Cuộc khủng hoảng khí đốt giữa Nga và Ukraine đang rất căng thẳng và có dấu hiệu tiếp tục leo thang khi công ty năng lượng của Nga, Gazprom, đã cáo buộc Ukraine ăn cắp 100 triệu mét khối khí gas mà lẽ ra dành cho châu Âu.

Quan hệ giữa TT Nga Puptin (phải) và TT Ukraine Viktor Yushchenko không được suôn sẻ.

Theo phó chủ tịch công ty Gazprom, ông A. Medvedev, lượng khí gas bị "lấy trộm" trị giá 25 triệu USD này đã bị lấy bớt từ đường ống dẫn của Nga tới các nước châu Âu khi chạy qua Ukraine, và ông đề nghị mở một cuộc điều tra của các nhà kiểm toán độc lập.

"Tính đến ngày hôm qua 1/1/2006, Ukraine đã lấy của Nga hơn 100m3. Nếu kẻ ăn trộm cứ tiếp tục như vậy, chúng tôi sẽ thiệt hại vô cùng," ông Alexander Medvedev nói.

Ukraine đã kịch liệt phản đối và phủ nhận tin này và muốn nhờ EU giải quyết giùm cuộc khủng hoảng năng lượng này giữa Nga và Ukraine.

Công ty nhà nước Gazprom của Nga hôm 1/1/2006 đã dừng cung cấp khí sau khi có tranh cãi với phía Ukraina về giá cả khi Nga nói không có lựa chọn nào khác khi Ukraine từ chối không chịu ký một hợp đồng mới với giá tăng từ 50 USD lên 230 USD/1.000m3, so với giá bán cho châu Âu là 240 USD. Tuy nhiên, tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko gọi mức giá này là không hợp lý, và chỉ muốn trả mức giá 80 USD/1.000m³.

Tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko mô tả cuộc tranh chấp năng lượng là cuộc chiến đấu vì độc lập của Ukraine. Ông Yushchenko nói Nga đang sử dụng vấn đề để gây sức ép kinh tế lên chính phủ ông, một chính phủ muốn gần gũi hơn với EU và NATO.

Pháp, Đức, Ý và Áo, đương kim chủ tịch EU, đã kêu gọi Nga và Ukraine tìm giải pháp bảo đảm nguồn cung cấp gas cho Tây và Trung Âu. Hoa Kỳ cũng đã bày tỏ lo ngại về quyết định ngưng cung cấp khí gas cho Ukraine của Nga. Bộ trưởng năng lượng Anh, Malcolm Wicks, tuyên bố châu Âu mong muốn vấn đề được giải quyết và nói rằng cuộc tranh khủng hoảng cho thấy châu Âu cần tránh dựa quá nhiều vào Nga trong vấn đề năng lượng.

Theo các nhà phân tích, nếu lượng khí gas của châu Âu từ Nga tiếp tục giảm, nó sẽ chỉ làm tăng sức ép buộc EU can thiệp vào cuộc khủng hoảng này. Các thành viên trong EU sẽ có cuộc họp khẩn cấp trong ngày 4/1 để bàn về vấn đề này.

Nga, một nước sản xuất khí đốt lớn trên thế giới, cung cấp 30% khối lượng gas sử dụng của Ukraine, 25% nhu cầu về khí gas của tây Âu. Hungary, Ba Lan và Áo đều đã than phiền về việc nguồn cung ứng bị gián đoạn. Một số nước trong EU nói có sự sụt giảm lượng khí gas họ nhận từ Nga. Hungary nói vào chiều qua lượng cung cấp đã giảm 25%. Ba Lan và Slovakia cũng nói họ nhận được ít khí gas hơn bình thường từ đường ốn dẫn chạy từ Nga sang châu Âu qua ngả Ukraine.