 |
| Sổ mũi là chứng bệnh thường gặp nhất mùa mưa lạnh. |
Trong giai đoạn chuyển giao thời tiết, nhất là vào mùa mưa lạnh ẩm thấp, cơ thể mỗi người (đặc biệt là trẻ em) dù tự thay đổi để thích ứng nhưng vẫn dễ bị tác động. Sổ mũi, viêm họng, xoang, sốt xuất huyết... là những bệnh ai cũng có thể mắc và suy sụp nếu không kịp thời điều trị.
Chứng sổ mũi mùa
Người dân thường gọi là cảm mạo, đây là chứng bệnh hay gặp nhất vào mùa lạnh. Sổ mũi mùa là biểu hiện một dạng dị ứng mũi, có thể do viêm mũi gây ra. Người bệnh hắt xì thành cơn dài liên tục, kèm theo chảy nhiều nước mũi trong và lỏng, thường không sốt. Có thể dùng một số loại thuốc chống dị ứng thông thường như Phenergan, Chlopheniramin, Theralen... trong vài ngày là hết.
Viêm mũi
Bệnh xuất hiện sau khi bị nhiễm lạnh, có triệu chứng ngứa lỗ mũi (trẻ hay dụi tay lên mũi) và chảy nước mũi nhiều, có thể sốt hoặc không. Ở trẻ còn bú khi bị viêm mũi thường gây khó chịu, ngủ không yên giấc; Trẻ bị nghẹt mũi nên thở khò khè, thường phải thở bằng miệng và khi bú phải ngưng lại nhiều lần để thở. Trẻ em bị viêm mũi, chảy nước mũi kéo dài có thể báo hiệu một bệnh khác như cúm, sởi, và có thể dẫn tới viêm phế quản, viêm phổi... Hiện tượng viêm mũi tái đi tái lại nhiều lần cũng cần nghĩ đến bệnh V.A, Amiđan.
V.A (sùi vòm)
Ðây là bệnh khá phổ biến ở trẻ em từ 3-7 tuổi. V.A là nơi sản xuất ra kháng thể chống lại vi trùng xâm nhập vào cơ thể trẻ nhưng cũng là nơi tập trung vi trùng khi nó không còn khả năng tiêu diệt vi trùng. Biểu hiện của trẻ viêm V.A:
- Gầy yếu, kém nhanh nhẹn.
- Chảy nước mũi thường xuyên, ban đầu là nước mũi trong, sau đục mủ vàng hoặc xanh.
- Hay bị nóng sốt vặt kèm ho nhiều, trong tai có thể chảy mủ.
- Ngáy to khi ngủ do mũi bị nghẹt và phải thở bằng miệng.
Trẻ dễ bị suy dinh dưỡng do viêm V.A, vì thế nên nạo V.A khi nó không còn tác dụng (trường hợp viêm tái đi tái lại nhiều lần). Lưu ý không nên nạo trong thời gian đang bị viêm cấp.
Viêm Amiđan
Amiđan cũng có công dụng như V.A. Trẻ bị viêm Amiđan cấp sẽ sốt cao từ 39-40oC, đau họng, khó nuốt, chảy nước miếng nhiều, mệt mỏi, biếng ăn, biếng chơi. Viêm Amiđan rất dễ gây biến chứng nếu không được điều trị đúng.
Viêm họng cấp
Là bệnh rất thường xảy ra khi thời tiết lạnh, nhiều nhất là vào mùa đông, gặp cả ở người lớn và trẻ em. Triệu chứng xuất hiện đầu tiên là đau họng khi nuốt, kèm theo sốt, khàn tiếng. Nguyên nhân gây bệnh thường là do loại vi khuẩn liên cầu tan máu beta nhóm A.
Viêm họng cấp có thể gây đau khớp, biến chứng dẫn đến bệnh thấp tim ở trẻ em. Trẻ có biến chứng thấp tim cần được điều trị chu đáo, phải theo dõi điều trị hàng tháng theo chương trình phòng chống bệnh thấp tim tại bệnh viện suốt từ tuổi thiếu niên đến năm 23-25 tuổi.
