Lễ ra thảm hoạ 11/9 đã được ngăn chặn nếu Chính phủ Mỹ chịu chia sẻ thông tin tình báo về những kẻ tình nghi tham gia vụ khủng bố với các cơ quan hữu trách cũng như tạo điều kiện cho các cơ quan này, đó là kết luận cuối cùng trong bản báo cáo kết quả điều tra của Quốc hội Hoa Kỳ công bố hôm qua, trong đó liệt kê một loạt sai lầm của Nhà Trắng.

Thượng nghị sĩ Bob Graham, Chủ tịch Ủy ban Tình báo đặc biệt của Thượng viện, người chịu trách nhiệm công tác điều tra vụ 11/9, trong cuộc họp báo hôm qua (24/7) tại Toà nhà Quốc hội Mỹ (Capitol Hill)

Bản báo cáo dày 850 trang Ủy ban Tình báo đặc biệt của Thượng viện cho thấy nhiều bộ phận trong các cơ quan hành pháp và tình báo quốc gia đã nhận ra những nguy cơ không chỉ liên quan âm mưu cướp máy bay sau đó. Những thông tin này không được chia sẻ cho Cục Điều tra Liên bang (FBI) là rất quan trọng.

Các quan chức trong Ủy ban Tình báo Thượng viện cho biết, xâu chuỗi các chi tiết trong bản báo cáo, họ nhận thấy, trước ngày 11/9, chính phủ đã xử lý thông tin tình báo một cách sơ sài và không thể ngăn chặn các cuộc tấn công của al-Qaeda có thể xảy ra ngay trong lòng nước Mỹ. Tuy nhiên, bản báo cáo cũng kết luận, không có thông tin tình báo nào "có thể xác định được thời gian và địa điểm cụ thể diễn ra vụ tấn công".

Ảrập Xêút cũng là đối tượng bị chỉ trích khi Chủ tịch cơ quan điều tra, thượng nghị sĩ Bob Graham, cáo buộc Riyadh đã có một số sự hỗ trợ nhất định cho những tên không tặc và không chịu hợp tác với các cơ quan tình báo Mỹ. Đại sứ Ảrập Xê-út tại Mỹ Bandar bin Sultan cho biết, những lời cáo buộc cho rằng chính phủ nước ông liên quan đến vụ 11/9 là "ác ý và hoàn toàn sai sự thật". Ám chỉ đến những phần chưa được công bố trong bản báo cáo, ông này cho biết, Ảrập Xêút chẳng có gì để giấu, song không có phản ứng về các trang trắng trong báo cáo.

Những lời cảnh báo bị phớt lờ

Bản báo cáo còn chỉ trích FBI và CIA đã không phối hợp với nhau. Trong số 16 lời kiến nghị, báo cáo kêu gọi chính phủ thành lập một hệ thống giải trình mới cho cộng đồng tình báo trong nước. Một số nhược điểm của các cơ quan tình báo trong nước cũng được nêu trong bản báo cáo là những điều đã được nêu trước đây, chẳng hạn như việc FBI phớt lờ lời cảnh báo của một nhân viên FBI về những người đàn ông Trung Đông tham dự vào khoá huấn luyện lái máy bay.

Song trong báo cáo có một số thông tin mới. Chẳng hạn thông tin, hồi tháng 5/2001, một báo cáo tình báo đã xác nhận Khalid Sheikh Mohammed, một trong những thủ phạm chủ chốt tham gia cướp máy bay, đang tìm kiếm lính mới trên đất Mỹ để tiến hành khủng bố.

Hai kẻ có tên Nawaq Alhamzi và Khalid al-Mihdhar đã được xác nhận là là tay chân al-Qaeda sau khi tham dự cuộc họp của al-Qaeda tại Malaysia hồi tháng 1/2000, báo cáo cho biết. Tuy nhiên, thông tin này đã không được chuyển qua FBI, các nghị sĩ cho biết.

Tài trợ cho khủng bố

Đại sứ Ảrập Xê-út tại Hao Kỳ không giấu được phẫn nộ về kết luận của Ủy ban tình báo Thượng viên cho rằng, Chính phủ nước ông đã hậu thuẫn cho những kẻ không tặc trong vụ 11/9

Báo cáo cũng cho biết, Omar al-Bayoumi, một sinh viên đã trực tiếp cung cấp tiền cho al-Mihdhar và Alhazmi, "nhiều khả năng đã nhận nguồn hỗ trợ tài chính từ phía Ảrập Xê-út". Tuy nhiên, Chính phủ Riyadh đã thẳng thừng phủ nhận bất kỳ mối liên hệ nào với những kẻ không tặc.

Ngoài ra, báo cáo cũng chỉ trích nhà nước Ảrập Xê-út đã hợp tác với các tay súng hồi giáo. Thượng nghị sĩ Graham và các nghị sĩ khác đã kêu gọi cho phép tiết lộ nhiều phần trong báo cáo đề cập đến những mối liên hệ khả nghi giữa nhà nước Ảrập Xê-út với bọn khủng bố.

"Tổng thống Bush cần phải cho phép công bố các phần trong báo cáo của Quốc hội nêu chi tiết mối liên quan giữa Chính phủ Ảrập Xê-út với các sự kiện dẫn tới vụ 11/9" - Hạ nghị sĩ Eliot Engel cho biết.

Tuy nhiên, Chủ tịch phe thiểu số Hạ viện Nancy Pelosi, thành viên Đảng Dân chủ, lại cho rằng nên giữ bí mật những thông tin đó vì nên "bảo vệ các cơ quan và phương pháp cung cấp thông tin" hơn là bảo vệ "danh dự và các quốc gia khác". Mặc dù được hoàn thành hồi tháng 12/2002 sau nhiều phiên điều trần, song cho đến nay bản báo cáo mới được công bố. Trong lúc này, một Ủy ban độc lập cũng đang điều tra vụ 11/9 và dự kiến sẽ có kết luận vào tháng 5/2004.

(Lam Sơn - Theo AP, BBC)