Chính phủ Israel đã phải tốn rất nhiều tiền để có thể sơ tán người định cư Do Thái khỏi Gaza và một phần khu Bờ Tây. Tuy nhiên, khi mọi việc bắt đầu vào ngày 15/8 tới thì vấn đề lại nảy sinh đối với cộng đồng người định cư không nằm trong diện sơ tán tại Bờ Tây. Họ cũng muốn được sơ tán và tìm kiếm một cuộc sống ổn định hơn nhất là khi hàng rào an ninh Israel dựng lên sắp hoàn thành. Mọi chuyện chẳng hề đơn giản!

Người định cư Do Thái: Người muốn ở...

Sau nhiều năm làm cho cơ quan an ninh Israel tại Bờ Tây, Benny Raz đã chuyển vào căn hộ hai tầng ở một khu định cư Do Thái - nơi mà có lẽ anh không bao giờ có thể mơ tới nếu không có sự hỗ trợ tài chính của chính phủ Israel.

"Cứ y như một giấc mơ", Raz nói về khoảng thời gian anh trải qua trên những vùng đồi sỏi đá trước khi phong trào nổi dậy của người Palestine bắt đầu, trước khi công ty bê tông của anh bị giải thể và trước khi giá trị căn nhà giảm từ 120.000USD xuống chỉ còn 40.000 USD như hiện nay. Bây giờ, sau 7 năm sinh sống dọc những vỉa hè gạch đỏ, Raz không còn muốn gì hơn ngoài việc chuyển đi.

Rất khó cho Raz và nhiều người định cư khác ở khu Bờ Tây chuyển vào trong lãnh thổ Israel khi không có đủ tiền trong lúc chính phủ lại hỗ trợ cho hàng nghìn người khác chỉ để làm việc đó. Trước nhịp độ khẩn trương sơ tán toàn bộ người định cư tại Dải Gaza và 4 khu định cư thuộc Bờ Tây của Thủ tướng Ariel Sharon, Raz cho rằng cộng đồng của anh giờ đây là nơi mà chỉ những người định cư sùng tôn giáo nhất có thể lựa chọn để sống.

"Nếu Sharon đang gõ cửa từng ngôi nhà ở Gaza, thì phải mất 2 năm nữa ông ấy mới có thể gõ đến cửa nhà tôi và tôi không thể chờ đợi. Chúng tôi hiện là con tin của nhà nước Israel. Chính phủ phải biết rằng chúng tôi không có đủ khả năng tài chính để di dời", Raz nói.

Chuyển dân, dựng rào: bức xúc không của riêng ai!

Kế hoạch sơ tán và xây hàng rào ngăn giữa Israel và cộng đồng dân cư Palestine tại khu Bờ Tây đã tạo ra những hậu quả không lường trước đối với các khu định cư Do Thái tương tự như trường hợp khu Raz đang ở. Mặc dù không nằm trong kế hoạch được sơ tán, nhưng một số lượng ngày càng tăng cư dân ở khu vực này cùng một số khu định cư gần đó đang yêu cầu rời khỏi Bờ Tây để tìm cuộc sống ổn định hơn ở phía bên kia đường ranh giới Xanh, biên giới năm 1949 phân chia Israel và khu Bờ Tây.

Một khi hoàn thành, hàng rào phân cách Israel sẽ để lại khoảng 80.000 người định cư tiếp tục ở trên lãnh thổ phía Palestine. Trong số này có nhiều người ở phía bắc khu Bờ Tây. Khi kế hoạch di dời Gaza bắt đầu vào thứ 2 tới, tuyến hàng rào này càng làm cho số người này tin rằng những ngày tháng của họ tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng chỉ còn tính trên đầu ngón tay.

Vài tháng trở lại đây, Raz bắt đầu lãnh đạo nhóm phản đối quy mô nhỏ hoạt động trong phạm vi một số khu định cư Bờ Tây chấp nhận di dời nhưng lại không được đáp ứng. Nhóm này đã thành lập một tổ chức phi lợi nhuận mang tên "Một nhà" với mục tiêu giành lấy khoản bồi thường mà chính phủ từng trao cho 9.200 người định cư ở Gaza và một phần khu Bờ Tây để họ di dời.

