VIET NAM NET

(VietNamNet) - Trao đổi với ông Nguyễn Văn Lộc, phó giám đốc Bệnh viện (BV) Nhi Trung ương, về ca ghép thận đầu tiên cho trẻ em ở Việt Nam sẽ được tiến hành tại BV này vào cuối tháng 5/2004.

- Cách đây hơn mười năm, ca ghép thận đầu tiên cho người lớn đã được tiến hành tại Học viện Quân y. Từ đó đến nay, ở Việt Nam đã có hơn 100 ca ghép thận cho người lớn thành công và chưa có trường hợp nào là trẻ em, trong khi số bệnh nhi có nhu cầu được ghép thận ngày càng tăng. Vì sao lại có sự chậm trễ này, thưa ông?

- Ông Nguyễn Văn Lộc: Hiện tại, BV Nhi Trung ương có khoảng 25 trẻ bị các bệnh về thận. Những cháu bé này rất cần được ghép thận mới có khả năng duy trì sự sống. Tuy vậy, nguồn thận lại không có!

Điều quan trọng nhất của một ca ghép thận là phải có người cho thận, trong khi lại có rất ít người cho thận trẻ em. Thứ nhất, các cháu mắc bệnh thận hầu hết có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Người cho thận cùng huyết thống (bố hoặc mẹ) sẽ thuận tiện hơn, nhưng nếu cha mẹ các cháu đều là lao động chính trong gia đình thì họ sẽ không yên tâm nếu khi cho thận lại bị ảnh hưởng đến năng suất lao động sau này.

Thứ hai, có cả vấn đề chi phí cho ca ghép thận cũng như tiền thuốc chống thải ghép sau khi ca ghép thành công là rất lớn, ít gia đình có khả năng gánh được, nên nhiều gia đình không dám đặt vấn đề ghép thận cho các cháu bé bị bệnh.

- Ngày 10/5, BV Nhi Trung ương tiến hành ca chạy thận nhân tạo đầu tiên cho trẻ em. Bệnh nhân nam 17 tuổi (sống tại tỉnh Quảng Ninh) bị suy thận mạn, huyết áp cao đã chạy thận nhân tạo 2 lần/tuần từ ba năm nay tại một số bệnh viện khác. Người cho thận là bố của bệnh nhân, năm nay 45 tuổi.

- Sau hai năm chuẩn bị, tới nay công đoạn chuẩn bị cho ca ghép thận trẻ em đầu tiên trên cả nước đã gần như hoàn tất. BV Nhi Trung ương đã lập Ban điều hành Ghép Thận và chín nhóm công tác cho ca ghép thận, bao gồm nhóm chọn lọc bệnh nhân trước mổ, nhóm lấy thận, rửa thận, ghép thận, gây mê hồi sức, theo dõi trước và sau mổ, dược, nhóm làm các xét nghiệm, và nhóm hậu cần.

Ngoài ra BV còn xây dựng Trung tâm Lọc Máu Ngoài Thận và cử các bác sĩ đi học về ghép thận tại BV Chợ Rẫy (TP.HCM) và BV Quân Y 103. Thời gian qua, các bác sĩ của BV đã tiến hành mổ thực nghiệm ghép thận trên chó và lợn.

Hội đồng thẩm định của Bộ Y tế đã đánh giá BV Nhi Trung ương đủ điều kiện tiến hành ghép thận cho trẻ em.

- Đây là ca ghép thận đầu tiên cho trẻ em, vậy theo ông tiên lượng về ca ghép này như thế nào?

GS TSKH Lê Thế Trung, chủ tịch Hội đồng Ghép Tạng thuộc Học viện Quân y: Ghép thận cho trẻ em sẽ khó hơn nhiều so với ở người lớn. Vì cơ thể của trẻ nhỏ nên các mạch máu, động mạch, tĩnh mạch đều bé, dễ xuất hiện biến chứng trong quá trình ghép. Đặc biệt, việc gây mê cho trẻ khó khăn và nguy hiểm hơn làm trên người lớn, do sức chịu đựng và chống đỡ của cơ thể trẻ yếu hơn. Ngoài ra, khả năng tương thích của thận giữa một người cho là người lớn với một người nhận là trẻ em cũng có nhiều khác biệt, vì động mạch, tĩnh mạch trên quả thận của người cho to hơn nhiều so với các mạch máu của người nhận là trẻ em, gây ra không ít khó khăn khi khâu nối.

- Với những gì chúng tôi đã chuẩn bị trong suốt hai năm qua, cùng với kinh nghiệm ghép thận trên người lớn nhiều năm nay tại một số BV, chúng tôi hy vọng ca ghép thận đầu tiên tiến hành suôn sẻ và thành công.

- Khó khăn nhất trong giai đoạn chuẩn bị cho ca ghép thận là việc chọn người cho và nhận thận. Để làm được điều này, từ một tháng nay, BV đã nuôi và chăm sóc cho cặp bệnh nhân đặc biệt để làm các xét nghiệm cần thiết trước khi tiến hành ghép. Tất cả có 59 xét nghiệm, trong đó có xét nghiệm gien và HRAA, HRAB, HRAD (đánh giá khả năng thích ứng thận của người cho đối với người nhận) lên tới 16 triệu đồng. 57 xét nghiệm còn lại có chi phí dao động từ dưới một triệu đồng đến ba triệu đồng cho mỗi xét nghiệm, gồm xét nghiệm miễn dịch, chụp phóng xạ của thận, chụp động mạch thận, tiền mẫn cảm... Cả người cho và người nhận đã được tiến hành gần hết các xét nghiệm cần thiết.

- Dự kiến ca ghép thận sẽ tiến hành trong thời gian bao lâu và kinh phí như thế nào?

- Dự kiến thời gian tiến hành một ca ghép thận sẽ kéo dài khoảng sáu - bảy giờ, với chi phí ước tính hơn 100 triệu đồng. Ca ghép thận đầu tiên sẽ được BV miễn phí hoàn toàn. Tuy nhiên, hiện BV cũng rất khó khăn trong việc tìm kinh phí để chi trả cho ca ghép thận, đặc biệt là thuốc chống thải ghép cho bệnh nhân sau khi ghép thận. Vì vậy, BV Nhi Trung ương đang kiến nghị Bộ Y tế hỗ trợ khoảng 60 triệu đồng cho ca ghép thận đầu tiên này.

Chúng tôi chủ trương mời một số chuyên gia Pháp. Nhưng nếu không được, BV Nhi sẽ cố gắng tự chủ trong ca phẫu thuật này.