(VietNamNet) - Nghị quyết của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) tạo ấn tượng là vấn đề hạt nhân của Iran đã được giải quyết, thực tế không hẳn như vậy.

Giám đốc IAEA Mohamed ElBaradei (phải) nói chuyện với đại biểu Iran Sirus Naseri trước cuộc họp của Hội đồng Lãnh đạo IAEA ở Vienna.

Nghị quyết này được IAEA thông qua ngày 29/11 vừa qua với lời văn "nhẹ hơn" đáng kể so với dự thảo ban đầu và được Iran coi là "thoả đáng". Iran vẫn giữ được yêu cầu quan trọng nhất cả về đối nội, đối ngoại lẫn chiến lược chính trị, an ninh lâu dài cho mình là không từ bỏ việc làm giàu Uranium.

IAEA chỉ đạt được từ Iran một cam kết sử dụng chương trình hạt nhân vào mục tiêu kinh tế và lắp đặt camera theo dõi, quan sát 20 máy ly tâm hạt nhân của Iran, có nghĩa là Iran vẫn sử dụng những thiết bị này, chỉ phải đặt dưới sự kiểm soát của IAEA, lại càng không phải "niêm phong" thiết bị như IAEA đã từng làm ở CHDCND Triều Tiên. Vì thế, những nhượng bộ của Iran đối với IAEA không có ý nghĩa chiến lược cơ bản và ở mức độ sâu rộng như IAEA đã từng ép buộc CHDCND Triều Tiên phải làm.

Kết quả quan trọng nhất đối với IAEA có lẽ là giữ được thể diện vì nếu không có được một nghị quyết như vậy, IAEA không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải đưa vấn đề Iran ra HĐBA LHQ mà một khi phải làm như vậy thì cũng chẳng khác gì công khai thú nhận sự bất lực của mình trong vấn đề hạt nhân của Iran và có đưa ra HĐBA LHQ, cho dù Hội đồng này có quyết định các biện pháp trừng phạt kinh tế Iran thì cũng đâu có thể giải quyết được vấn đề. Vấn đề hạt nhân của Iran khác xa về rất nhiều phương diện so với vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên mà Mỹ vốn là đối thủ chính của Iran trong vấn đề này không thể tự giải quyết theo cách đơn phương được cũng như chưa có đối sách thích hợp. Sự nhượng bộ của Iran để đổi lấy nghị quyết này nhằm không đẩy IAEA vào thế cùng quẫn hơn là tạo tiền đề cần phải có cho một giải pháp lâu bền.

Vậy chỉ là một giải phạm tạm thời, một giải pháp tình thế, hay nói cách khác, một giải pháp để chờ giải pháp. Trận chung kết vẫn sẽ là cuộc đối đầu giữa Mỹ và Iran và cái khó đối với Mỹ chính là ở chỗ mọi giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran không thể tách rời chiều hướng giải pháp cho vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên, triển vọng tình hình ở Iraq, diễn biến mối quan hệ giữa Israel và các nước Ảrập trong khu vực, cũng như cả diễn biến tới đây trong quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh cũng như với các cường quốc hạt nhân khác. Iran vì lý do nội bộ, nhưng cũng còn vì cả những lý do nói trên mà vẫn sẽ tiếp tục chơi trò mèo vờn chuột với Mỹ, EU và IAEA.

• Lục Quán Anh