Cơ hội cuối cho toàn cầu hoá thương mại

Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vừa lên tiếng cảnh báo rằng các cuộc đàm phán trước phiên họp tháng 12 tới tại Hồng Kông là cơ hội cuối cho tất cả các nước còn tha thiết với mục tiêu thương mại toàn cầu.

Ông Pascal Lamy cảnh báo rằng các cuộc đàm phán trước phiên họp tháng 12 tới tại Hồng Kông là cơ hội cuối cho tất cả.

Theo lời ông Pascal Lamy tuyên bố trong cuộc họp báo tại Hồng Kông chiều 16/10, cần phải đạt được thoả thuận nào đó để xoa dịu căng thẳng thương mại toàn cầu hiện nay song song với việc giúp các nước đang phát triển giảm nghèo để tới cuối năm có thể tìm giải pháp chung cho vấn đề bãi bỏ thuế xuất nhập khẩu.

Trong các vấn đề cần giải quyết bằng các cuộc đàm phán, tranh cãi về bãi bỏ trợ cấp nông nghiệp của Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) là điểm mấu chốt, nhưng lại khó dứt điểm nhất.

"Đã đến lúc xắn tay lao vào việc, vì đó là cách chúng ta có thể làm để có được thành công tại Hồng Kông", ông Lamy nói, "Chúng ta phải làm sao để trợ cấp xuất khẩu nông sản được dỡ bỏ càng sớm càng tốt".

Theo WTO, Mỹ hiện trợ cấp cho nông dân nước mình tới 20 tỷ USD mỗi năm trong khi EU trợ cấp gần 10 tỷ USD cho nông dân. Những khoản trợ cấp này bị ông Lamy chỉ trích là đã bóp méo tinh thần thương mại hoá toàn cầu và phá hoại nỗ lực của WTO.

Tại phiên trù bị tại thành phố Đại Liên của Trung Quốc hai ngày 12-13/7 vừa qua, quan chức thương mại Mỹ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU) và đại diện của 27 nước khác cũng đã xác định các vấn đề gai góc nhất hiện nay là tự do hoá thương mại và nông sản.

"Mặc dù các nhà lãnh đạo nhóm các nước công nghiệp phát triển G8 đã tuyên bố sẽ cắt giảm trợ cấp nông nghiệp, song tôi e rằng, các vòng đàm phán vẫn đang gặp nhiều bế tắc do những bất đồng ngày càng lớn", Tổng giám đốc WTO lúc đó là Supachai Panitchpadki đã nhấn mạnh.

Phiên họp Bộ trưởng Thương mại các nước lần thứ 6 tháng 12 tới được kỳ vọng sẽ là dịp để chuẩn bị kết thúc Chương trình phát triển Doha. Cụ thể, theo ý ông Lamy, phiên họp tới phải giải quyết xong 2/3 chương trình đề ra để có thể hoàn tất vào thời hạn chót là cuối năm 2006.

Trên thực tế, các cuộc đàm phán thương mại tự do gần đây ngày càng bế tắc. Lãnh đạo WTO vì thế đã nhiều lần kêu gọi các nước thành viên nỗ lực hơn nữa, nếu không WTO khó đạt được một thoả thuận tự do thương mại tại Hồng Kông tháng 12. Và vòng đàm phán Doha có thể sẽ một lần nữa bị thất bại.

Vòng Doha được khởi động từ năm 2001 nhằm mục đích dỡ bỏ những hàng rào thuế quan và phi thuế quan để hỗ trợ các nước đang phát triển. Tuy nhiên, đàm phán đổ vỡ sau đó 2 năm tại Cancun do những bất đồng giữa các nước giàu và nước nghèo xung quanh vấn đề trợ cấp nông nghiệp.

• Nhật Vy (Theo AFP, CNN)