Nắm chặt cuốn kinh Koran và từ chối dùng mũ trùm đầu, Saddam Hussein đã bước tới giá treo cổ trước lúc mặt trời mọc sáng nay (30/12).

Saddam Hussein bị xử tử sáng nay.

Phản ứng của công luận

Tại khu vực Sadr City, Baghdad - nơi có nhiều người Shi'ite sinh sống, dân chúng nhảy múa trên đường và bắn chỉ thiên để ăn mừng việc Saddam Hussein bị treo cổ. Hiện, Chính phủ không áp đặt giới nghiêm như tháng trước khi Saddam bị kết án, quyết định nhằm ngăn cản bạo lực bùng phát.

Đây là một kết cục không thể lay chuyển đối với Saddam Hussein, 69 tuổi, nhân vật khiến ba đời Tổng thống Mỹ bực tức. Dù Saddam đã bị lật đổ nhưng Washington và các đồng minh của quốc gia này cũng như giới lãnh đạo mới ở Iraq vẫn khó khăn trong việc dẹp yên phong trào nổi dậy do những người ủng hộ Saddam phát động và xung đột phe phái tại Iraq.

Saddam Hussein bị tử hình vào đúng tháng số binh sĩ Mỹ thiệt mạng tại Iraq tăng cao nhất, 108 người.

Quân đội Mỹ tỏ ra vui mừng khi tin Saddam đã bị xử tử được đăng trên đài truyền hình. Tuy nhiên, vẫn có những binh sĩ tỏ ra nghi ngờ rằng cái chết của Saddam sẽ là bước ngoặt lớn đối với Iraq.

Vụ xử tử được tiến hành khi lễ hội lớn nhất thế giới của người Hồi giáo là Eid al-Adha vừa khởi đầu. Đây là lễ đánh dấu chấm dứt cuộc hành hương của người Hồi giáo về Mecca.

Vui mừng

Tổng thống Mỹ Bush nói việc Saddam bị tử hình đã đánh dấu kết thúc một năm đầy khó khăn của người Iraq và quân đội Mỹ. Nhà lãnh đạo này còn cảnh báo, Saddam chết không có nghĩa bạo lực tại Iraq sẽ chấm dứt.

Trong một thông điệp phát đi từ trang trại ở Texas, người đứng đầu chính phủ Mỹ nói: ''Đây là cột mốc lịch sử quan trọng trong tiến trình một nước Iraq dân chủ có thể lãnh đạo, duy trì và tự bảo vệ cũng như là một đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố''.

Ali Hamza, giáo sư trường đại học,30 tuổi nói, ông đã ra ngoài và bắn chỉ thiên khi nghe tin Saddam bị treo cổ. ''Lúc này, gia đình tất cả các nạn nhân có thể vui mừng vì Saddam Hussein đã lĩnh án'', Ali Hamza sống tại Diwaniyah, một thành phố nằm cách Baghdad 128km về phía nam.

''Chúng tôi mong đợi một trang mới trong lịch sử'' Saif Ibrahim, một cư dân 26 tuổi ở Baghdad bày tỏ.

Thương xót

Trái ngược với một số người, cư dân ở Tikrit, nơi tập trung nhiều người Sunnis và từng có thời là căn cứ quyền lực của Saddam Hussein lại than khóc Saddam.

''Tổng thống, nhà lãnh đạo Saddam Hussein là một người tử vì đạo và đấng tối cao sẽ đưa ông lên cùng những con người cao cả khác. Đừng buồn và đừng phàn nàn vì ông đã chết như một chiến binh thần thánh'', Sheik Yahya al-Attawi, giáo sĩ tại nhà thờ lớn Saddam.

Đài truyền hình quốc gia Iraq là Iraqiya sáng nay đưa tin, một người anh em cùng cha khác mẹ của Saddam là Barzan Ibrahim và cựu chánh án toà án cách mạng Awad Hamed al-Bandar cũng bị treo cổ. Tuy nhiên, sau đó, có ba quan chức Iraq nói, chỉ mình Saddam bị xử tử.

''Chúng tôi muốn Saddam bị tử hình vào một ngày đặc biệt'', cố vấn an ninh quốc gia Iraq Mouwafak al-Rubaie nói trên Iraqiyah.

Phản đối

Tổ chức Giám sát nhân quyền chỉ trích vụ xử tử và nói, việc xét xử Saddam là không công bằng. ''Saddam phải chịu trách nhiệm về các vi phạm nhân quyền nhưng điều đó không thể thanh minh cho việc xử ông ta tội chết. Tử hình là một hình phạt dã man và vô nhân đạo'' Richard Dicker, Giám đốc chương trình luật pháp quốc tế của Tổ chức Giám sát nhân quyền nói.

Những giờ phút trước khi bị tử hình

Sami al-Askari, cố vấn chính trị của Thủ tướng Nouri al-Maliki cho hay, Saddam đã chống cự khi bị đưa khỏi phòng giam ở một nhà tù quân sự Mỹ nhưng bình tĩnh trở lại vào phút cuối.

Theo ông Sami, Saddam Hussein mặc toàn đồ đen, áo khoác, quần, mũ và giày thay vì mặc đồ tù. Trước khi bị hành quyết, mũ của Saddam được cởi bỏ và nhân vật này được hỏi có muốn nói gì không.

''Không, tôi không muốn nói gì'', al-Askari có mặt tại buổi hành hình trích lời Saddam trước khi chết. Saddam lặp lại kinh cầu theo một giáo sĩ người Hồi giáo Sunni.

''Sau đó, Saddam được đưa tới giá treo cổ và từ chối đội mũ che đầu'', al-Askari nói. ''Khi chiếc thừng được thắt quanh cổ ông ta, Saddam hô vang Đấng tối cao vĩ đại. Iraq sẽ chiến thắng''.

Saddam bị treo cổ tại trụ sở cũ của tình báo quân đội, nằm ở Kazimiyah, gần Baghdad. Theo ông al-Askari, hiện chính phủ chưa quyết định sẽ xử lý thi thể của Saddam như thế nào.

Lúc Saddam Hussein bị treo cổ có quay phim và chụp ảnh, ông al-Rubaie - cố vấn an ninh quốc gia Iraq nói.

''Ông ta không đòi hỏi gì cả. Saddam chỉ mang theo cuốn kinh Quran và nói Tôi muốn cuốn kinh này được chuyển tới Bander'', ông al-Rubaie nói không biết Bander là ai.

''Saddam sẽ được đối xử tôn trọng khi còn sống lẫn khi đã chết. Trong vụ việc Saddam bị xử tử, 100% không có sự can thiệp của chính quyền Iraq hay Mỹ''.

Lúc sáng nay, trước khi đưa thông báo ''Việc xử tử Saddam Hussein đánh dấu kết thúc thời kỳ đen tối trong lịch sử Iraq'', đài truyền hình đã phát quốc ca.

• Hoài Linh (Tổng hợp)