Theo các quan chức, ông Bush sẽ phát biểu từ Nhà Trắng vào lúc 8h30' theo giờ địa phương. Bộ trưởng Ngoại giao Colin Powell và Cố vấn An ninh Quốc gia Condoleezza Rice sẽ có mặt tại các buổi nói chuyện trên truyền hình trước lúc Tổng thống đọc diễn văn.
Trợ lý báo chí Nhà Trắng Scott McClellah cho biết ông Bush sẽ nói trước những người dân Mỹ về cuộc chiến chống khủng bố "và thông báo những tin tức mới nhất về những việc chúng ta đang tiến hành". "Iraq giờ đây là trọng tâm trong cuộc chiến chống khủng bố của chúng ta. Và thế giới có lợi ích với những gì đang diễn ra tại đây, thế giới có lợi ích trong việc giúp đỡ người Iraq có được tương lai tốt đẹp hơn, có được một xã hội dân chủ và tự do. Thế giới có lợi ích trong việc chống lại những tên khủng bố ở Iraq". Ông McClellah cũng cho biết bài diễn văn xuất phát từ những cuộc thảo luận giữa ông Bush với các thành viên trong nhóm phụ tá an ninh quốc gia hồi tháng trước tại trang trại của ông ở Texas.
Còn Chủ tịch Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Richard Lugar, R-Ind thì thông báo rằng bài phát biểu của Tổng thống sẽ có tầm quan trọng đặc biệt vì trong đó phác thảo các phuơng hướng về khả năng và sự chỉ đạo của nước Mỹ trong vấn đề Iraq.
Trong bài phát biểu của mình, người ta hy vọng ông Bush sẽ không tuyên bố triển khai thêm quân. Chính quyền Bush đã viện tới sự giúp đỡ của LHQ, khuyến khích các nước khác gửi lực lượng gìn giữ hoà bình tới Iraq. Tuy nhiên, Pháp và Đức đã phản đối, cho rằng Mỹ không muốn san sẻ cho LHQ một vai trò đủ tầm trong quá trình tái thiết và duy trì an ninh tại Iraq.
Bài phát biểu sẽ được đưa ra 3 ngày sau khi các ứng cử viên Tổng thống Đảng Dân chủ tại cuộc tranh luận ở Albuquerque chỉ trích ông Bush đã phái quân đội tới những nơi nguy hiểm không cần thiết và chia rẽ nước Mỹ với các đồng minh. Nhà Trắng cho biết bài diễn văn không phải là để đáp lại sự chỉ trích về con số thương vong của lính Mỹ. Theo ông McClellan, bài diễn văn là một cơ hội để Tổng thống có thể "nói với người dân Mỹ về cuộc chiến chống khủng bố đang tiếp diễn với trọng tâm đặt vào những nổ lực của chúng ta tại Iraq. Tổng thống tin rằng đây là thời điểm thuận lợi để nói với người dân Mỹ".
Một vấn đề chính mà người ta hy vọng sẽ được nhắc tới trong bài phát biểu của Tổng thống là các hoạt động tại Iraq sẽ tiêu tốn của nước Mỹ bao nhiêu tiền. Chính quyền Bush tỏ ra không sẵn sàng công bố con số, mặc dù theo ước tính chi phí này có thể đã lên tới 60-80 tỉ USD, thậm chí còn cao hơn.
Trước đó, trong bài phát biểu tại bang Indiana hôm thứ 6 (5/9), ông Bush đã thừa nhận các chiến dịch quân sự đang tiếp diễn tại Iraq và cuộc chiến rộng lớn chống khủng bố đang làm trầm trọng thêm khoản thâm hụt vốn đã đạt mức kỷ lục 500 triệu USD. Song ông cũng nói: "Nước Mỹ sẽ dùng mọi nguồn lực có thể để chiến thắng khủng bố và bảo vệ người dân Mỹ. Quan điểm của tôi là, bất cứ lúc nào quân đội của chúng ta bị đặt trong tình trạng nguy hiểm, họ sẽ hưởng những gì tốt nhất, sự huấn luyện tốt nhất, và trang thiết bị tốt nhất có thể. Chúng ta không bao giờ được phép quên những bài học kinh nghiệm của thảm hoạ 11/9/2001, đó là một sự nhắc nhở nghiêm túc rằng đại dương không thể bảo vệ chúng ta khỏi những thế lực xấu xa, những kẻ mà không thể chấp nhận công lý mà Mỹ đang đại diện"
Lần cuối ông Bush có bài phát biểu tương tự là vào ngày 1/5 khi ông đứng trên boong tàu khu trục Abraham Lincoln và tuyên bố: "Chiến dịch chính tại Iraq đã kết thúc". Kể từ lúc đó, Tổng thống không hề đề cập tới các vấn đề như chi phí tái thiết Iraq, thời hạn đóng quân của lính Mỹ tại Iraq hay sự thật về vũ khí huỷ diệt hàng loạt mà chính quyền Bush đã cáo buộc Saddam Hussein đang cất giấu.
Trong một diễn biến liên quan, hôm qua, Tổng điều hành Mỹ tại Baghdad L. Paul Bremer phát biểu tại Iraq rằng Mỹ "không muốn làm một thế lực xâm chiếm. Cũng như các bạn, chúng tôi có vợ, chồng, mẹ, cha và con cái mà chúng tôi cần phải quan tâm. Chúng tôi muốn về nhà càng sớm càng tốt". Song ông cũng cho biết, Mỹ sẽ phải tiếp tục ở lại Iraq cho tới khi người Iraq có thể tự điều hành chính phủ của mình. Ông cũng yêu cầu người Iraq giúp đỡ các nhà chức trách trong việc xác định và bắt giữ "những kẻ phá hoại, khủng bố đang cố tình gây cản trở cho quá trình này. Những tên tội phạm này sẽ không thành công song những chiến dịch phá hoại, tàn sát của chúng có thể làm chậm tiến trình".
(Huyền Trang - Theo AP, BBC)
