Với sự xuất hiện của một Pacific Airlines (PA) thực sự “mới” về chất, các chuyên gia trong ngành nhận định thị trường hàng không nội địa tới đây có thể sẽ nóng hơn.

Thứ trưởng Bộ GTVT kiêm Cục trưởng Cục Hàng không VN, ông Nguyễn Tiến Sâm, cho biết công tác quản lý Nhà nước đối với vận tải hàng không đang phải có một số điều chỉnh cho phù hợp với tình hình mới.

Phân chia lại giờ bay

Ảnh minh họa

Theo ông Sâm, một trong những động thái đầu tiên là rút lại đặc quyền chọn giờ cất, hạ cánh của Vietnam Airlines (VNA). “Trước đây, thị trường chỉ có một mình VNA nên họ được chủ động chọn giờ cất, hạ cánh tại các sân bay nội địa. Nay có thêm nhiều hãng khác thì đặc quyền này phải thu hồi lại” - ông Sâm nói. Với đặc quyền này, lịch bay của VNA đã phủ hầu hết các “giờ vàng” trên các đường bay khiến đối thủ cạnh tranh rất khó tăng được thị phần mặc dù về nguyên tắc, các hãng muốn khai thác bao nhiêu tải đều được chấp thuận. Theo sự điều chỉnh mới, việc phân chia giờ bay sẽ do Cục Hàng không chủ trì thông qua một hội đồng, trong đó có sự góp mặt của hãng hàng không quốc gia.

Mới đây, Cục Hàng không VN đã “phá lệ” chia 2/3 tổng suất bay VN được khai thác trên đường bay từ VN đến Nagoya (Nhật Bản) cho hãng hàng không PA. VNA chỉ được chia 1/3 suất còn lại mặc dù hãng này đã bỏ nhiều công sức quảng bá hình ảnh của mình tại thị trường Nhật Bản. Thế nhưng, trong thực tế thì cuối tháng 7 năm nay sẽ chỉ có VNA mở đường bay từ TPHCM đến Nagoya với tần suất 3 chuyến/tuần. Dù được phép khai thác gấp đôi tần suất trên đường bay “vàng” này nhưng PA lại tạm thời nhượng quyền khai thác cho VNA đến hết lịch bay mùa hè do chưa đủ năng lực.

Hiện nay, VN đã ký hiệp định hàng không với khoảng 60 quốc gia. Về nguyên tắc, các hãng hàng không trong nước có thể mở đường bay đến cả 60 quốc gia này, trong đó có những thị trường lớn như Ấn Độ, Indonesia. Việc phân chia thị trường quốc tế trước hết phải bảo đảm lợi ích quốc gia, sau mới tính đến quyền lợi của nhà khai thác. Đối với đường bay trong nước, phân chia thị trường dựa trên nguyên tắc tự do bình đẳng. Bất cứ hãng nào có nhu cầu khai thác đều được chấp thuận.

Chưa thực sự cạnh tranh

Nhìn ra khu vực, quốc đảo nhỏ như Singapore chỉ có hơn 4 triệu dân cũng có đến 5 hãng hàng không, Thái Lan có 10 hãng, Indonesia có 11 hãng, còn ở VN hiện tại chỉ có 3 hãng hàng không, trong đó Vasco trực thuộc VNA. Với thị phần 85% thuộc VNA, 15% còn lại thuộc PA, thị trường hàng không nội địa vào thời điểm này chưa thực sự có tính cạnh tranh. Nhiều chuyên gia nhận định, sau 3 năm nữa (thời hạn Chính phủ đồng ý chỉ duy trì 2 hãng hàng không như hiện tại để vực dậy PA), PA sẽ thực sự là yếu tố thúc đẩy thị trường hàng không VN phát triển. Đến khi PA chiếm đến hơn 30% thị phần trên các đường bay thương mại và xuất hiện thêm các hãng hàng không tư nhân, nhà chức trách sẽ phải thay đổi hàng loạt chính sách cho phù hợp với sự phát triển mới. Thứ trưởng Nguyến Tiến Sâm cho biết thay đổi lớn nhất là Nhà nước sẽ không quản lý giá vận tải hàng không, giá vé trên các đường bay sẽ do các hãng hàng không tự quy định.

Đề cập đến tự do hóa vận chuyển hàng không nội địa, Phó Tổng Giám đốc Thương mại VNA, ông Phạm Ngọc Minh, đã nhiều lần lên tiếng ủng hộ quan điểm này. Nhưng muốn thực hiện được cần từng bước nới lỏng, tiến tới bỏ quản lý giá trần đối với hàng không. Theo đó, các hãng hàng không được phép tăng giá vé trong dịp cao điểm và khuyến khích giảm giá vào dịp thấp điểm để khai thác tốt thị trường. Bên cạnh đó, cũng cần tạo hành lang pháp lý cho sự ra đời của các hãng hàng không VN phát triển lành mạnh và chuyên nghiệp.

Bình luận về khả năng “buông” giá vé hàng không, một quan chức Bộ Tài chính cho rằng đây là vấn đề về lâu dài buộc phải tính đến. Nhưng thực hiện vào thời điểm nào phải tùy điều kiện kinh tế - xã hội nhằm đạt được cả hai mục tiêu, vừa khuyến khích cạnh tranh vừa bảo vệ lợi ích người tiêu dùng.

(Theo Người Lao động)