- Trước tình hình hợp đồng ký xuất khẩu gạo và số lượng gạo xuất khẩu 2 tháng đầu năm tăng đột biến, Bộ Công Thương và Bộ NN-PTNT chiều 3/3 đã có buổi làm việc về việc điều chỉnh xuất khẩu gạo thời gian tới. Nhiều lo ngại phát sinh: giá cả trong nước sẽ ra sao, giữ chân hàng để cuối năm xuất khẩu thế nào?

Năm nay, Việt Nam có thể xuất khẩu 4,5-5 triệu tấn gạo (ảnh SGGP)

Cùng với hợp đồng đã ký từ năm 2008 chuyển sang, với số lượng trên 600.000 tấn, thì đến thời điểm này, tổng sản lượng gạo xuất khẩu qua các hợp đồng đã ký là 3,65 triệu tấn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên nhận định, số lượng gạo xuất khẩu và số lượng theo hợp đồng đã ký trong  hai tháng đầu năm là quá lớn. Tổng số lượng gạo phải giao theo các hợp đồng đã ký từ nay đến tháng 6 là khoảng 2,7 triệu tấn.

Ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, nói thêm, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ nên Việt Nam mới ký thêm được các hợp đồng xuất khẩu lớn, đồng thời, kéo được giá gạo xuất khẩu từ 380 USD lên 430 USD. Đây là điều mà 20 năm xuất khẩu gạo, nước ta chưa làm được.

Trên thực tế, cuối năm 2008, đầu năm 2009, Hiệp hội và các cơ quan quản lý đều đánh giá là sẽ rất khó khăn cho xuất khẩu. Lượng gạo tồn từ năm 2008 là 800.000 tấn, vụ đông xuân ở ĐBSCL lại được mùa lớn. Nay Việt Nam kéo được sản lượng xuất khẩu lên, kéo được giá lên, dân bán được lúa là điều đáng mừng.

"Điều quan trọng là Việt Nam điều tiết xuất khẩu gạo như thế nào? Nếu giao hết sạch số lượng đã ký là 2,7 triệu tấn trong 6 tháng đầu năm thì đến vụ hè thu sẽ rất gay. Khi đó, tình trạng tranh nhau mua lúa có thể sẽ tiếp tục tái diễn", Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Trương Thanh Phong thẳng thắn.

Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) Nguyễn Trí Ngọc kiến nghị, cần điều hành xuất khẩu gạo hết sức linh hoạt. Hai tháng đầu năm các DN ký hợp đồng rất lớn nên việc giãn giao hàng là cần thiết. "Hiện các vùng trong cả nước đều tự cân đối được lương thực, nhưng ai dám chắc thời tiết không làm giảm năng suất ở vụ mùa?", ông Cục trưởng nghi ngại.

Cục Trồng trọt cho biết, năm 2009, Việt Nam đạt tổng sản lượng khoảng 38 triệu tấn thóc (hai tấn thóc tương đương với 1 tấn gạo) nên có thể để dành xuất khẩu theo chỉ đạo của Thủ tướng. Riêng vụ đông xuân này ở ĐBSCL, tổng sản lượng đạt khoảng 9,5 triệu tấn thóc.

Do vậy, kết thúc cuộc họp, hai Bộ NN-PTNT và Công Thương đã đi đến thống nhất, sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho đẩy mạnh xuất khẩu gạo từ nay đến hết tháng 6/2009.

Theo nhận định của một chuyên gia kinh tế, giá gạo thế giới từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục hạ nhiệt theo xu thế của tất cả các loại hàng hoá khác - đây là điều khó tránh khỏi.

• Hà Yên