Đó là dự đoán mới nhất của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) về thương mại và thị trường gạo thế giới. 

USDA dự đoán Việt Nam sẽ xuất khẩu 4 triệu tấn gạo trong năm 2005.

Như vậy, sản lượng gạo đã tăng 10,8 triệu tấn so với niên vụ 2003-2004. Tiêu thụ gạo trên thế giới sẽ tiếp tục tăng, dự đoán khoảng 5,2 triệu tấn, đưa tổng mức tiêu thụ lên 417,9 triệu tấn. Thương mại gạo toàn cầu cũng sẽ ổn định, bởi việc Indonesia tăng lượng nhập khẩu sẽ được bù đắp nhờ Philippines giảm nhập. Thái Lan có thể sẽ đạt được một lượng gạo xuất khẩu kỷ lục trong năm nay. Còn các nhà xuất khẩu khác như Pakistan, Việt Nam sẽ tăng lượng xuất khẩu trong năm 2005, nhằm giành lấy một phần thị phần của Thái Lan.

Gạo xuất khẩu Việt Nam tăng 250.000 tấn

Theo Trung tâm Thông tin NN-PTNT, trong năm 2005, xuất khẩu gạo của Mỹ ước đạt gần mức kỷ lục 3,6 triệu tấn, do khoảng cách giá giữa Mỹ và các nhà cung cấp châu Á được thu hẹp. Thái Lan vẫn tiếp tục củng cố vị trí hàng đầu trong xuất khẩu gạo, với khối lượng dự đoán đạt 8 triệu tấn, giảm 750.000 tấn so với năm 2004, do nguồn cung giảm và cạnh tranh từ phía Việt Nam. Riêng Việt Nam, niên vụ 2004-2005, USDA dự báo, xuất khẩu gạo sẽ tăng 250.000 tấn, nâng sản lượng lên 4 triệu tấn.

Xuất khẩu gạo của Trung Quốc dự đoán sẽ ổn định ở mức 1,2 triệu tấn và chủ yếu tập trung vào duy trì các thị trường truyền thống ở châu Phi và Bắc Á. Mặc dù tiêu thụ gạo tiếp tục tăng, nhưng dự đoán sẽ chỉ tăng nhẹ. Giống như niên vụ 2003-2004, tồn trữ gạo ước giảm khoảng 30% trong niên vụ 2004-2005. Trung Quốc sẽ trở thành nhà nhập khẩu gạo tẻ, gạo trắng không thơm trong năm tới.

Với giá gạo nội địa cao tại Ấn Độ và không có trợ cấp của Chính phủ, xuất khẩu gạo Ấn Độ dự đoán sẽ không tăng so với mức trung bình hàng năm 2,5 triệu tấn. Xuất khẩu gạo của Pakistan ước tăng 100.000 tấn lên 2,1 triệu tấn. Còn xuất khẩu gạo của Australia sẽ hồi phục, và nhiều khả năng nước này sẽ giành lại được một số thị trường đã bị chiếm lĩnh tạm thời bởi Trung Quốc, như Papua New Guinea.

Tại Ai Cập, xuất khẩu gạo sẽ giữ nguyên mức trung bình hàng năm 700.000 tấn. Riêng ở Burma, lệnh cấm xuất khẩu của Chính phủ có thể sẽ làm cho nguồn cung dự trữ tăng lên, vì thế sẽ làm giảm giá gạo nội địa. Yếu tố này kết hợp với chi phí đầu vào cao có thể sẽ làm giảm sản lượng gạo. Tuy nhiên, khi dỡ bỏ lệnh cấm, nguồn cung dự trữ dồi dào sẽ tạo điều kiện tăng xuất khẩu.

Pêru sẽ nhập lượng gạo lớn

Cũng theo báo cáo của USDA, do mức tiêu thụ bình quân đầu người tăng đối với gạo thơm chất lượng cao, nhập khẩu gạo của Mỹ trong năm 2005 sẽ tăng 20.000 tấn, lên 470.000 tấn.

Song, các nước Mỹ Latinh có thể sẽ giảm lượng nhập khẩu so với mức dự đoán 2,5 triệu tấn, mà nguyên nhân chính là do nhập khẩu từ Brazil giảm. Lần đầu tiên trong gần 8 năm, Pêru được dự đoán sẽ phải nhập khẩu một lượng gạo khổng lồ trong cả năm 2004 và 2005 do hạn hán. Riêng Trung Quốc, 2005 sẽ là năm thứ hai liên tiếp trở thành nhà nhập khẩu gạo ròng. Sản lượng và dự trữ giảm đã buộc Trung Quốc phải nhập gạo trắng không thơm từ Việt Nam, Thái Lan hồi đầu năm 2004. Trong năm tới, dự đoán Trung Quốc sẽ cần nhập khẩu nhiều hơn nhu cầu gạo thơm truyền thống. Chính phủ nước này đã nỗ lực thúc đẩy sản xuất lúa gạo trong niên vụ 2004-2005 bằng cách trợ cấp cho các nhà sản xuất. Mặc dù sản lượng gạo có thể sẽ hồi phục nhẹ, song, cũng không đủ để đáp ứng nhu cầu.

• H.Phương