- 6 tháng đầu năm 2008, tài sản có và dư nợ của khối chi nhánh ngân hàng (NH) nước ngoài và NH liên doanh đạt mức tăng trưởng cao nhất trong hệ thống NH. Trong khi các NH nội địa đang thủ thế và “co” lại trong hoạt động do những khó khăn về tài chính, thì các đối thủ nước ngoài lại đang ráo riết cạnh tranh trở thành các NH bán lẻ tại VN.

Tốc độ tăng trưởng cao nhất toàn hệ thống

Từ năm 2007 đến nay, khi nhiều NH nội địa bị “kẹt” trong các khoản cho vay bất động sản và chứng khoán thì các NH nước ngoài lại gần như không “dính” vào những khoản cho vay này (họ chỉ giành một phần vốn nhất định mua trái phiếu Chính phủ với mức độ rủi ro bằng không).

Vì vậy, trong 6 tháng đầu năm 2008, trong khi hầu hết các NH nội địa phải vật lộn  với khó khăn về nguồn vốn, lãi suất, nợ xấu, mạng lưới tạm ngừng mở rộng, hạn chế cho vay mới chỉ tập trung thu hồi nợ cho vay...  thì các NH nước ngoài với khả năng thanh khoản, vốn và khả năng chi trả lại phát huy năng lực cạnh tranh và tăng trưởng khá nhanh trên nhiều lĩnh vực.

Thời gian tới các NH nước ngoài chắc chắn sẽ là những đối thủ rất mạnh của các NH trong nước trong hoạt động ngân hàng bán lẻ. Ảnh minh họa

Tính đến cuối tháng 6/2008, so với cuối năm 2007, NH nước ngoài và NH liên doanh đạt tốc độ tăng trưởng tài sản có và dư nợ với tương ứng khoảng 33% và gần 50% (mức tăng chung toàn hệ thống NH chỉ khoảng 8% và gần 20%). Đến nay, khối NH này tuy chỉ chiếm 9,3% tổng dư nợ cho vay (cả VND và USD) nhưng chiếm tới 29,5%/ tổng dư nợ cho vay bằng USD của toàn hệ thống NH. Theo nhận xét của Trung tâm thông tin tín dụng (NHNNVN) thì tình hình hoạt động kinh doanh của các NH nước ngoài tại Việt Nam tốt hơn rất nhiều so với các NH trong nước, thể hiện tỷ lệ nợ dưới tiêu chuẩn của các NH này  rất thấp.

Đưa dịch vụ NH đến tận tay

Bà Namita Lal, Giám đốc phụ trách ngân hàng bán lẻ Standard Chartered: "Khó khăn của VN chỉ là ngắn hạn".

Có một sự chuyển hướng rất rõ trong hoạt động của các NH nước ngoài tại Việt Nam. Bên cạnh việc vẫn tập trung cung cấp các dịch vụ cho đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), các dịch vụ tài chính liên quan cho các khách hàng của chính quốc thì hiện nay, nhiều NH nước ngoài đã thực sự quan tâm và bắt tay vào triển khai việc cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNN&V), tín dụng cho các hộ gia đình, các công ty lớn thuộc khu vực tư nhân của Việt Nam. HSBC, ANZ,  Standard Chartered… là những tên tuổi đi đầu trong sự chuyển hướng này.

Trước đây, khách hàng Việt Nam có cảm giác khó tiếp cận và có tâm lý ngại sử dụng dịch vụ của NH nước ngoài vì cho rằng với thương hiệu toàn cầu, các NH nước ngoài chủ yếu chỉ quan tâm đến các khách hàng lớn (tập đoàn nhà nước, các tổng công ty và DN 100% vốn nước ngoài).

Điều này đúng với tình hình từ những năm 2004 trở về trước. Thời điểm  đó do nhiều lý do (cơ sở hạ tầng pháp lý, mức thu nhập, sự hội nhập của Việt Nam đối với kinh tế thế giới…) nên đó ảnh hưởng nhiều đến sự quan tâm của các NH nước ngoài đến khu vực DNN&V, tín dụng cho các hộ gia đình.

Tuy nhiên đến nay, tình hình đã xoay chuyển và các NĐT nước ngoài đều nhận định Việt Nam là một thị trường bán lẻ đầy tiềm năng với hơn 85 triệu dân. Một số NH nước ngoài đó và đang quảng cáo các sản phẩm hướng đến đối tượng khách hàng là DNN&V, các doanh nhân, cá nhân dưới dạng cho vay tiêu dùng và cho vay đầu tư quy mô nhỏ.

Bởi vì các DNN&V được đánh giá là dễ thích nghi và linh hoạt ứng phó với tình hình thay đổi bên ngoài hơn các doanh nghiệp lớn. Mặc dù trong bối cảnh kinh tế trong nước không thuận lợi nhưng nhiều DNN&V hoạt động hiệu quả trong các lĩnh vực tiềm năng vẫn được coi là thị phần hấp dẫn hiện nay tại Việt Nam.

Hơn nữa, các NH nước ngoài với thế mạnh về nguồn vốn cũng đang thu hút các DN Việt Nam hoạt động kinh doanh có hiệu quả nhưng gặp khó khăn về nguồn vốn do không vay được các NHTM trong nước. Họ cũng bắt đầu tìm đến khách hàng cá nhân để chào mời dịch vụ.

Từng bước thực hiện chiến lược bán lẻ

Trước đây các NH nước ngoài có xu hướng xây dựng mạng lưới hoạt động với một đối tác trong nước (thường là một NH nội địa) hơn là trực tiếp mở rộng hoạt động và cung cấp dịch vụ nhằm mở rộng số khỏch hàng của mình. Hiện nay, tuy vẫn mua cổ phần và tham gia quản lý một số NH trong nước (chủ yếu là NHTMCP) nhưng nhiều NH đang có kế hoạch mở NH và phát triển mạng lưới giao dịch của chính mình.

6 tháng đầu năm, do khó khăn tài chính nên hầu hết NH trong nước tạm thời ngừng mở rộng mạng lưới thì các NH nước ngoài đẩy mạnh phát triển mạng lưới. Standard Chartered vừa khai trương chi nhánh và dịch vụ NH bán lẻ ngày 1/7/2008. ANZ cũng vừa thành lập thêm NH con 100% vốn nước ngoài, theo kế hoạch từ nay đến cuối năm NH này sẽ mở thêm ít nhất 4 phòng giao dịch. Vài năm tới sẽ mở thêm  một số chi nhánh nữa tại Hà Nội và TP.HCM.

Với danh tiếng tốt và hình ảnh toàn cầu của mình, trong thời gian tới các NH nước ngoài chắc chắn sẽ là những đối thủ rất mạnh của các NH trong nước trong hoạt động ngân hàng bán lẻ. Khả năng cạnh tranh cao, họ sẽ có xu hướng giành được thị phần, doanh thu và lợi nhuận. Đây cũng là một áp lực thúc đẩy năng lực cạnh tranh của các NH trong nước.

• Trịnh Ngọc Lan 
  
  Ý kiến của bạn đọc?