Ủng hộ nỗ lực này, một thành viên trong Nghị viện Israel đã soạn thảo một dự luật trong đó yêu cầu chính phủ mua lại nhà cửa của những người định cư một khi đạt được hiệp định hoà bình với người Palestine. Người định cư muốn rời khỏi Bờ Tây có thể lập tức vay số tiền sẽ được đền bù cho họ trong tương lai.

Những cuộc thăm dò cho thấy có tới hàng ngàn người sẵn sàng rời khỏi các khu định cư Bờ Tây - nơi nhiều người Palestine cũng như Israel tin rằng sẽ là cản trở đầu tiên đối với việc hình thành một nhà nước Palestine dọc đường biên giới Israel. Con số này không thể tạo ra một cuộc di cư ồ ạt. Ước tính khoảng 250.000 người định cư đang sống ở Bờ Tây, chưa kể những người sinh sống tại vùng lân cận Đông Jerusalem vốn được sáp nhập vào Israel sau cuộc chiến Trung Đông năm 1967.

Một cuộc khảo sát ý kiến người định cư trong những cộng đồng tiếp tục ở lại trên lãnh thổ Palestine sau khi dựng hàng rào ngăn cách cho thấy 93% hài lòng với nơi ở. Nhưng cuộc thăm dò ý kiến 502 người được tiến hành hồi tháng 6 lại cho thấy 1/4 muốn rời sang bên kia Đường ranh giới Xanh nếu được hỗ trợ.

Đã có một số gia đình tự nguyện ra đi mà không cần tiền đền bù. Mặc dù không nằm trong kế hoạch được di dời, 230 người định cư ở Hermesh, phía bắc Bờ Tây đã rời khỏi nơi ở của họ trong vài tuần gần đây.

... Kẻ muốn rời...

"Chính phủ Israel phải chịu trách nhiệm vì đã để họ ở đây", Avshalom Vilan, một nghị sĩ thuộc đảng Meretz tuyên bố. "Và bây giờ chính phủ phải có trách nhiệm đưa họ trở về".

Trong số 6.000 người định cư tại Karnei Shomron, một số được đưa đến vì lý do tôn giáo còn những người khác vì mục đích kinh tế. Nhiều người vẫn phải đi làm ở vùng đồng bằng ven biển Israel, cách khu định cư của họ 16km về phía tây.

Năm 2002, một kẻ đánh bom liều chết Palestine đã tấn công một cửa hàng ở nơi này làm 3 trẻ em thiệt mạng. Những con đường xung quanh khu định cư đã chứng kiến nhiều hành động bạo lực và trị giá tài sản trong vùng đã giảm tới mức thảm hại.

Chỉ cách đó vài km là khu định cư rộng lớn Ariel, nơi ông Sharon tuyên bố "sẽ là phần không thể tách rời của nhà nước Israel". Tuy nhiên, chưa rõ Karnei Shomron hay các khu định cư gần đó có nằm trong vùng lãnh thổ của Israel sau khi hàng rào được dựng hay không.

Theo Bộ Quốc phòng Israel, việc mở rộng hàng rào về phía đông, bao quanh cả Karnei vào lãnh thổ của Israel sẽ cần sự phê chuẩn của nội các. Chưa rõ, số phận của những người định cư khốn khổ, chỉ mong muốn một cuộc sống ổn định sẽ ra sao. Tất cả còn phụ thuộc vào những toan tính chính trị của Tel Aviv.

• Huyền Trang - (Tổng hợp)

Duới đây là một vài hình ảnh về làn sóng phản đối cuộc di dời người định cư Do Thái khỏi Dải Gaza và một phần khu Bờ Tây:

Cố thủ	Hai cha con người định cư cố tình ở lại
Binh lính Israel sau một ngày mệt nhọc	Ariel Sharon giải thích về kế hoạch
Khu định cư mới	Một gia đình định cư chuyển tới nơi ở mới.
Cưỡng bức di dời
Người phản đối kế hoạch di dời tuần hành dọc hàng rào an ninh.	Những người sẵn sàng di dời đã tập trung.