Một thanh tra của Hội đồng châu Âu cho biết ông đã có trong tay những bằng chứng xác thực việc Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) đã thiết lập các nhà tù bí mật ở Ba Lan và Romania.

>>> Lần theo mạng lưới nhà tù bí mật của Mỹ

>>> Mỹ có mạng lưới nhà tù trên toàn cầu

>>> Các hãng hàng không phục vụ tình báo Mỹ

Trong một bản báo cáo được công bố hôm nay (8/6), Thượng nghị sĩ Thụy Sỹ Dick Marty, người thay mặt cơ quan nhân quyền của châu Âu tham gia điều tra các hoạt động của CIA khẳng định: "Các nhà tù bí mật của CIA chắc chắn đã tồn tại ở châu Âu từ năm 2003 - 2005, đặc biệt tại Ba Lan và Romania".

Ông Marty trích dẫn các nguồn tin CIA giấu tên cho hay Ba Lan là "khu vực đen" nơi "8 tù nhân có giá trị cao (HVD)" bị thẩm vấn, kể cả Khalid Sheikh Mohammed, kẻ bị cáo buộc chủ mưu các vụ tấn công khủng bố nước Mỹ ngày 11/9/2001, và Abu Zubaydah, một phần tử Al-Qaeda cấp cao. Theo báo cáo của ông, Romania "biến thành một nơi chỉ dùng để trung chuyển nhiều người bị CIA bắt giữ trong cuộc chiến chống khủng bố khi chương trình HVD mở rộng quy mô".

Báo cáo nêu rõ: "Các trung tâm giam giữ bí mật ở châu Âu hoàn toàn do CIA trực tiếp quản lý. Theo chúng tôi được biết, các nhân viên địa phương không có bất kỳ liên hệ nào với các tù nhân và đơn giản chỉ thực thi nhiệm vụ được giao ... Chính quyền cấp cao nhất của những nước này biết rõ các hoạt động bất hợp pháp của CIA trên lãnh thổ của họ".

Ông Marty nói ông có cả bằng chứng cho thấy các hoạt động của CIA đã nhận được sự chấp thuận của NATO vào ngày 4/10/2001. "Một vài trong số chúng công khai, một số khác vẫn được giữ bí mật". Quan chức này tố cáo "một số chính phủ châu Âu, cụ thể là Đức và Italia, đã cản trở quá trình tìm hiểu sự thật và tiếp tục làm như vậy khi viện dẫn tới khái niệm ’bí mật quốc gia’".

Trong một phát biểu đăng tải trên nhật báo Pháp Le Figaro hôm nay, ông Marty nêu rõ "các nghi can khủng bố cũng đã bị bắt cóc, sau đó bị tra tấn và giam giữ bất hợp pháp tại các quốc gia hiếu chiến như Syria, nơi không có luật nhân quyền hoặc luật pháp bị chi phối bởi các nguyên tắc chiến tranh".

Báo cáo của ông Marty được công bố đúng vào thời điểm Italia mở một phiên tòa về "các vụ bắt giữ bất thường của CIA". 25 điệp viên CIA và 1 đại tá Hải quân Mỹ đang bị xét xử vắng mặt vì cáo buộc bắt cóc và chuyển trả một nghi can khủng bố Ai Cập về nước này để tra tấn thẩm vấn.

Tháng 9/2006, Tổng thống Mỹ Bush từng thừa nhận CIA giam giữ các nghi can khủng bố ở nước ngoài nhưng không công bố địa điểm của chúng. Hồi tháng 1 vừa qua, một ủy ban của Nghị viện của châu Âu đã thông qua một báo cáo nhấn mạnh các quốc gia thành viên EU biết rõ về các chuyến bay bí mật của CIA qua không phận châu Âu.

• Thanh Bình (Theo BBC, AP, Reuters)