Imad Fayez Mughniyeh là một nhân vật bí mật đã thoát khỏi mọi nỗ lực truy lùng của các điệp vụ Mỹ suốt hàng chục năm qua. Ông ta nằm trong danh sách truy nã khẩn cấp của Mỹ và Interpol vì liên quan tới hàng loạt vụ tấn công liều chết trên khắp thế giới.
Một số quan chức Mỹ gọi Imad Mughniyeh là "tên khủng bố vô danh" bởi vì chỉ rất ít người biết rõ hình dung diện mạo của ông này.
Imad Fayez Mughniyeh là biểu tượng cho mảng tối của Hezbollah.
Tấm ảnh Imad Mughniyeh mà FBI có được chụp từ 20 năm trước, và vị thủ lĩnh Hezbollah được tin là đã tiến hành phuẫu thuật tạo hình để thay đổi diện mạo kể từ khi đó.
Mughniyeh sống lẩn trốn kể từ cuối những năm 1980. Cho đến khi Osama bin Laden xuất hiện trong tầm ngắm của tình báo Mỹ thì nhân vật này trở thành một trong những kẻ bị truy nã gắt gao nhất thế giới.
Trước vụ tấn công khủng bố 11/9, Mughniyeh bị cáo buộc tham gia vào hàng loạt vụ giết hại nhằm vào các mục tiêu người Mỹ hơn bất cứ một nghi phạm nào.
Tấn công phương Tây
Năm 1983, dân chúng Mỹ bàng hoàng trước vụ khủng bố gây thương vong lớn: đánh bom các doanh trại của lính thuỷ đánh bộ Mỹ ở Lebanon khiến 241 người thiệt mạng. Mughniyeh được cho là kẻ chủ mưu. Ông ta cũng là nghi phạm chính trong hai vụ đánh bom nhằm vào đại sứ quán Mỹ ở thủ đô của Lebanon và được tin đứng sau làn sóng bắt cóc người phương Tây ở Lebanon trong thập niên 1980.
Năm 1985, Mughniyeh được xác định đứng sau vụ không tặc tàn bạo nhằm vào một máy bay của TWA trên đường tới Rome. Suốt 17 ngày trời, phi công John Testrake bị buộc phải bay lòng vòng qua Địa Trung Hải với 153 hành khách và tổ lái, từ Beirut tới Algiers rồi quay trở lại. Cuối cùng, máy bay hạ cánh ở Beirut và những tên không tặc doạ sẽ giết chết tất cả các hành khách nếu hàng trăm người Lebanon không được phóng thích khỏi các nhà tù Israel.
Một thợ lặn của Hải quân Mỹ bị hành quyết trên máy bay này và bị ném xác xuống dưới.
Mughniyeh cũng bị nghi ngờ là nhúng tay vào vụ đánh bom đại sứ quán Israel ở Argentina năm 1992 khiến 29 người thiệt mạng.
Không có nhiều thông tin về những năm đầu đời của Mughniyeh ngoại trừ việc ông này sinh ra trong một gia đình Hồi giáo Shiite nổi tiếng ở miền nam Lebanon năm 1962. Sau đó, cả gia đình Mughniyeh chuyển tới vùng ngoại ô phía nam Beirut.
Mughniyeh được khẳng định đứng sau vụ không tặc máy bay của TWA năm 1985. Ảnh Getty Images.
Theo một số thông tin, Mughniyeh làm việc cho PLO của Yasser Arafat - tổ chức thành lập ở Lebanon đầu những năm 1980 - và rồi trở thành một trong những thủ lĩnh cấp cao của Hezbollah.
"Biến trong bóng tối"
Các quan chức tình báo Mỹ miêu tả Mughniyeh là một trong những đặc vụ thông minh nhất và giỏi nhất mà họ phải đối mặt.
Robert Baer, người dường như truy lùng Mughniyeh nhiều năm qua với tư cách là một sĩ quan CIA, từng kể rằng Mughniyeh hiếm khi lộ diện. Cũng theo Baer, nhân vật này được tin là ẩn náu ở cả Lebanon và Iran.
"Mughniyeh gần như là nhân vật thông minh nhất và giỏi nhất mà chúng tôi phải xử lý", Baer kể trên Chương trình 60 phút của đài CBS cách nay vài năm. "Hắn vào bằng cửa này và ra bằng cửa khác, thay đổi xe thường nhật, không bao giờ hẹn qua điện thoại, không để bị đoán trước. Hắn chỉ sử dụng những người thực sự tin tưởng".
Theo Tiến sĩ Magnus Ranstorp, một chuyên gia về Hezbollah và là một chuyên gia về khủng bố tại trường Cao đẳng Quốc phòng quốc gia Thuỵ Điển ở Stockholm, khi Hezbollah nổi lên như một phe chính trị có tầm cỡ thì Mughniyeh "biến vào trong bóng tối".
"Hắn là một người chỉ dùng vào những nhiệm vụ đặc biệt", Tiến sĩ Ranstorp cho BBC News hay. "Hắn luôn ẩn mình. Hắn có một chân trong Hezbollah và một chân trong các cơ sở tình báo của Iran".
Ranstorp khẳng định, từ cuối những năm 1990, Mughniyeh đóng một vai trò then chốt trong việc tạo ra mối liên hệ giữa Hezbollah và phong trào vũ trang Hamas của Palestine. Do vậy, cái chết của Mughniyeh thực sự là một đòn giáng xuống Hezbollah. "Khi các thượng nghị sĩ Mỹ đề cập "nhóm A" của Hezbollah tức là họ đang nói về Mughniyeh và các thuộc cấp thân cận của tên này".
Ở ngoại ô Beirut, Mughniyeh sẽ được nhiều người nhớ tới như một vị anh hùng. Giáo sĩ Hồi giáo cấp cao Sheikh Mohammad Hussein Fadlallah nhận định sau khi nghe tin về cái chết của Mughniyeh rằng "phong trào kháng chiến đã mất đi một trong những cột trụ của mình".
- Thanh Hảo (Theo BBC)
