Lao động - Hợp đồng lao động

DN: Chế độ tuyển dụng lao động đối với Văn phòng đại diện nước ngoài?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Văn phòng đại diện nước ngoài khi tuyển lao động phải qua các trung tâm giới thiệu việc làm do Chủ tịch UBND Tỉnh chỉ định. Sau một thời gian nếu trung tâm không tuyển được người lao động đáp ứng nhu cầu, lúc đó văn phòng mới được tự tuyển chọn. Văn phòng phải đăng ký hồ sơ, hợp đồng lao động với tổ chức đã được Tỉnh chỉ định.

DN: Người sử dụng lao động căn cứ vào đâu để đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Về điều này, Luật Lao động sửa đổi và bổ sung tạo điều kiện cho cả DN và người lao động. Khi người lao động không hoàn thành công việc như đã thoả thuận trong thoả ước lao động, hợp đồng lao động hoặc nội quy lao động, DN có quyền chấm dứt hợp đồng lao động.

DN: Thời gian tính bồi thường cho người lao động khi DN chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Người sử dụng lao động nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái phép thì phải nhận người lao động trở lại làm theo công việc đã thoả thuận trước đó, đồng thời bồi thường một khoản tiền tương ứng với tiền lương và tiền phụ cấp lương (nếu có) kể từ khi người lao động nhận được quyết định chấm dứt hợp đồng lao động từ phía DN tới khi có quyết định cuối cùng của toà án, bất kể việc xét xử có kéo dài bao lâu.

DN: Trường hợp người lao động trước tháng 1/2003 đã được gia hạn hợp đồng lao động một năm nhiều lần, đến năm 2003, họ có được ký kết hợp đồng lao động vô thời hạn hay chỉ được tính mới hết hợp đồng lao động có thời hạn một lần?

Ông Nguyễn Hoà Bình: Bộ LĐTBXH sẽ có thông tư hướng dẫn cụ thể về vấn đề này trong thời gian sớm nhất.

DN: Chế độ dành cho người học nghề (sau làm việc cho DN) tham gia sản xuất trong lúc học nghề?

Ông Nguyễn Hoà Bình: Người học nghề vẫn tham gia hoạt động sản xuất làm ra sản phẩm trong thời gian học nghề sẽ được trả lương theo thoả thuận hai bên trong khuôn khổ quy định của Bộ luật Lao động. Thời gian học nghề được tính vào thâm niên làm việc cho doanh nghiệp để căn cứ vào đó trả trợ cấp thôi việc sau này.

DN: Người lao động không sử dụng hết thời gian nghỉ phép, đi làm trong lúc vẫn được nghỉ, DN tính lương thế nào?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Theo quy tắc, DN phải có thời gian nghỉ phép cho người lao động. Nếu bắt buộc phải yêu cầu người lao động đi làm trong thời gian nghỉ phép, DN phải tính thêm lương 200%. DN không có nhu cầu sử dụng người lao động trong thời gian nghỉ phép mà người lao động vẫn đi làm thì mức lương do hai bên thoả thuận trong hợp đồng lao động, thoả ước lao động, nội quy lao động. 

Bảo hiểm xã hội 

DN: Người lao động ký hợp đồng lao động thời vụ trên ba tháng nhưng dưới một năm thì DN có phải đóng bảo hiểm cho người lao động hay không?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Dù DN ký kết hợp đồng thời vụ hoặc sử dụng lao động một thời gian rồi dừng lại, sau đó có nhu cầu lại sử dụng, chỉ cần người lao động có thời gian làm việc đủ ba tháng trở lên thì cả DN và người lao động đều phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại điều 149 của Bộ luật Lao động.

DN: Do công việc của người lao động chưa ổn định, thời gian công tác trung bình tại doanh nghiệp chưa cao, người lao động còn nhiều khoản chi tiêu nên ngày càng không quan tâm đến chế độ hưu trí sau này, chưa kể tâm lý lo ngại về việc thay đổi các quy định sau đó gây bất lợi cho họ, vậy hiệu quả của bảo hiểm xã hội sẽ thế nào?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Mục tiêu của Nhà nước về bảo hiểm xã hội là an sinh xã hội, đảm bảo cho cuộc sống của người lao động lúc về già. Chính phủ cùng với việc bù giá, đồng thời cũng chỉ định duy nhất hai cơ quan được sử dụng tiền đóng bảo hiểm đầu tư sinh lời nhằm đảm bảo chế độ hưu trí cho người lao động tương ứng mức sống theo thời điểm hiện tại. Luật lao động sửa đổi còn đề ra việc đóng bảo hiểm tự nguyện, người lao động kể cả không làm việc trong DN vẫn có chế độ hưu trí bình thường. Mỗi người chỉ có một sổ bảo hiểm xã hội do cơ quan bảo hiểm xã hội quản lý và thi hành, do vậy cả người lao động và DN đều không mất công sức khi tiến hành đóng bảo hiểm.

DN: Khi nào thực hiện quy định "có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 3 tháng đến 6 tháng thì được tính nửa năm, từ trên 6 tháng được tính tròn một năm"?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: Thông tư ban hành trong tháng 3 tới sẽ hướng dẫn cụ thể việc thi hành quy định này.

DN: Để đảm bảo lợi ích cho người lao động (vấn đề trượt giá) khi đóng BHXH trong thời gian làm việc, sau đó không đi làm và nhận được trợ cấp một lần từ quỹ BHXH, DN đề nghị thay đổi theo hướng huỷ bỏ phần sửa đổi điều 28, người lao động được phép nhận trợ cấp thôi việc nếu như họ muốn?

Thứ trưởng Lê Duy Đồng: BHXH đặt ra nhằm đảm bảo thuận lợi cho cả DN, người lao động và lợi ích của Nhà nước, vì vậy Chính phủ đã cân nhắc mọi khả năng (như trượt giá) để đảm bảo chế độ bảo hiểm cho người lao động. Bộ LĐTBXH sẽ xem xét nguyện vọng của DN và người lao động để đưa ra thông tư hướng dẫn thi hành nghị định ban hành một cách phù hợp.

• Diệu Thuý