Sáng nay (3/2) Tổng thống Mỹ Bush đã có bài phát biểu hàng năm được truyền hình trực tiếp trên toàn nước Mỹ với trọng tâm là chính sách đối nội.

Ông Bush đọc Thông điệp Liên bang tại Hạ viện Mỹ.

Vừa bước chân vào hội trường Hạ viện, ông Bush đã nhận được những tràng pháo tay đón mừng nồng nhiệt. "Hai tuần trước đây, tôi đứng trên những bậc thang của toà Capitol này và tái cam kết sẽ lãnh đạo nước Mỹ đi theo lý tưởng tự do. Tối nay, tôi sẽ đề ra những chính sách để thực hiện lý tưởng đó, cả trong nước Mỹ và trên thế giới", ông Bush mở đầu.

Ngân sách, việc làm và An sinh xã hội

Tổng thống tiếp tục khen ngợi Quốc hội Mỹ đã cùng làm việc với ông để cắt giảm thuế và trấn áp tội phạm kinh tế. Theo ông Bush, các chính sách kinh tế của chính quyền trong nhiệm kỳ qua đã giúp nước Mỹ vượt qua cơn suy thoái và tạo ra 2,3 triệu việc làm.

Ông kêu gọi một nỗ lực chung từ phía cả hai chính đảng trong việc "hạn chế chi tiêu của chính phủ liên bang". "Ngân sách mà tôi đưa ra đã giảm hoặc loại bỏ hơn 150 chương trình chính phủ hoặc không đem lại hiệu quả hoặc giống y hệt những gì đang được triển khai hoặc chỉ đơn thuần là không đáp ứng những ưu tiên trọng điểm. Nguyên tắc ở đây rất rõ ràng: môĩ đồng đô la của người dân cần phải được chi tiêu một cách thông minh, hoặc không nên chi tiêu bất cứ đồng nào", ông Bush nhấn mạnh.

Đề cập tới kế hoạch an sinh xã hội, ông Bush cho rằng nếu không cải tổ rất có thể hệ thống này sẽ bị phá sản. Tổng thống coi an sinh xã hội là "một trong những vấn đề quan trọng nhất - biểu tượng của lòng tin giữa các thế hệ".

Ông kêu gọi lớp người Mỹ trẻ tuổi tự nguyện trích 2/3 tiền đóng thuế để chuyển vào tài khoản hưu trí song cam kết rằng chương trình này sẽ không thay đổi đối với những người trên 55 tuổi. Theo tính toán của các chuyên viên thống kê thuộc hệ thống an sinh xã hội dự trên các ước tính về tăng trưởng kinh tế, quỹ tín thác này dự kiến sẽ kéo dài tới năm 2042. Phòng ngân sách Quốc hội thì dự kiến nó sẽ kéo dài tới năm 2052. Khi quỹ cạn kiệt, hệ thống sẽ có thể chi trả được khoảng 73-81% lợi tức.

Phe Dân chủ vẫn nói rằng chính quyền Bush đang tạo ra một cuộc khủng hoảng để "tiếp thị" cho kế hoạch tư nhân hoá đã vạch ra từ lâu.

Đối ngoại

Tổng thống Bush đọc Thông điệp liên bang năm 2005.

Tổng thống Bush cho biết Mỹ và các nước đồng minh đang hợp tác tích cực để giúp người Iraq có khả năng tự bảo vệ song ông không cho biết quân đội Mỹ sẽ ở lại đây bao lâu. "Chúng ta sẽ không đặt ra thời gian biểu chính xác cho việc rút quân vì điều đó sẽ khích động những kẻ khủng bố, làm chúng tin rằng chúng có thể chờ đợi chúng ta đi".

Đề cập tới cuộc bầu cử Iraq, Tổng thống Mỹ nói: "Tại bất kì quốc gia nào, bỏ phiếu là một hành động thể hiện trách nhiệm công dân. Đối với hàng triệu người Iraq, đây còn là một hành động thể hiện sự can đảm và họ đã nhận được sự khâm phục của tất cả chúng ta".

