Tính đến ngày hôm qua (1/6), 89 người trong tổng số gần 490 tù nhân đang bị Mỹ giam giữ tại nhà tù vịnh Guantanamo, Cuba đã tham gia tuyệt thực đòi trả tự do, đại diện quân đội Mỹ cho biết.

Mỹ đã bắt giam nhiều người tại nhà tù vịnh Guantanamo hơn 4 năm mà không xét xử.

Đây là vụ tuyệt thực có số tù nhân bị giam giữ vì tình nghi liên quan đến mạng lưới khủng bố Al-Qaida hoặc Taliban đông nhất trong năm nay.

Phía Mỹ khẳng định vụ tuyệt thực này là nhằm kêu gọi sự cảm thông của dư luận, gây áp lực đòi chính quyền Mỹ phóng thích "các chiến binh kẻ thù". Trong khi đó, Ben Wizner - một luật sư thuộc Hiệp hội giải phóng dân quyền Mỹ lại coi đây là "hành động kêu gọi công bằng tuyệt vọng".

Chỉ huy Hải quân Mỹ Robert Durand cho biết 6 trong số các tù nhân "nổi loạn" đã bị buộc từ bỏ tuyệt thực.

"Tất cả họ đều đang được các nhân viên y tế giám sát một cách nghiêm ngặt và khuyên răn về các hậu quả sức khoẻ có thể gặp phải nếu tham gia tuyệt thực dài ngày," trích phát biểu của ông Durand tại vịnh Guantanamo.

Trước các vụ tuyệt thực phản kháng công khai của tù nhân bắt đầu từ tháng 8/2005, quân đội Mỹ đã áp dụng các biện pháp "ép ăn" để đối phó, kể cả việc dùng ghế trói tay chân và truyền thức ăn qua ống dẫn ở mũi.

Một phái đoàn của Liên hợp quốc hôm 19/5 tuyên bố việc giam giữ các tù nhân không gia hạn tại vịnh Guantanamo của Mỹ là vi phạm luật cấm tra tấn quốc tế. Phái đoàn này yêu cầu Mỹ phải đóng cửa nhà tù Guantanamo ngay lập tức. Thủ tướng Đức Angela Merkel, Thủ tướng Đan Mạch Anders Fogh Rasmussen và Bộ trưởng Tư pháp Anh Lord Goldsmith là một trong các lãnh đạo thế giới có cùng quan điểm này.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice đáp lại rằng Washington không thể nương tay với "những người đã thề nguyền sẽ sát hại nhiều người Mỹ hơn nếu được phóng thích".

Trong thời giân gần đây, chính quyền Tổng thống Bush bị chỉ trích rất nhiều về các điều kiện nhà tù cùng với việc các tù nhân bị giam giữ lâu mà không có cơ hội ra tòa xét xử. Hiện mới chỉ có 10 trong số những người bị giam giữ tại Guantanamo bị kết tội.

Dự kiến, Toà án tối cao Mỹ sẽ ra phán quyết cuối cùng về việc liệu ông Bush có vượt quyền khi giao nhiệm vụ xét xử tù nhân cho các toà án quân sự.

• Thanh Bình (Theo AP, AFP, Reuters)