Ông Blair phát biểu trước Quốc hội Mỹ ngày 17/7.

Thủ tướng Anh Tony Blair vừa phát biểu trước Quốc hội Mỹ việc tấn công Iraq là hợp lý cho dù người ta không tìm thấy vũ khí huỷ diệt hàng loạt nào. Trong buổi họp báo sau đó, Tổng thống Mỹ George W. Bush cũng lên tiếng biện minh cho cuộc chiến tại Iraq.

Trong bài phát biểu của mình, ông Blair nói: "Liệu chúng ta có thể đảm bảo rằng chủ nghĩa khủng bố và vũ khí huỷ diệt hàng loạt sẽ gắn liền với nhau? Nếu có nhầm lẫn, chúng ta cũng sẽ phá tan mối nguy cơ đe doạ tới mạng sống của con người. Đó là điều mà tôi dám chắc rằng lịch sử sẽ tha thứ cho chúng ta. Nhưng nếu những người chỉ trích chúng ta sai, tức là nếu chúng ta đúng như tôi vẫn hằng tin như vậy, thì việc chúng ta không ra tay hành động, việc chúng ta chùn bước trước hiểm hoạ sẽ là điều mà lịch sử không bao giờ tha thứ".

Theo ông Bush, Tổng thống bị lật đổ Saddan Hussein "đã chế tạo và sở hữu vũ khí hoá học, sinh học và đang cố khôi phục chương trình vũ khí hạt nhân của mình". "Ông ta là một mối đe doạ. Tôi có trách nhiệm phải giải quyết mối đe doạ này. Rồi thời gian sẽ chứng minh chúng ta không hề lầm lẫn. Chúng ta sẽ tìm được thông tin về những loại vũ khí này và khi người ta tìm ra được chúng thì sự hoài nghi này sẽ chấm dứt".

Những lời chỉ trích xung quanh thông tin tình báo

Bài diễn văn của ông Blair trước Quốc hội Mỹ liên quan tới rất nhiều vấn đề quốc tế, từ nạn khủng bố, tình hình hoà bình Trung Đông tới thương mại và phát triển bền vững.

Trong thời gian gần diễn ra cuộc chiến chống Iraq, ông Blair đã từng chỉ trích những vi phạm nhân quyền tại đất nước này, nhưng nhấn mạnh rằng cơ sở pháp lý cho cuộc chiến này chính là việc Iraq không tuân thủ nghị quyết của Liên Hợp Quốc về vũ khí huỷ diệt hàng loạt.

Tuy nhiên, việc sử dụng thông tin tình báo về vũ khí của Iraq, đặc biệt là những thông tin về tham vọng hạt nhân của Iraq đã khiến cả hai nhà lãnh đạo Mỹ và Anh bị chỉ trích từ mọi phía.

Các nghị sĩ Quốc hội Mỹ nhiệt liệt chào mừng Thủ tướng Anh Tony Blair.

Số phận của Mỹ

Ông Blair là Thủ tướng thứ tư của Anh có bài diễn văn trước Quốc hội Mỹ. Ông đã nhận được sự chào mừng nhiệt liệt từ phía các nghị sĩ Mỹ.

Ông Blair đã ca tụng Mỹ hết lời: "Được trở thành người Mỹ có nghĩa là được tự do", đồng thời ca ngợi sự lãnh đạo của ông Bush và cam kết Anh sẽ luôn ủng hộ Mỹ. "Công việc của chúng tôi là ở bên cạnh các bạn và chúng tôi sẽ luôn ủng hộ các bạn trong cuộc chiến bảo vệ tự do". Nhưng ông cũng kêu gọi Mỹ nên "lắng nghe" để có thể thu phục "nhân tâm" ở mọi nơi trên thế giới.

Quốc hội Mỹ dự tính sẽ trao tặng ông Blair phần thưởng danh dự cao quý nhất vì sự ủng hộ "thuỷ chung" của ông đối với nước Mỹ trong "một thời điểm mang tính lịch sự và đầy khó khăn đối với hai nước". Tuy nhiên, việc trao tặng Huân chương vàng của Quốc hội cho ông Blair đã phải hoãn lại vì huân chương này vẫn chưa được đúc xong.

Tổng thống Mỹ cũng dành những lời tốt đẹp cho ông Blair và nói thêm rằng quan hệ đối tác thân thiết giữa hai nước "là cần thiết cho hoà bình và an ninh của mọi quốc gia".

Chủ nghĩa khủng bố

Trong bài phát biểu của mình, ông Blair cũng kêu gọi sự cảnh giác trong cuộc chiến chống khủng bố. "Nguy cơ này đang rình rập chúng ta bởi lẽ tại đâu đó trên trái đất này, vẫn tồn tại những bóng đen nơi không có tự do, nơi hàng triệu người đang phải chịu đựng những chế độ độc tài, nơi một phần ba hành tinh của chúng ta đang phải sống trong nghèo đói vượt quá tất cả những gì cùng cực nhất mà chúng ta có thể tưởng tượng ra và là nơi chủ nghĩa cực đoan tôn giáo - sự đột biến những đức tin tốt đẹp, hoà bình của đạo Hồi  - đang ám ảnh con người". Ông nói thêm rằng chủ nghĩa khủng bố sẽ không bị đánh bại cho tới khi hoà bình đạt được giữa Israel và Palestine.

Ông Bush sau đó đã tiếp thêm lời của ông Blair về vấn đề Trung Đông rằng điều quan trọng là bất kỳ nhà nước Palestine nào được thành lập cũng phải dựa trên "hy vọng, cải cách và không bạo lực". Ông cũng gắn việc thành lập một nhà nước như vậy với quá trình cải cách tại khu vực Trung Đông, không chỉ riêng ở lãnh thổ Palestine.

Vấn đề tù binh ở vịnh Guantanamo

Liên quan tới số phận của hai công dân Anh đang bị giữ tại vịnh Guantanamo do bị tình nghi có âm mưu khủng bố, ông Blair cho biết ông và Tổng thống Bush sẽ thảo luận về những kế hoạch xét xử của Mỹ. Ông cũng nói tuyên bố về vấn đề này sẽ được đưa ra vào hôm nay (18/7).

Vấn đề này đã gây ra một sự phẫn nộ tại Anh với việc các nhà phê bình đang kêu gọi ông Blair chứng tỏ cho họ thấy rằng ông có thể gây ảnh hưởng với ông Bush. Trong một phát biểu nhằm xoa dịu làn sóng bất bình, ông Bush nói: "Điều duy nhất tôi chắc chắn là đây là những kẻ xấu".

Hai công dân Anh trên hiện chưa bị xét xử và sẽ bị đưa ra toà án quân sự. Họ bị coi nằm trong hàng ngũ kẻ thù và có thể chịu án tử hình. Anh phản đối việc áp dụng án tử hình.

(Huyền Trang - Theo BBC, Reuters)