Bế tắc ngoại giao kéo dài một năm quanh vấn đề hạt nhân CHDCND Triều Tiên đã được giải tỏa sau 7h hội đàm kín ở Bắc Kinh với Trung Quốc giữ vai trò trung gian.

>>>Đằng sau một quyết định bất ngờ! 

Mỹ cho rằng CHDCND Triều Tiên bí mật chế tạo vũ khí hạt nhân.

Chỉ với bản tin một đoạn từ hãng thông tấn Tân Hoa của Trung Quốc tối 31/10, cộng đồng quốc tế được biết CHDCND Triều Tiên cuối cùng đã đồng ý quay lại bàn đàm phán 6 bên nhằm chấm dứt chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này.

Bước đột phá này là kết quả của các cuộc thảo luận suốt 7h liền tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc giữa phái viên Mỹ và CHDCND Triều Tiên hôm 31/10. Tiến bộ bất ngờ này xuất hiện 3 tuần sau sự kiện Bình Nhưỡng thử nghiệm bom hạt nhân lần đầu tiên.

Phái viên Mỹ Christopher Hill đã gặp trưởng đoàn đàm phán CHDCND Triều Tiên Kim Gye-Gwan và Trung Quốc Vũ Đại Vệ tại nhà khách Điếu Ngư Đài - khu phức hợp của chính phủ giống như một công viên, nằm ở phía tây Bắc Kinh.

''Tổng cộng là 7h hội đàm - gồm song phương, 3 bên và đôi lúc chỉ đứng lên đi lại'', phái viên Mỹ nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo ngắn sau đó.

Ông Hill mô tả cuộc thương thuyết với đối thủ giống như chuyện kinh doanh và ngôn từ được dùng khá tích cực. Tuy nhiên, quan chức ngoại giao này không tiết lộ cách thuyết phục Bình Nhưỡng trở lại đàm phán đa phương với Trung Quốc là nước chủ nhà. Hội đàm 6 bên gồm CHDCND Triều Tiên, Hàn Quốc, Nga, Nhật, Trung Quốc và Mỹ.

Nhiều nhà quan sát nhận xét, có vẻ như Mỹ đã quyết định xoa dịu CHDCND Triều Tiên bằng một cách nào đó và trong phiên thương thuyết ngày 31/10 đại diện Washington Christopher Hill và phái viên Bình Nhưỡng Kim Gye-wan đã gặp nhau trực tiếp.

Từ lâu nay, CHDCND Triều Tiên đã muốn đối thoại tay đôi với Mỹ nhưng chính quyền Tổng thống Bush vẫn cương quyết từ chối và khẳng định chỉ tham gia thảo luận đa phương.

Phái viên 6 nước trong các vòng hội đàm trước về chương trình hạt nhân Bình Nhưỡng

Lần gặp vừa qua, ông Hill từ chối mô tả đó là thương thuyết thực sự. ''Chúng tôi đã thảo luận song phương. Không phải là thương thuyết, tôi muốn nhấn mạnh điều đó. Lập trường của chúng tôi vẫn là thương thuyết phải được thực hiện theo tiến trình 6 bên''.

Trung Quốc, nước đồng minh chủ chốt, đối tác thương mại chính của CHDCND Triều Tiên đã đóng vai trò quan trọng trong việc thuyết phục Bình Nhưỡng quay lại hội đàm.

Cuộc gặp bất ngờ giữa phái viên Trung Quốc, Mỹ và CHDCND Triều Tiên được đề xuất vào cuối tuần trước khi chính phủ Trung Quốc liên lạc với Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice qua đại sứ của Mỹ tại Washington Clark Randt. Thông điệp mang nội dung, đề nghị phái ông Hill tới Bắc Kinh để gặp ông Kim Gye-wan và ông Vũ Đại Vệ.

Theo ông Hill, sự hợp tác chặt chẽ giữa Mỹ và Trung Quốc là yếu tố chính dẫn tới bế tắc về chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên được phá vỡ.

Ngoài ra, ông Đường Gia Triền - cựu Ngoại trưởng, thành viên nội các  Trung Quốc dường như có vai trò quan trọng trong các nỗ lực ngoại giao suốt vài tuần qua. Ông Đường đã gặp hai nhân vật quan trọng, trước hết là Tổng thống Mỹ Bush tại Washington và thứ đến là nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il ở Bình Nhưỡng. 

Dù có những dấu hiệu khả quan nhưng ông Hill - nhà ngoại giao kỳ cựu về các vấn đề CHDCND Triều Tiên đã cảnh báo rằng các bên không nên quá lạc quan với tiến triển vừa đạt được.

• Hoài Linh (Theo AFP)