-  Ngân hàng Nhà nước vẫn kiên trì  điều chỉnh tỷ giá liên ngân hàng một cách thận trọng có kiểm soát. Tuy nhiên, trên thị trường tự do, giá USD đã tăng liên tục.

Đến chiều ngày 10/11, giá USD trên thị trường tự do tiếp tục tăng thêm so với buổi sáng. Giá USD tự do ở Hà Nội có lúc lên đến 19.120 VND/USD, tăng đến 70 VND/USD so với buổi sáng và tăng đến hơn 120 đồng so với ngày 9/11/2009.

Nhập khẩu tăng lên gây khó khăn cho cân đối ngoại tệ. (Ảnh: vinalines)

Như vậy, chỉ trong hai ngày đầu tuần, giá USD đã tăng khoảng 300 VND/USD. Đây là mức tăng rất mạnh trên thị trường gần đây. Giá USD tự do, đến nay, dù chưa đạt đỉnh như hồi giữa năm 2008 nhưng đã gây xáo động mạnh trên thị trường.

Nhìn nhận về vấn đề này, ông Vũ Đình Ánh, Viện phó Viện Khoa học - Thị trường giá cả cho rằng, trọng tâm của Ngân hàng nhà nước lúc này là ổn định tâm lý thị trường, xóa tan tin đồn phá giá đồng Việt Nam như hiện nay. Muốn thế, Ngân hàng Nhà nước cần có những những tuyên bố rõ ràng và đủ sức nặng. Cũng không thể không nhanh chóng sử dụng tiềm lực tài chính của mình để cân bằng thị trường.

Xét về nguyên nhân sâu xa hơn, ông Ánh thừa nhận có sự căng thẳng trong cung cầu USD. Ông Ánh nói rằng năm 2009 xuất khẩu gặp khó khăn nên nguồn thu ngoại tệ giảm. Bên cạnh đó, mọi năm, nền kinh tế có nguồn tài khoản vốn thặng dư nhưng năm nay nguồn này không bù đắp nổi nên thiếu hụt.  Điều này cũng khiến tỷ giá VND/USD biến động mạnh. Không những vậy, các nguồn ngoại tệ tài trợ cho thâm hụt thương mại khác cũng bị suy giảm.

Lường trước thực tế này,  các biện pháp kiểm soát nhập khẩu đã được tiến hành. Tuy nhiên, vào cuối năm, nhu cầu nhập khẩu lại bùng phát, đã tạo ra trạng thái thiếu ngoại tệ tài trợ cho nhập khẩu. Cộng với tâm lý lo ngại USD tăng giá, găm giữ USD đã khiến giá USD tự do được đẩy lên.

Ông Ánh cũng dự báo: "Từ nay đến cuối năm, vấn đề tỷ giá VND/USD sẽ vô cùng căng thẳng. Bởi vì, những tháng cuối năm, nhu cầu tín dụng lên cao, áp lực giải ngân lớn, nhu cầu nhập khẩu tiêu dùng thường tăng mạnh nên nhu cầu sẽ USD tăng lên.

"Nếu không kiểm soát nhập khẩu, tỷ giá VND/USD sẽ còn căng thẳng"- ông Ánh nói.

Tuy nhiên, theo ông Ánh, để giải quyết vấn đề USD thì không thể  dồn hết cho một mình Ngân hàng Nhà nước, nói đúng hơn một mình Ngân hàng Nhà nước không thể giải quyết hết mà cần sự phối hợp của các bộ ngành khác như Tài chính, Công Thương.

Nếu chỉ dựa vào NHNN thì mục tiêu ổn định thị trường ngoại tệ rất khó đạt được vì cơ quan này cũng chỉ biết dựa vào nguồn dự trữ ngoại hối và một công cụ điều tiết khác. Nếu NHNN phá biên độ hiện tại (+/- 5%) và nâng tỷ giá bình quân liên ngân hàng hàng ngày thì cũng chỉ đến một mức độ nào đó chứ không thể kiểm soát được tỷ giá. Và vấn đề này Chính phủ cần đứng ra chỉ đạo các bộ, ban ngành liên quan cùng có các giải pháp tổng thể và đồng bộ để xử lý.

• Phước Hà