Các chuyên gia Nhật và Trung Quốc hôm nay (26/12) họp bàn tại Bắc Kinh để tìm kiếm lập trường chung quanh bất đồng trong quá khứ.

Người Trung Quốc tuần hành dịp tưởng niệm vụ thảm sát Nam Kinh.

Mười học giả mỗi phía, đều chuyên về lịch sử cận đại và cổ đại, cùng ngồi lại với nhau trong hai ngày tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc tại Bắc Kinh, một quan chức thuộc học viện trên cho hay.

''Các chuyên gia sẽ hội đàm trong hôm nay và ngày mai. Sau đó, họ sẽ gặp lại nhau ít nhất là hai lần một năm'', quan chức đề nghị giấu tên trên nói.

Các học giả Trung và Nhật họp bàn nhằm biên soạn tài liệu cho một cuộc nghiên cứu chung, dự tính cho xuất bản vào năm 2008.

Quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất châu Á đã căng thẳng trong nhiều năm qua chỉ vì thời kỳ Nhật xâm chiếm Trung Quốc năm 1931-1945. Bắc Kinh đặc biệt tức giận và cho rằng Tokyo không hề hối hận vì cuộc chiến mà họ gây ra, làm 35 triệu người Trung Quốc, chủ yếu là dân thường thiệt mạng hoặc bị thương.

Thêm vào đó, cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi còn khiến căng thẳng giữa hai phía tăng cao khi thường viếng thăm ngôi đền Yasukuni, nơi thờ 2,5 triệu người chết trong chiến tranh, gồm cả 14 tội phạm chiến tranh.

Hiện, người kế nhiệm của ông Koizumi là Thủ tướng Shinzo Abe đã cố gắng cải thiện quan hệ với Trung Quốc thông qua các cử chỉ thiện chí như tới Trung Quốc đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài sau khi nhậm chức.

Dự án lịch sử chung là kết quả những nỗ lực giảm xích mích, dù cả hai phía đều cho rằng vẫn còn khoảng cách lớn trong cách hiểu về quá khứ giữa hai nước.

''Khoảng cách hiện thời giữa Trung Quốc và Nhật về diễn giải quá khứ vẫn còn quá rộng'', Shinichi Kitaoka, giáo sư đại học Tokyo - Chủ nhiệm dự án nghiên cứu về phía Nhật nói. ''Mục tiêu ban đầu của chúng tôi là thu hẹp khoảng cách bằng cách lựa chọn các vấn đề và theo đuổi thảo luận học thuật''.

Trung Quốc tỏ ra không hài lòng khi một số sách lịch sử của Nhật đề cập quá ít tới vụ thảm sát Nam Kinh năm 1937. Trung Quốc nói, 300.000 dân thường đã chết khi quân Nhật mở cuộc tàn phá thành phố phía đông Trung Quốc. Trong khi đó, Nhật cho rằng sách giáo khoa Trung Quốc phớt lờ thông tin về các nỗ lực hậu chiến của Tokyo và nước này là một trong những nhà tài trợ lớn cho Bắc Kinh.

• Hoài Linh (Theo BBC, AFP)