- Dường như những khó khăn về mua bán ngoại tệ của DN đã được giải quyết khi nhiều ngân hàng tuyên bố sẵn sàng cung ứng USD theo yêu cầu khách hàng. Tuy nhiên, chưa hẳn DN nào cũng đã được thỏa mãn về nhu cầu ngoại tệ.

Sau khi "cắt" được "cơn sốt" trên thị trường tự do, Ngân hàng Nhà nước đã dấn thêm một bước quyết định tăng biên độ giao dịch ngoại hối lên 2%. Diễn biến trên thị trường ngoại hối gần đây cho thấy thời điểm căng thẳng nhất về thanh khoản ngoại tệ đã đi qua.

Nguồn cung đã tốt hơn

Ngày 8/7, Ngân hàng Đầu tư - Phát triển (BIDV) công bố hoàn toàn có đủ khả năng cân đối nguồn vốn ngoại tệ để cung ứng cho khách hàng theo đúng quy định và mục tiêu. Theo đó, BIDV cam kết sẽ đáp ứng 100% nhu cầu nhập khẩu các hàng hóa thiết yếu thuộc đối tượng nhóm 1 như xăng dầu, nguyên liệu làm hàng xuất khẩu, phân bón, dược phẩm.

Đối với hàng hóa khác sẽ được đáp ứng một phần theo nguyên tắc thỏa thuận, không cung ứng ngoại tệ cho nhập khẩu hàng xa xỉ phẩm thuộc nhóm 3. Bên cạnh đó, BIDV cho biết thực hiện bán ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng để cung ứng nhằm cân bằng cung cầu, trong đó dành 20% cho các ngân hàng nước ngoài có nhu cầu.

Biến động USD đã qua đi, thị trường tự do phải giảm giá. (Ảnh: VNN)

Ông Nguyễn Mạnh - Giám đốc Ban nguồn vốn của BIDV cho biết, cân đối giữa đầu vào và ra của BIDV thì hoàn toàn có đủ khả năng để đáp ứng các nhu cầu của DN. Có lẽ vì thế mà BIDV rất mạnh dạn khi không chỉ tuyên bố sẵn sàng bán USD mà còn giảm lãi suất cho vay USD 2%.

Trao đổi bên lề, ông Trần Bắc Hà - Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV cho biết, doanh số  mua bán ngoại tệ trong 6 tháng đầu năm của ngân hàng này đã lên đến 23 tỷ USD, doanh số mua bán bình quân là 128 triệu USD/ngày.

Sau BIDV, cả Techcombank và một đại gia khác rất mạnh về ngoại tệ là Vietcombank đều công bố sẵn sàng cung ứng USD cho các nhu cầu của DN và cá nhân. Đáng chú ý, Vietcombank cho biết sẽ chú ý tới cung ứng ngoại tệ cho các cá nhân sử dụng vào mục đích: chi phí cho việc học tập, chữa bệnh cho bản thân hoặc thân nhân; đi công tác, thăm viếng, du lịch nước ngoài; trả các loại phí, lệ phí cho nước ngoài; trợ cấp cho thân nhân đang ở nước ngoài; chuyển tiền thừa kế cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài; đi định cư ở nước ngoài...  Những đối tượng thời gian qua có nhu cầu ngoại tệ cho những mục đích chính đáng trên nhưng đã không được đáp ứng hoặc phải chấp nhận mua với mức giá cao trên thị trường.

Một diễn biến khác cho thấy thanh khoản ngoại tệ đang trở lại bình thường là USD trên thị trường tự do đã rớt mạnh trong những phiên gần đây và hiện đã ở mức dưới 17 ngàn đồng/USD. Đặc biệt, chênh lệch giữa tỷ giá các ngân hàng và thị trường tự do đã không còn lớn, chỉ khoảng 50 đồng.

Thực tế này cho thấy, cơ chế tỷ giá mới đã tạo điều kiện cho các ngân hàng dễ dàng hơn trong việc huy động và bán USD cho DN.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã tuyên bố, dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã đủ mạnh và Ngân hàng Nhà nước sẵn sàng can thiệp bằng cách dùng nguồn ngoại tệ bán thẳng vào các tổ chức tín dụng, căn cứ vào trạng thái âm và họ có nhu cầu thì bán. Theo tính toán các số liệu đến nay thì cán cân tổng thể của nền kinh tế Việt Nam cả năm 2008 vẫn dương. Nếu như đảm bảo nhập siêu dưới 20 tỷ USD thì năm nay chúng ta vẫn thặng dư khoảng 2,5 tỷ USD.

Thông tin mới nhất mà chúng tôi có được sau khi các ngân hàng trên đây tuyên bố bán USD ra thị trường đã không xảy ra tình trạng DN đổ xô đến mua USD, thậm chí có ngân hàng lượng bán USD ra trong ngày đã giảm khá mạnh so với những ngày trước đây. Chỉ có nhu cầu mua USD của cá nhân là tăng nhẹ.

