Đường Trần Hưng Đạo (Đà Nẵng)  đã 3 năm tuổi mà vẫn còn đất trống đầy cỏ lác.

(VietNamNet) - Gần đây thị trường nhà đất ở Đà Nẵng có nhiều biến động và dường như tuột khỏi sự kiểm soát của các cơ quan chức năng. Nhất là tình trạng đầu cơ đất đã gây ảnh hưởng lớn đến thị trường bất động sản trên địa bàn. Nguyên nhân do đâu?

Ai cũng muốn ''nhảy'' vào thị trường nhà đất!

Chúng tôi đến Sở Địa chính – Nhà đất thành phố Đà Nẵng, chứng kiến việc người dân tấp nập đến đây để hợp thức hoá thủ tục cho nhà và đất của mình và đã thấy rõ nhu cầu được sở hữu tài sản này trong dân rất lớn.

Người dân sốt ruột là có lý do. Thành phố Đà Nẵng đang trong kỳ cao điểm của những dự án chỉnh trang, quy hoạch. Nhà đất trở thành hàng hoá tức thời mà người mua, kẻ bán có nhiều động cơ, mục đích khác nhau.

Giám đốc Sở Địa chính – Nhà đất Đà Nẵng Nguyễn Điểu nhận xét rằng có nhiều người không có nhu cầu đất nhưng lại sợ trong tương lai đất sẽ không còn nên mua một vài lô để dành cho con cháu sau này làm nhà ở. Ông nhận định: "Việc mua để đó trong khi chưa thực sự có nhu cầu đã góp phần tạo nên một tình hình nhà - đất giả tạo. Bên cạnh đó, nhiều người thấy lãi suất ngân hàng rất thấp, trong khi giá cả bất động sản lại có biến động lớn nên đi vay ngân hàng và tìm mọi cách mua đất để sau này khai thác chênh lệch giá. Việc này làm ảnh hưởng lớn đến thị trường bất động sản trên địa bàn trong thời gian qua''.

Xin thuật lại một ''chuyện nhỏ'' nhưng khiến người ta không khỏi có nhiều suy ngẫm. Trong buổi chất vấn tại kỳ họp thứ 9 của HĐND thành phố Đà Nẵng diễn ra sáng 23/7, các đại biểu đặt vấn đề với ông Nguyễn Điểu về việc một lô đất 1.104m² trên đường Hải Phòng, nguyên là của Công ty Khoáng sản Đà Nẵng, được thu hồi và chuyển giao cho Công ty Hợp doanh xây lắp kinh doanh nhà Quảng Nam - Đà Nẵng. Sau đó lô đất này được bán cho Bệnh viện Bình dân. Và đến nay lô đất đã được phân bán cho 5 hộ khác xây dựng nhà ở. 

Người dân thắc mắc: Có phải Bệnh viện Bình dân mua lô đất này để xây dựng cơ sở khám chữa bệnh, nhưng nay lại chia lô bán để kiếm lãi lớn? Ông Nguyễn Điểu giải thích, lô đất trên được UBND thành phố phê duyệt phương án phân lô xây dựng nhà ở (chứ không phải bệnh viện). Việc bà Vũ Thị Tư Hằng, Giám đốc Bệnh viện Bình dân, mua lô đất này vào tháng 11/1999 và đến năm 2001 phân lô bán cho 5 hộ xây dựng nhà ở là phù hợp quy hoạch.

Thế nhưng người ta vẫn không khỏi lấy làm lạ khi thấy bà Giám đốc Bệnh viện Bình dân cũng ''nhảy'' vào thị trường bất động sản, với mức giá lúc mua chỉ bình quân trên 1 triệu đồng/m², và hai năm sau thì đã bán với mức giá gấp cả chục lần. Chưa vội đặt vấn đề có điều gì khuất tất qua mua bán lô đất rộng trên 1.100m² nằm ở khu vực trung tâm thành phố này hay không, chỉ riêng lợi nhuận từ khai thác chênh lệch giá ở lô đất này cũng đã khiến người ta nổi ''sốt''.

Nhưng mua rồi để đó!

Một thực tế là hiện nay, tại Đà Nẵng có rất nhiều tuyến đường khang trang nhưng nhà cửa còn rất thưa thớt, vắng vẻ. Có thể lấy ví dụ đường Trần Hưng Đạo, con đường đẹp nhất nhì Đà Nẵng hiện nay, tuy đã hình thành cách đây 3 năm nhưng cho đến nay vẫn chưa có được bao nhiêu căn nhà cất lên. Thậm chí chủ nhân của nhiều lô đất trên tuyến đường này cũng khó mà xác định được danh tính. Họ từ Hà Nội, TP.HCM, Vũng Tàu... đến ghi tên, nộp tiền rồi bỏ đi đâu không rõ?

Theo ông Nguyễn Điểu, mặt tốt của việc thị trường bất động sản chuyển dịch là Nhà nước có được nguồn thu lớn. Nhưng xét về kiến trúc cảnh quan đô thị, tình trạng như vừa nêu ở đường Trần Hưng Đạo đã khiến bộ mặt đô thị trở nên ''nham nhở'', những ngôi nhà mới xây nằm xen giữa các khu đất để trống nhiều năm, cỏ lác um tùm trông rất nhếch nhác. Thậm chí hàng loạt tuyến đường trên địa bàn vẫn chưa hoàn tất việc đánh số nhà dù công việc này đã được tiến hành nhiều năm nay, mà một trong những nguyên nhân, theo giải trình của ông Nguyễn Điểu là... ''có nhiều lô đất rộng cả nghìn m², đã có chủ nhưng người ta chưa xây nhà nên... không thể đánh số nhà trên tuyến đường được!''.

