Chỉ sốt nhẹ, sợ lạnh, sưng cứng dưới tai và vùng dưới hàm cũng có thể bị viêm tuyến nước bọt, tuyến sinh dục, tụy hoặc màng não. Y học hiện đại đôi lúc cũng phải bó tay, chấp nhận những biến chứng khủng khiếp căn bệnh quái ác này gây ra cho người bệnh. Trong khi đó, Đông y lại có những bài thuốc đủ khả năng cải thiện tình trạng của họ.

Bệnh quai bị là một bệnh nhiễm khuẩn cấp do virus, được Y học cổ truyền gọi "hà mô ôn". Bệnh độc ôn dịch này hay gặp ở trẻ 5-10 tuổi, cũng phát bệnh ở cả người lớn. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp và dễ thành dịch. Người bệnh nếu cảm nhiễm ôn độc mạnh sẽ có các triệu chứng sốt cao, khát, sưng vùng dưới tai, má bạnh, đau, rêu lưỡi vàng; mạch sác.

Do quai bị mang tính chất truyền nhiễm lan tràn nên khi phát hiện bệnh phải cách ly ngay để tránh lây cho người lành. Bệnh nhẹ sẽ tự khỏi trong 2 tuần. Nếu bệnh tiến triển nặng, tùy chứng trạng mà cho bài thuốc phù hợp.

Bài thuốc

Trường hợp ôn độc nhẹ: Thương hoạt 8g, phòng phong 6g, cát cánh 8g, liên kiều 6g, hồng hoa 4g, độc hoạt 8g, sài hồ 8g, cam thảo 4g, ngưu hoàn tử 8g, tô mộc 6g, kinh giới 4g, thăng ma 6g, xuyên khung 4g, đương quy vĩ 8g, thiên hoa phấn 12g. Cách dùng: Các vị trên sắc với 1.400ml nước, lọc bỏ bã lấy 200ml. Uống ấm chia đều 6 lần uống trong ngày. Trẻ nhỏ tùy tuổi mà có liều thuốc thích hợp.

Trường hợp ôn độc nặng: Mã bột 4g, hoàng cầm 12g, hoàng liên 8g, cam thảo 4g, huyền sâm 16g, liên kiều 8g, bản lam căn 16g, ngưu bàng tử 12g, bạc hà 6g, bạch cương tàm 12g, cát cánh 8g, thăng ma 8g, sài hồ 10g, trần bì 8g. Cách dùng: Bạch cương tàm sao. Các vị trên sắc với 1.900ml nước, lọc bỏ bã lấy 250ml. Chú ý:

- Nếu đại tiện bí: Dùng đại hoàng để tả hỏa tiết nhiệt.

- Nếu sốt cao không mồ hôi, đau đầu: Dùng khương hoạt, phòng phong, kinh giới để tăng cường tân tán thấu tà.

- Tiểu nhi sốt cao co giật: Câu đằng, trùng thoái.

- Trẻ nhỏ tuỳ tuổi mà có liều thuốc thích hợp.

BS. Trần Xuân Nguyên, Sức khoẻ & Đời sống