Phó giám đốc nguồn vốn của một ngân hàng thương mại cho biết, mua bán USD trước mắt sẽ đỡ căng thẳng, với tình hình này, những ai đầu cơ USD trong thời gian qua sẽ phải chấp nhận thua lỗ và có thể phải bán ra mạnh hơn. Giá USD có thể điều chỉnh giảm nhẹ trong thời gian ngắn tới.

DN nhỏ vẫn kêu khó mua USD

Trao đổi về thực tế mua USD từ các ngân hàng, giám đốc một công ty may mặc ở Hưng Yên cho biết: "Nếu theo như công bố của các ngân hàng thì việc mua bán USD được thực hiện chặt chẽ theo một danh sách ưu tiên đã được thống nhất giữa Bộ Công thương và Ngân hàng Nhà nước. Điều đó chắc chắn sẽ có nhiều DN thuộc nhóm 2 - 3 vấp phải những khó khăn là tất nhiên. Tuy vậy, nếu xét theo tiêu chí thì chúng tôi là DN nhập khẩu sản xuất hàng xuất khẩu vẫn có những khó khăn.

Thứ nhất là bây giờ thủ tục thường kéo dài do DN phải trình cho ngân hàng nhiều thủ tục và chờ xét duyệt mới được mua; thứ hai thường thì trước đây cần bao nhiêu theo hợp đồng là đáp ứng đủ nhưng hiện nay thường tôi chỉ được đáp ứng 70% là tối đa. Vì vậy, dù đã dễ dàng hơn so với thời điểm cách đây 1 tháng nhưng DN của tôi vẫn phải tăng cường người và tìm kiếm thêm các mối quan hệ khác để giải quyết nhu cầu ngoại tệ của mình".

Đối với nhiều DN nhỏ, không hẳn đã hết khó khăn với thanh toán ngoại tệ. (Ảnh: minh họa)

Trong khi đó, một công ty kinh doanh cơ điện ở Hà Nội cho biết: "Chúng tôi nhập khẩu không phải để sản xuất mà để bán; hàng sản xuất trong nước chưa đáp ứng được nhưng giải trình cho ngân hàng hiểu là rất khó. Việc mua bán USD bây giờ có đỡ hơn nhưng nói thật, DN nhỏ như chúng tôi vẫn một lúc dùng cả hai cách tận dụng được ngân hàng bao nhiêu thì càng tốt, không thì phải nhờ các mối quan hệ khác".

Xem xét kỹ chính sách bán ngoại tệ của các ngân hàng, trưởng phòng kinh doanh của  một DN làm gia công xuất khẩu cho biết: "Nói như các ngân hàng thì có vẻ ổn, các DN lớn lo cân đối cho nền kinh tế đều chủ yếu là DN nhà nước, có quan hệ lâu năm với các ngân hàng, thậm chí có những ngành hàng như xăng dầu thì Chính phủ còn yêu cầu ngân hàng cấp đủ USD nên chuyện lo ngoại tệ để thanh toán không thành vấn đề. Những DN nhỏ như chúng tôi bây giờ dù không còn bị từ chối thẳng thừng, ít bị ép mua giá cao... nhưng muốn nhanh và đủ thì cũng phải làm theo nguyên tắc "thỏa thuận". Và bao giờ cũng đi kèm yêu cầu bán lại USD khi có thanh toán từ đối tác".

Đối với nhu cầu cá nhân dường như tình hình đã được giải quyết. Anh Hoan ở Láng Hạ cho biết, thời điểm căng thẳng nhất, anh cần mấy trăm USD để làm thủ tục ở đại sứ quán mà không biết mua ở đâu. Bây giờ thì thủ tục đã xong, anh cũng đã đổi được khoản tiền mấy ngàn USD để lo cho chuyến khởi hành. May mà tình hình đã thay đổi nhanh chóng.

Nhân viên giao dịch của đại lý ngoại tệ trên phố Hà Trung cho biết, cách đây 2 tuần, anh thường xuyên nhận được đề nghị về việc đổi những khoản USD dưới 20 ngàn USD với giá khá cao cho các nhu cầu cá nhân. Nhưng bây giờ thì giảm hẳn, có lẽ việc mua bán ở các ngân hàng đã dễ hơn nên các đại lý bớt đắt khách.

Trong khi đó, thông tin tiếp nhận từ đường dây nóng của Ngân hàng Nhà nước cho biết, đến thời điểm này những bức xúc vì không mua được USD hay mua với giá quá cao đã giảm hẳn. Thay vào đó là những thắc mắc về thủ tục và những câu hỏi về việc khắc phục những sai phạm đã xảy ra trước thời điểm 26/6.

• Phước Hà