Nhắc lại một vấn đề ông từng nêu ra trong diễn văn nhậm chức lần hai cách đây 2 tuần, Bush liên hệ an ninh của nước Mỹ trong tương lai với sự phát triển của tự do đặc biệt tại khu vực Trung Đông. Ông cũng ngợi ca giới lãnh đạo mới tại Palestine và cho biết sẽ yêu cầu Quốc hội Mỹ hỗ trợ 350 triệu USD cho công cuộc cải tổ an ninh, kinh tế, chính trị tại Palestine.

"Sự khởi đầu của công cuộc cải cách và dân chủ trên lãnh thổ Palestine cho thấy rằng sức mạnh của tự do sẽ phá vỡ những lề thói cũ: bạo lực và tan rã. Mục tiêu của cả hai nhà nước dân chủ Israel và Palestine là chung sống hoà bình bên cạnh nhau. Mỹ sẽ giúp họ đạt được mục tiêu đó", ông Bush lạc quan cam kết.

Trong quan hệ với Iran và CHDCND Triều Tiên, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh việc sử dụng biện pháp ngoại giao. Ông coi Iran là "nhà nước đầu tiên trên thế giới hỗ trợ khủng bố" đồng thời lặp lại cáo buộc rằng nước này đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân. Ông Bush cũng cam kết ủng hộ người Iran trong nỗ lực tìm tự do. "Chúng ta đang hợp tác với các đồng minh châu Âu để đảm bảo rằng chính quyền Iran phải từ bỏ chương trình làm giàu uranium và tái xử lý plutonium".

Về phần CHDCND Triều Tiên, Bush nhắc tới mục tiêu tái khởi động các cuộc hội đàm 6 bên bị bế tắc. "Chúng ta đang hợp tác tích cực với chính phủ các nước châu Á để thuyết phục Bình Nhưỡng từ bỏ các tham vọng hạt nhân", ông nói.

Phản ứng của phe Dân chủ

Tổng thống Bush trên khán đài cùng Phó Tổng thống Cheney và phát ngôn viên Nhà Trắng.

Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Harry Reid đã coi kế hoạch an sinh xã hội của ông Bush là mạo hiểm. Ông Reid cho rằng có nhiều cách khác để giải quyết vấn đề tài chính cho an sinh xã hội. "Thật sai lầm khi thay thế khoản lợi tức bảo đảm mà người Mỹ đang nhận được bằng khoản lợi túc bảo đảm bị giảm mất 40% hoặc hơn", Reid phát biểu.

Còn lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Nancy Pelosi thì cự lại ông Bush trong vấn đề Iraq. "Chúng ta đều biết rằng quân Mỹ không thể ở lại Iraq vô thời hạn và tiếp tục bị coi là lực lượng chiếm đóng", bà nói. "Chúng ta cũng không thể lẻn ra cửa sau, giả vờ tuyên bố chiến thắng và bỏ lại phía sau một mớ hỗn loạn...".

Cùng hiện diện trên khán đài với ông Bush hôm nay còn có Phó Tổng thống Dick Cheney và Người phát ngôn Nhà Trắng Dennis Hastert. Phía dưới, trong lô ghế của Đệ nhất phu nhân Laura Bush có hơn 20 vị khách quý bao gồm thân nhân của các binh sĩ tử trận, một viên phi công từng giúp các nạn nhân sóng thần cùng những nhân vật mà sự hiện diện của họ là bằng chứng cho thấy thành công của ông Bush trong chương trình đối nội.

An ninh được thắt chặt tại khu vực thủ đô giống như hôm Bush nhậm chức. Cảnh sát đã phong toả mọi ngả đường xung quanh toà Capitol và các khu văn phòng trực thuộc.

• Huyền Trang - (Tổng hợp)