Viêm xoang
Thường xảy ra sau những bệnh về mũi như sổ mũi mùa, nghẹt mũi, viêm mũi... Nhưng cũng có trường hợp xuất hiện bệnh không có triệu chứng về mũi. Nhức đầu là biểu hiện nổi bật trong viêm xoang. Ngoài ra, bệnh nhân còn hay khịt mũi, nghẹt mũi, có nước mũi đặc, cần được chụp phim để xác định tình trạng xoang bị viêm.
Viêm phế quản
Cũng là bệnh rất thường gặp về mùa lạnh, ở những nơi có không khí ẩm thấp. Bệnh có thể xảy ra ở bất cứ lứa tuổi nào, thường sau khi thay đổi thời tiết, viêm họng, viêm mũi... Nhiều trường hợp trẻ chỉ sổ mũi trong, ho nhẹ vài cái, vẫn chơi, ăn uống bình thường, nhưng nếu để kéo dài 2-3 hôm không bớt thì cần đi khám bác sĩ.
Tránh nghĩ trẻ chỉ cảm thông thường bởi không điều trị đúng sẽ dễ dẫn đến biến chứng bội nhiễm vi trùng gây viêm phế quản phổi rất nguy hiểm.
Bệnh suyễn (hen phế quản)
Thường gặp ở trẻ có cơ địa dị ứng như có bệnh chàm, nổi mề đay, ngứa... Khó thở là biểu hiện điển hình, khó thở khi thở kéo dài làm phập phồng cánh mũi, gây co kéo hõm ức, tiếng thở khò khè, môi tím, vẻ mặt sợ hãi. Nhiều trường hợp khó thở cấp tính cần xử trí cấp cứu kịp thời. Trẻ có bệnh suyễn luôn phải có sẵn thuốc cấp cứu đề phòng khi lên cơn khó thở và người nhà cần học cách săn sóc trẻ bị suyễn.
Sốt xuất huyết
Bệnh sốt xuất huyết lây do muỗi truyền bệnh, có thể xuất hiện quanh năm, nhưng phát triển nhiều về mùa mưa do không khí ẩm thấp, muỗi là vật mang mầm bệnh phát triển nhanh trong mùa này. Bệnh hay gặp ở trẻ em, nhất là những trẻ dưới 10 tuổi. Sốt xuất huyết có thể lây lan thành dịch rất nhanh, do đó nếu có người mắc bệnh cần báo cho y tế địa phương biết để có kế hoạch phòng chống.
Biểu hiện của sốt xuất huyết: sốt cao đột ngột và liên tục (39-40oC) trong 2-4 ngày, có thể xuất hiện dấu xuất huyết dưới da mọc thành từng đám rải rác, có thể xuất huyết ở niêm mạc miệng, đi tiêu phân máu...
Chú ý:
- Trẻ đang sốt cao liên tục, đột nhiên nhiệt độ hạ thấp, lờ đờ, chân tay lạnh là biểu hiện của sốc cần được xử trí cấp cứu kịp thời.
- Nếu nghi ngờ trẻ bị sốt xuất huyết, tuyệt đối không cho trẻ dùng thuốc hạ sốt loại Aspirin vì dễ làm tăng nguy cơ chảy máu, nên cho uống thuốc giảm sốt loại Paracetamol.
Phòng tránh
- Vào mùa mưa lạnh, cần săn sóc sức khỏe chu đáo, tránh nhiễm lạnh do mưa, nên cho trẻ mặc quần áo ấm, tránh gió lạnh về chiều. Không cho trẻ nằm ngủ trong phòng máy lạnh kéo dài hay để quạt suốt đêm.
- Vệ sinh ăn uống, vệ sinh răng miệng thường xuyên để tránh nhiễm trùng.
- Rửa tay sạch sẽ, không cho trẻ mút tay, ngoáy mũi.
- Bố trí phòng ở thoáng mát, sạch sẽ, tiêu diệt muỗi, thông thoát nước tốt, tránh để nước đọng vũng tạo môi trường ẩm thấp.
- Cần chủng ngừa cho trẻ đầy đủ theo chương trình qui định.
- Theo dõi và đi khám bệnh sớm, tránh để bệnh tiến triển gây biến chứng nguy hiểm.
