- Từ 15/12, thị trường xăng dầu sẽ vận hành theo cơ chế mới vừa được Chính phủ ban hành tại Nghị định số 84, hôm 15/10.

Nghị định này sẽ thay thế Nghị định 55/2007 của Chính phủ. Theo đó, quan điểm điều hành thị trường xăng dầu là thực hiện cơ chế giá thị trường có sự kiểm soát của Nhà nước, đảm bảo để giá bán lẻ xăng dầu thể hiện đầy đủ giá trị theo nguyên tắc thị trường, chấp nhận có lên, có xuống theo tín hiệu của thị trường thế giới. Nhà nước sẽ chỉ can thiệp vào giá thị trường khi có những biến động bất thường. 

Giá xăng dầu sẽ thị trường hơn (ảnh: Thanh Long)

Doanh nghiệp xăng dầu được quyền định giá bán xăng dầu trên cơ cở các nguyên tắc, phương pháp tính giá, cơ chế kiểm soát giá và các biện pháp bình ổn giá do Nhà nước qui định.

Phương pháp tính giá xăng dựa trên cơ sở cộng tới các chi phí thực tế phát sinh hợp lý, có mức lợi nhuận nhất định.

Giá bán lẻ xăng dầu sẽ được tính theo công thức: Giá bán lẻ = { giá CIF + thuế nhập khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt} x tỷ giá ngoại tệ + thuế VAT + phí xăng dầu + các loại thuế, phí khác và các khoản trích nộp khác theo qui định hiện hành + chi phí kinh doanh của doanh nghiệp + lợi nhuận.

Theo Nghị định mới, khi giá xăng dầu thế giới và các yếu tố hình thành giá khác biến động tăng làm cho giá vốn của doanh nghiệp xăng dầu tăng lên 7% so với giá bán lẻ hiện hành thì doanh nghiệp xăng dầu sẽ được tự động tăng giá bán lẻ tương ứng.

Trong trường hợp này, doanh nghiệp chỉ phải gửi văn bản đăng ký giá lên Cục quản lý giá và nếu có vấn đề, cơ quan quản lý Nhà nước sẽ hậu kiểm, không phải chờ  được duyệt điều chỉnh giá như trước.

Khi giá vốn tăng lên vượt quá 7% đến 12% so với giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp được tăng giá bán lẻ lên 7% nói trên, cộng thêm 60% của khoảng tăng giá từ trên 7 -12% của giá vốn. 40% của phần giá vốn tăng còn lại sẽ được bù đắp từ Quỹ bình ổn giá. Nhà nước chỉ giám sát cơ cấu tính giá, mức độ điều chỉnh giá và việc sử dụng Quỹ.

Khi giá vốn xăng dầu tăng trên 12% so với giá bán lẻ hiện hành thì Nhà nước công bố áp dụng biện pháp hoặc kết hợp các biện pháp bình ổn giá như chỉ cho phép doanh nghiệp tăng giá ở mức độ nhất định, ngừng trích Quỹ bình ổn giá, giảm thuế hoặc áp dụng các biện pháp hành chính khác.

Đối với trường hợp giảm giá xăng dầu, khi giá vốn giảm đến 12% so với giá bán lẻ thì doanh nghiệp cũng phải giảm giá bán lẻ tương ứng.

Khi giá vốn giảm quá 12% so với giá bán lẻ hiện hành thì các cơ quan có thẩm quyền sẽ áp dụng giải pháp khôi phục lại các chính sách điều tiết về tài chính như tăng thuế, trích Quỹ bình ổn giá… Sau đó, doanh nghiệp có thể giảm giá không hạn chế số lần giảm và khoảng thời gian giữa hai lần giảm giá.

Nghị định mới qui khoảng thời gian giữa 2 lần điều chỉnh giá là 10 ngày. Nghị định này sẽ có hiệu lực từ ngày 15/12

• Phạm Huyền