Hôm nay (10/11), Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã quyết định trao Giải Nobel Hoá học 2007 cho nhà khoa học Gerhard Ertl, Đức, vì những nghiên cứu của ông về các tiến trình hoá học trên các bề mặt chất rắn.

>Nobel Hóa học 2006 lại về tay một giáo sư người Mỹ
>Lịch sử và những điều cần biết về giải Nobel 

GS., TS. Gerhard Ertl và huy chương Nobel Hoá học

Các nghiên cứu của ông mang tính đột phá, đóng vai trò quan trọng đối với ngành công nghiệp hoá học và có thể giúp chúng ta hiểu nhiều tiến trình, chẳng hạn như tại sao sắt lại gỉ, cách thức hoạt động của pin nhiên liệu và các chất xúc tác trong xe hơi.

Các phản ứng hoá học trên các bề mặt xúc tác đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động sản xuất công nghiệp, chẳng hạn như sản xuất phân hoá học. Hoá học bề mặt thậm chí có thể giải thích sự huỷ hoại tầng ozone - những bước quan trọng trong phản ứng này thực sự xảy ra trên bề mặt của các tinh thể băng nhỏ trong tầng bình lưu.

Ngành công nghiệp chất bán dẫn là một lĩnh vực nữa phụ thuộc vào sự hiểu biết hoá học bề mặt.Chính nhờ những tiến trình được phát triển trong ngành công nghiệp chất bán dẫn mà ngành khoa học hoá học bề mặt bắt đầu nổi lên vào những năm 1960.

Gerhard Ertl là một trong những người đầu tiên nhìn thấy tiềm năng của các kỹ thuật mới này. Ông đã từng bước tạo ra phương pháp nghiên cứu hoá bề mặt bằng cách chứng minh cách thức sử dụng các quy trình thí nghiệm khác nhau để xây dựng một bức tranh hoàn chỉnh về một phản ứng bề mặt. Ngành khoa học này đòi hỏi các thiết bị thí nghiệm chân không tiên tiến vì mục đích là quan sát các lớp nguyên tử và phân tử riêng rẽ hoạt động trên bề mặt cực kỳ tinh khiết của kim loại.

Gerhard Ertl đã chỉ ra cách thức có được các kết quả đáng tin cậy trong lĩnh vực nghiên cứu khó khăn này. Hiểu biết của ông là nền tảng khoa học của lĩnh vực hoá nghiên cứu hiện đại: phương pháp luận của ông được sử dụng trong cả nghiên cứu lẫn việc phát triển các tiến trình hoá công nghiệp. Ông cũng nghiên cứu quá trình oxy hoá trên platinum - một phản ứng diễn ra trong chất xúc tác ở xe hơi để làm sạch khói thải.

Như vậy, cho tới thời điểm này của mùa Nobel 2007, đã có hai nhà khoa học Đức giành giải Nobel. TS. Peter Grünberg cùng chia giải Nobel Vật lý với GS người Pháp Albert Fert. Anh, Mỹ, Pháp, Italia mỗi nước có một nhà khoa học đồng giành giải Nobel năm nay.

Khác với năm trước, các nhà khoa học Mỹ không còn chi phối giải Nobel năm nay trong ba lĩnh vực hoá, lý và y học.

Nobel Hóa học 2006 được trao cho GS. Roger D. Kornberg, Trường Y ĐH Stanford (Mỹ) vì đã làm sáng tỏ cách tế bào nhận thông tin từ các gien để sản xuất protein. Hiểu cơ chế hoạt động của tiến trình sao chép thông tin di truyền có tầm quan trọng lớn đối với y học. Những rối loạn trong quá trình sao chép liên quan tới nhiều bệnh ở người chẳng hạn như ung thư, bệnh tim và nhiều chứng viêm nhiễm khác.

Tiếp theo giải Nobel Hoá học, Nobel Văn học 11/10, Nobel Hoà bình 12/10 và Nobel Kinh tế 15/10. Nobel Y học 2007 đã được công bố hôm 8/10.

• Minh Sơn (tổng hợp)