Báo chí Nhật Bản ngày 3/9 đã đưa ra thông tin chấn động về việc CHDCND Triều Tiên đã bắt đầu ngừng quá trình giải trừ hạt nhân, đúng như đã tuyên bố trước đó ít ngày.

Ảnh chụp từ vệ tinh lò phản ứng hạt nhân Yongbyon. Ảnh AFP.

Đài truyền hình Nhật NHK và hãng thông tấn Nhật Kyodo ngày 3/9 đều có bài cho hay, CHDCND Triều Tiên đã bắt đầu ngừng quá trình giải trừ hạt nhân bằng việc khôi phục lò phản ứng hạt nhân Yongbyon.

Kyodo dẫn lời một quan chức dấu tên nêu rõ, việc khôi phục lò phản ứng hạt nhân Yongbyon đã chính thức bắt đầu từ ngày 2/9.

Cùng lúc này, tờ Fox News cũng dẫn lời một quan chức dấu tên từ Washington cho hay đây được coi là hành động nhằm gây áp lực lên Mỹ mà thôi, bởi trên thực tế thì cơ sở vật chất tại đây đã bị tháo dỡ nhiều phần trong các bước trước đó.

Trước đó, vào ngày 26/8, phản ứng đầu tiên của Mỹ với CHDCND Triều Tiên đã xuất hiện sau khi CHDCND Triều Tiên bất ngờ tuyên bố sẽ ngừng quá trình giải trừ hạt nhân của mình và thậm chí còn có thể sẽ khôi phục lò phản ứng hạt nhân Yongbyon.

Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice lúc đó đã cho hay, Washington đã tỏ quan điểm rõ ràng rằng các cuộc đàm phán giải trừ hạt nhân 6 bên "cần có cơ chế rõ ràng để có thể đảm bảo những tuyên bố giải trừ của TriềuTiên là thực chất thì mới có những bước đi tiếp theo tương ứng".

Trước đó, CHDCND Triều Tiên bất ngờ tuyên bố sẽ ngừng quá trình giải trừ hạt nhân của mình với nguyên nhân được Bình Nhưỡng đưa ra cho quyết định bất ngờ này là Mỹ vẫn không thực hiện các cam kết trong thoả thuận giải trừ hạt nhân.

"Chúng tôi đã quyết dịnh ngay lập tức ngừng quá trình giải trừ hạt nhân của mình. Cụ thể chúng tôi đã ngay lập tức ngừng quá trình phá huỷ các lò phản ứng hạt nhân", Đài truyền hình quốc gia KCNA dẫn lời một quan chức ngoại giao CHDCND Triều Tiên cho hay hôm 26/8.

"Cho tới hạn chót của thoả thuận là 14/8 thì các bên liên quan chính vẫn không thực hiện các cam kết trong thoả thuận giải trừ hạt nhân đối với chúng tôi", quan chức trên nói thêm.

Quan chức 6 nước dự đàm phán đa phương về hạt nhân Triều Tiên. Ảnh AP.

Mới hôm 18/8, CHDCND Triều Tiên đã chỉ trích mạnh mẽ việc Hàn Quốc và Mỹ bắt đầu cuộc tập trận chung hàng năm với sự tham gia của hàng chục nghìn binh lính.

Văn phòng Tham mưu trưởng liên quân tại Seoul cho hay, 56.000 quân Hàn Quốc và 10.000 binh lính Mỹ đang tham gia cuộc tập trận kéo dài 5 ngày mang tên Ulchi Freedom Guardian. Khoảng 4.000 quan chức Chính phủ và hơn 300.000 công chức cũng có mặt.

Trước đó, CHDCND Triều Tiên đã đồng ý vô hiệu hoá lò phản ứng vào cuối tháng 10 và cho phép thanh tra quốc tế thẩm tra quá trình giải trừ hạt nhân của nước này theo thoả thuận ngày 12/7 ở hội đàm 6 bên.

Đổi lại, Mỹ, Trung Quốc và 3 nước còn lại cam kết hoàn tất vận chuyển dầu và viện trợ kinh tế cho Bình Nhưỡng. Giao kèo này mở ra chương cuối trong nỗ lực dài và quanh co nhằm giải trừ vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.

• Nhật Vy (Theo Reuters, THX, CNN)