Quy định bảng giá tối thiểu tính thuế tạo kẽ hở cho DN gian lận thương mại, trốn thuế.

Vụ Công ty Đông Nam trốn thuế nhập khẩu cũng như chuyện nhiều DN gặp khó khăn khi nhập hàng không có trong bảng giá tính thuế... đã phản ánh những bất cập trong chính sách thuế xuất nhập khẩu hiện nay.

Có những con ''hươu Đông Nam'' khác

Ở vụ án Công ty Đông Nam trốn thuế nghiêm trọng, thật ra ''nhà cung cấp điện thoại di động số 1'' khá nhanh nhạy lợi dụng các quy định mà chính sách thuế cho phép. Không chỉ có Đông Nam, một số công ty khác cũng thực hiện chiêu bài tương tự. Đơn cử, với mặt hàng điện thoại di động (ĐTDĐ), ở Quyết định 177 của Tổng cục Hải quan (giai đoạn Công ty Đông Nam nhập khẩu ồ ạt ĐTDĐ), bảng giá tối thiểu tính thuế chỉ quy định các loại Nokia 3210, 5110, 5510 (90 USD/chiếc), 6110, 6150, 8210 (120 USD/chiếc), 8810, 8850 (190 USD/chiếc), 9910 (400 USD/chiếc); còn các loại khác (chưa quy định) chỉ chịu thuế 80 USD/chiếc. Lợi dụng kẻ hở này, Đông Nam đã đánh những loại hàng không có trong bảng giá như 8250, 8855, 8310, 8910... trị giá hàng trăm USD mỗi chiếc, là những loại model nhất nhưng chỉ chịu thuế 80 USD/chiếc, vừa hưởng thuế nhập khẩu thấp vừa bán lời nhiều.

Chưa hết, Đông Nam và một số DN còn có thể kéo giá tính thuế nhập khẩu hơn nữa với quy định: ''Giá tính thuế hàng nhập khẩu đã qua sử dụng được phép nhập khẩu, tính bằng 70% giá hàng mới cùng chủng loại''. DN chỉ cần tự ''xuống đời'' mặt hàng của mình, hoặc xáo trộn các phần của một bộ ĐTDĐ thì những chiếc máy mới cáu cạnh vẫn có thể chỉ chịu thuế dưới 60 USD/chiếc. Cuối năm 2002, giá máy Sony Ericsson T600 ''nhỏ xíu anh thương'' là trên 4 triệu đồng/chiếc, nhưng tham khảo một số tờ khai hải quan cho thấy DN chỉ đóng thuế 56-58 USD/chiếc. Dĩ nhiên để thực hiện những phù phép trên, Đông Nam và một số công ty khác phải biết điều với một số nhân viên hải quan tính thuế.

Từ ngày 1/1/2003, Quyết định 149 của Bộ Tài chính có hiệu lực thay thế Quyết định 177 cũng không hơn gì quy định cũ. Bảng giá cũng chỉ quy định một số loại Motorola, Nokia, Ericsson, Samsung, Siemen, Panasonic. Còn các nhãn hiệu khác, loại khác không có trong bảng giá thì chờ xây dựng giá, trong khi trên thị trường các sản phẩm mới ra đời liên tục, mà loại sau đều đắt và model hơn. Bất cập, khiếm khuyết lộ rõ từ đây: cửa khẩu vẫn rộng mở cho những con ''hươu Đông Nam'' khác gian lận thuế, và những cuộc dàn xếp giữa nhân viên hải quan với chủ hàng vẫn tiếp tục có thể diễn ra.

Duy trì bảng giá là không phù hợp

Một số DN hiện nay tiếp tục phản ánh xung quanh vấn đề xây dựng giá. Cũng một mặt hàng mỹ phẩm nhập từ Hàn Quốc (chưa có trong bảng giá tính thuế), nhưng về cửa khẩu Tân Sơn Nhất tính giá khác, về cửa khẩu Phước Long (Thủ Đức) tính giá khác, qua cảng VICT (quận 7) giá khác... Có tình trạng này, vì Văn bản 6436 (19/12/2002) của Tổng cục Hải quan cho phép: ''Đối với mặt hàng nhập khẩu không có hợp đồng, mặt hàng nhập khẩu có hợp đồng có trị giá tính thuế ước tính dưới 20 triệu đồng, thì Cục trưởng uỷ quyền cho Chi cục trưởng ra quyết định xây dựng, sau đó báo cáo Cục Hải quan tổng hợp ban hành áp dụng thống nhất trong Cục và báo cáo Tổng cục Hải quan''. DN ái ngại không chỉ vì mỗi chi cục tính giá mỗi khác, mà ngay khi Cục Hải quan tổng hợp từ các chi cục để ban hành bảng giá áp dụng thống nhất, thì cũng không áp dụng hồi tố, DN đã đóng thuế trước đó rồi thì... đành chịu. Việc xây dựng giá cũng tạo kẻ hở cho tiêu cực.

Rõ ràng bảng giá tối thiểu tính thế nhập khẩu bộc lộ nhiều khiếm khuyết, không theo kịp thực tế, gây nhiều bất lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, bất cập trong quá trình hội nhập. Việc sử dụng hợp đồng ngoại thương để tính thuế, hoặc vạch ra chính sách thuế hợp lý là vấn đề cốt yếu hơn là ban hành bảng giá tính thế cứng nhắc như hiện nay.

(Theo Thanh Niên)