thị trường hiện nay. Các kỳ hạn từ 18 - 60 tháng được nâng lên mức 14%/năm.

Ngoài "đại gia" quốc doanh BIDV có sự chuẩn bị từ trước và có sự tham khảo ý kiến của các chuyên gia Ngân hàng Nhà nước đã trở thành ngân hàng đầu tiên thực hiện cơ chế lãi suất mới, rất nhiều ngân hàng khác, đặc biệt các ngân hàng nhỏ, cũng đã ngay lập tức công bố mức lãi suất hấp dẫn mới.

Theo các chuyên gia, mức lãi suất mà BIDV tính toán đã và sẽ được nhiều ngân hàng tham khảo để đưa ra mức lãi suất không quá chênh lệch nhau. 

Lãi suất mới được nhiều ngân hàng niêm yết từ sáng 19/5. (Ảnh: H.toan)

Một ngân hàng cổ phần khác cũng đã sớm tham gia tăng lãi suất là Ngân hàng Sài Gòn Thương tín (Sacombank). Theo đó, mức lãi suất huy động VND kỳ hạn trên 6 tháng là 14%/năm, dưới 6 tháng là 13,5-13,8%/năm. Ngoài ra, để hấp dẫn, khách gửi từ 50 triệu đồng trở lên còn được hưởng thêm 0,005%-0,025% tùy theo kỳ hạn.

Trong khi đó, một số ngân hàng chưa quyết định công bố lãi suất mới nhưng cũng cho biết, quyết định cuối cùng sẽ được đưa ra trong 1 - 2 hôm tới. Mức lãi suất chung mà các ngân hàng nhận định là thấp nhất 13% và cao nhất có thể lên đến 15%.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia mức 15% là rất ít. Bởi vì, với cơ chế mới, NHNN đã khống chế mức cho vay ra là 18%, các ngân hàng nếu tăng lãi suất đầu vào quá cao sẽ dẫn đến nguy cơ thua lỗ. Hơn thế, với một mức lãi suất quá cao cho những thời hạn ngắn, ngân hàng dễ bị "đặt vấn đề" khi "trội" hơn mặt bằng chung.

Nên nhìn nhau để tăng lãi suất

Đúng như dự đoán của nhiều chuyên gia, lãi suất đã tăng mạnh ở các kỳ hạn ngắn dưới 12 tháng. Thứ nhất, vào thời điểm có nhiều biến động này, khách hàng hầu như không có ai muốn gửi dài hạn. Các ngân hàng cũng chưa thể tính toán hết những biến động trong vòng thời gian dài như thế. Tuy nhiên, với mức lãi suất mới, các ngân hàng đang kỳ vọng tình hình lạm phát, kinh tế vĩ mô sẽ tốt lên trong cuối năm nay và đầu năm tới.

Điều quan trọng hơn là các ngân hàng vẫn chưa qua "cơn bĩ cực" thiếu vốn, nên cấp tập tăng vốn ngắn hạn để giải quyết vấn đề trước mắt, sau đó mới tính tiếp.

Chưa có nhiều phản ứng từ các doanh nghiệp về tác động của cơ chế cho vay mới. Tuy nhiên, với sự khống chế mang tính chất luật pháp cùng với sự kiểm tra gắt gao của Ngân hàng Nhà nước nhiều DN hy vọng rằng, việc vay vốn sẽ có phần dễ thở hơn khi các ngân hàng không còn "vô tư" huy động cao và cho vay với lãi suất ngất ngưởng 20 - 22% như trước đây.

Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, nhiều ngân hàng đều cho biết mức lãi suất cho vay sẽ được áp dụng tối đa là 18% cùng với nhiều điều kiện tiêu chuẩn khác. Mức lãi suất này được cho vẫn còn cao, không dễ gì doanh nghiệp đạt được lợi nhuận để đủ bù đắp. Và câu chuyện khó khăn về vốn chưa dễ kết thúc sớm.

Nhận định về diễn biến sau khi bỏ trần lãi suất, ông Cao Sỹ Kiêm - thành viên Hội đồng tư vấn Tài chính - Tiền tệ nhận định sẽ khó có một cuộc đua lãi suất mới. Các ngân hàng có tăng cũng phải tính toán trong khoảng rộng cho phép và phải nhìn nhau để làm.

Ông Kiêm cũng cảnh báo, sẽ có những ngân hàng thua lỗ, những ngân mới chuyển đổi, mới thành lập, ngân hàng yếu kém trong quản trị điều hành... sẽ gặp nhiều khó khăn. Những ngân hàng đó cần phải điều chỉnh nếu không muốn trở thành đối tượng bị thanh lọc. Việc giải thể, sáp nhập có thể sẽ xảy ra.

• Phước Hà