Luật sư đại diện cho một lính Mỹ nói rằng, cáo buộc có thể thay đổi. "Tôi không nghĩ thực tế sẽ chứng minh họ cố tình giết chết dân thường'', Paul Hackett nói. "Đó là một trận chiến trong ngôi nhà sặc mùi súng đạn. Dù muốn hay không, đó là những gì lính Mỹ phải làm, họ nhận lệnh phải tiếp cận và giết chết kẻ thù''.

Thực tế

Nhưng Haditha không phải là vụ thảm sát duy nhất với những cáo buộc chống lại lính Mỹ. Một ủy ban điều tra Mỹ đã thiết lập để tìm kiếm chứng cớ về vụ giết hại dân thường tại Ishaqi hồi tháng ba.

Tuy nhiên, những gì xảy ra ở Haditha dường như nóng hơn cả. Đó là một nơi cực kỳ nguy hiểm với lính Mỹ. Và cuộc chạm trán của Kilo Company - đơn vị của lính Mỹ bị buộc tội thảm sát - đã làm nhiều người thiệt mạng.

Lính Mỹ tại Haditha

Và họ đang phải hoạt động trong tình trạng rối loạn. Tổng hành dinh của Kilo Company cách Haditha ba dặm về phía bắc, ngay nơi con đập lớn xuyên suốt Euphrates. Đây là mục tiêu trọng yếu, vì nó cung cấp năng lượng cho nam Iraq. Hàng trăm lính thuộc Trung đoàn lính thủy đánh bộ số một của Mỹ đóng ở nơi này, trong điều kiện hết sức tồi tàn, nguy hiểm. Họ dựng lán lều dọc theo con đập và mô tả nơi mình đóng quân là ''rất hoang dã''.

Oliver Poole là một trong số ít phóng viên có mặt tại đây, thời gian ngắn sau khi có cáo buộc về vụ thảm sát. Anh bị sốc vì sự ''nguyên thủy'' của những lán, lều trại, thiếu cả nơi đi vệ sinh. "Từ đầu tiên bạn thốt ra là 'kinh khủng'. Bạn có thể chứng kiến điều kiện sống của họ, thật dơ dáy, và kinh tởm''. Theo Oliver, đây dường như không phải là sự rèn luyện thực tế. "Các sĩ quan đã làm cho điều kiện sống xuống dưới mức căn bản''.

Chỉ trích

Lính của Kilo Company hiện giờ đã trở về trại Pendleton, thuộc California.

Nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi về hành động của họ. "Khó khăn nhất là không cần thiết phải bắn giết ai đó, cũng không phải giết chết họ chỉ vì bạn nổi giận'', Paul Rieckhoff thuộc phong trào cựu chiến binh Iraq nói. "Một ai đó trong đơn vị chết hoặc bị thương cũng giống như ai đó đã tấn công vào gia đình bạn. Trách nhiệm thuộc về người đứng đầu trung đoàn, đứng đầu trung đội, tiểu đội phải tìm ra kẻ ấy''.

Hiện tại ở Mỹ, phong trào phản chiến đang lên tới đỉnh cao. Họ chỉ trích người chịu trách nhiệm về những gì xảy ra tại Iraq.

Tin tức về ba lính Mỹ bị buộc tội liên quan tới cái chết của ba tù nhân Iraq tháng trước, tin về vụ thảm sát tại Haditha - có thể khiến người Mỹ bắt đầu trở về câu hỏi, thực tế, ai là người đang chiến đấu?