Đổi thẻ ATM và bình luận về sự lựa chọn thông minh

Nếu chúng ta cứ chạy theo công nghệ, hoặc không cẩn thận tìm hiểu kỹ nên lựa chọn công nghệ gì và thay đổi lúc nào, thì không biết khi nào mới hết thay đổi.

Hôm qua (28/07/2005), tin về việc đổi thẻ từ công nghệ từ sang công nghệ chíp không chỉ làm lo lắng hơn 700.000 chủ thẻ ATM của Vietcombank mà nó đã trở thành mối quan tâm của rất nhiều người.

Hiệu quả, hiệu quả và hiệu quả!

Cuộc sống của chúng ta sẽ không được như ngày hôm nay nếu những tiến bộ công nghệ trên thế giới không được áp dụng tại Việt Nam. Sẽ rất khó hình dung cuộc sống ngày sẽ như thế nào, nếu không có điện thoại di động, internet...

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần phải lựa chọn bước đi hợp lý, tránh lạc hậu, lãng phí và trở thành bãi thải công nghệ cho các nước khác.

Công nghệ luôn thay đổi và tốc độ thay đổi của nó đến chóng mặt. Người ta tính bình quân cứ 6 tháng một thế hệ máy tính mới lại ra đời, 2 năm là một thế hệ máy bay mới ... Nếu là người thích thời trang, thích công nghệ mới, có lẽ công việc của chúng ta hàng ngày là chỉ tìm hiểu - mua - lắp đặt - vận hành - tìm hiểu các thế hệ máy mới mà chẳng làm được gì cả. Chỉ có những người lắm tiền mới làm như vậy.

Đứng trên góc độ kinh tế, công nghệ được cho là phù hợp khi nó mang lại hiệu quả cao nhất  cho một công việc nào đó.

Phải thừa nhận một thực tế rằng, lựa chọn công nghệ và chọn thời điểm thay đổi công nghệ hợp lý là việc làm vô cùng khó khăn. Với những thiết bị, những công nghệ rất phổ biến như máy tính, để lựa chọn một cái máy phù hợp với công việc đã là khó khăn lắm rồi, huống chi lựa chọn những công nghệ chuyên sâu như: công nghệ thanh toán trong ngân hàng, sản xuất xi măng, sắt thép, thuỷ tinh, gốm sứ...

Sự lựa chọn lãng phí?

Chính vì có khó khăn này, nên càng phải thận trọng hơn khi đưa ra quyết định khi nào thay và thay công nghệ gì. Thà chịu mất một khoản chi phí cho nghiên cứu, tư vấn, tìm kiếm thông tin, thà chậm một chút, hơn là rước một chiếc máy tính trắng đen về dùng không được mà cũng chẳng vứt ở đâu được cả, vì nó là rác thải công nghiệp độc hại.

Không biết đã thấm chưa, nhưng bài học này chúng ta đã một vài lần trải qua như:công nghệ xi măng lò đứng, công nghệ nhà máy đường, một số công nghệ sản xuất thép, điện kế điện tử... Và nay đến lượt công nghệ thanh toán trong ngân hàng.

Không có bất kỳ một cuốn sách về kinh doanh nào dạy rằng cần phải thay công nghệ, dây chuyền sản xuất khi chiến dịch phát triển sản phẩm mới chỉ bắt đầu ở sườn dốc bên này. Vậy mà, chỉ mới đưa vào áp dụng triển khai trong một thời gian rất ngắn, công nghệ ATM đã phải thay đổi.

Việc thay đổi công nghệ tiên tiến là cần thiết. Nhưng xin đừng lãng phí tiền của đầu tư, đổi mới hàng loạt các máy tính thuộc thế hệ mới nhất mà những nhân viên chỉ dùng để chơi điện tử và đánh văn bản. Trong trường hợp này, nếu sử dụng chiếc máy 286 có lẽ sẽ tốt hơn, vì khi đó những chương trình trò chơi điện tử cần cấu hình máy mạnh không thể cài đặt được, những người nhân viên chây lười này sẽ dành nhiều thời gian hơn cho công việc, cho xã hội, thay vì bật điều hoà hết công suất, gác chân lên bàn chơi điện tử.

Tôi xin kể câu chuyện thực của một giáo sư ở đại học Georetown - một trong những trường thuộc top 20 ở Hoa Kỳ. Vào năm 2002 (thời điểm những chiếc Pentium II, III đã phổ biến ở Việt Nam), chiếc máy tính mà vị giáo sư này đang dùng vẫn là một chiếc 386, và nó chỉ mới được đổi khoảng một năm thay cho chiếc 286 trước đó.

Dự tính tương lai

Việc thay đổi này, không đơn thuần là ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của riêng Vietcombank mà nó còn ảnh hưởng đến tất cả khách hàng của họ và đến toàn xã hội. Những chi phí phát hành thẻ mới, nâng cấp phần mềm, đổi mới trang thiết bị... đâu phải chỉ Vietcombank phải chịu mà nhiều khâu liên quan phải gánh chịu.

Nếu chúng ta cứ chạy theo công nghệ, hoặc không cẩn thận tìm hiểu kỹ nên lựa chọn công nghệ gì và thay đổi lúc nào, thì không biết khi nào mới hết thay đổi. Khi thẻ ATM được đổi thì một câu hỏi đặt ra tiếp theo là liệu hệ thống thanh toán theo dự án hiện đại hoá mà các ngân hàng vừa mới triển khai xong, liệu những chiếc máy ATM vừa mới được lắp đặt xong có phải thay đổi hay không?

Cứ như thế, thì những lãng phí vô ích sẽ ngày một nhiều hơn. Phải chăng đây là những nguyên nhân cơ bản nhất làm giảm tốc độ tăng trưởng, làm giảm của cải xã hội?

Chúng ta luôn mong mọi mắt xích trong xã hội luôn đổi mới nhưng là kèm với nó, đừng bao giờ quên bài học về tính HIỆU QUẢ.

• Thảo Nguyên