Không chỉ thế, nhiều đại biểu HĐND TP. Đà Nẵng còn cho rằng, nhiều người dân trên địa bàn và các nhà đầu tư đến đây có một nỗi lo lớn: an cư! Theo đại biểu Đỗ Hoàng Thiệu, người dân luôn phải đối diện với mối lo bị giải toả. Thậm chí sau khi giải toả, họ đã tái định cư rồi nhưng cũng lại bị giải toả tiếp để phục vụ cho mục tiêu khai thác quỹ đất. Đại biểu Hoàng Thanh Thuỵ đặt vấn đề: ''Làm sao người dân có thể yên tâm an cư khi đột nhiên lại có một số vị cắp cặp đến chỉ chỏ vào nhà của họ mà bảo rằng đất này của mình, đất kia của mình?''.

Cơn sốt giá ảo vẫn nổi lên

Xét về quy luật phát triển thì việc giá đất tăng chứng tỏ sự phát triển của đô thị. Điều này cho thấy việc Nhà nước đầu tư hàng ngàn tỷ đồng xây dựng cơ sở hạ tầng đã làm cho tài nguyên đất đai sinh lợi. Thế nhưng mọi cơn sốt đất hiện nay chưa hẳn đều do quy luật cung cầu, mà thực chất phần lớn là do nạn đầu cơ đất đã gây cơn sốt ảo trên thị trường vốn nhiều nhạy cảm này. 

Ông Hoàng Đình Dũng, Giám đốc Công ty kinh doanh địa ốc Á châu (Đà Nẵng) cho rằng giữa giá đất do Nhà nước quy định và giá thị trường có chênh lệch quá lớn, chỉ một lô đất bình thường ở đường 3m, 5m thì sự chênh lệch giữa hai mức giá này có thể lên đến hàng trăm triệu đồng. "Hiện nay tình trạng đầu cơ đất đai trở nên phổ biến. Ví dụ một số hộ giải toả đền bù không có khả năng mua đất mà họ được bố trí ở các dự án tái định cư. Thế là các tay đầu cơ mua lại phiếu đất của họ, sau đó móc nối với một số nhân viên, cán bộ ở các ban quản lý công trình để lấy những lô đất đẹp đi bán lại'', ông Dũng nói. 

Điều quan trọng là tình trạng đầu cơ đất hiện nay đã tạo ra giá ảo cho thị trường bất động sản trên địa bàn. Theo thị trường ngầm thì hiện nay giá đất ở rất nhiều con đường đã vượt qua ngưỡng 30 triệu đồng/m², một mức giá chưa từng có tại Đà Nẵng. Cứ theo đà này thì ít ai dám chắc rằng đây là giá cuối cùng.

Thế nhưng, khi các đơn vị chức năng được thành phố cho phép tổ chức bán đấu giá đất công khai thì không có người mua.

Điển hình là việc mới đây Công ty Vật liệu xây dựng và Kinh doanh nhà Đà Nẵng tổ chức đấu thầu 6 lô đất mặt tiền tại góc đường Nguyễn Tri Phương - Điện Biên Phủ. Thông tin về cuộc đấu giá đất được tổ chức ''lần đầu tiên'' này được đưa khá rôm rả trên nhiều báo, đài nhưng đến khi tiến hành mới hỡi ôi vì chẳng có ai đến, dù mức giá khởi điểm được đưa ra chỉ 15 triệu đồng/m², khá thấp so với mức giá của thị trường ngầm (!?).

Điều đó buộc Công ty Vật liệu xây dựng và Kinh doanh nhà Đà Nẵng phải hạ mức giá khởi điểm xuống còn 12 triệu đồng/m² cho phiên đấu giá sẽ được tổ chức lại vào cuối tháng 7 này. Có nhiều lý do giải thích cho việc này, nhưng dù gì đi nữa thì đây cũng là dấu hiệu bất ổn đối tồn tại trên thực tế thị trường bất động sản trên địa bàn Đà Nẵng!

Có thể là chưa đầy đủ, nhưng rõ ràng những thực trạng vừa nêu đối với thị trường nhà đất đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chỉnh trang đô thị và phát triển hoạt động kinh tế - xã hội của địa phương.

Ông Nguyễn Điểu cho rằng cần có những giải pháp hữu hiệu như xây hàng loạt quỹ nhà ở, chung cư, khai thác thêm nhiều đất, tạo thông thoáng cho các nhà đầu tư xây dựng chung cư cao tầng cho đối tượng có thu nhập thấp... sẽ góp phần rất lớn đến thị trường bất động sản, hạn chế rất nhiều tình trạng đầu cơ đất và góp phần bình ổn giá cả trên thị trường này.

Thế nhưng, khi vẫn chưa có một Trung tâm giao dịch định giá nhà đất do Nhà nước quản lý thì tình hình thị trường nhà đất đang nóng như hiện nay cũng sẽ tiếp tục bị buông lỏng như trong thời gian qua.

• Thanh Hải