Các nhà lãnh đạo trông coi 1/2 nền kinh tế thế giới hôm 22/11 cam kết không đối phó với khủng hoảng tài chính toàn cầu bằng việc dựng lên các hàng rào thương mại vào năm 2009.

Lãnh đạo Nhật, Mỹ và Hàn Quốc (Ảnh AP)

Nói KHÔNG với bảo hộ

Trong một thông báo được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh APEC ở Peru, lãnh đạo các quốc gia châu Á-Thái Bình Dương cho biết, bảo hộ chỉ làm tình hình thêm trầm trọng.

Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm George W. Bush kêu gọi các nước APEC - chịu trách nhiệm với 1/2 các hoạt động kinh tế thế giới, hãy dựa vào tự do thị trường để giải quyết khủng hoảng. Cuộc họp lần này là chuyến công du đã lên lịch cuối cùng của ông Bush trên cương vị Tổng thống Mỹ.

Thông báo được công bố khi hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo APEC diễn ra được nửa chặng đường.

"Có nguy cơ rằng tăng trưởng chậm hơn của kinh tế thế giới có thể dẫn tới việc kêu gọi áp dụng các biện pháp bảo hộ vốn chỉ làm tình hình kinh tế thêm trầm trọng", lãnh đạo APEC cho biết trong tuyên bố chung. 

Lãnh đạo APEC đã phê chuẩn tuyên bố đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh nhóm các nước giàu và đang phát triển G20, diễn ra tại Washington tuần trước.

"Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ tuyên bố Washington và trong vòng 12 tháng tới sẽ kiềm chế đưa ra các rào cản mới với đầu tư hoặc giao dịch hàng hoá và dịch vụ bằng cách áp dụng hạn chế mới đối với xuất khẩu", bản tuyên bố chung ghi rõ.

Các lãnh đạo APEC cam kết sẽ đi tới nhất trí vào tháng tới về một đề cương thoả thuận của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đề cương bị sụp đổ hồi tháng 7 vừa qua sau 7 năm thương thuyết. Những lo ngại về khủng hoảng tài chính toàn cầu làm tăng sự cấp bách với cái gọi là vòng đàm phán thương mại Doha.

Đường dẫn tới huỷ diệt

Từng người một, các lãnh đạo APEC nói về những nguy cơ của việc dựng lên hàng rào thương mại.

"Các công ty sẽ phá sản và không biết bao nhiêu việc làm bị cắt bỏ, các nước nghèo và người nghèo sẽ những đối tượng bị hứng chịu thiệt hại nặng nhất", Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak cho hay.

Ông Bush nói say sưa về sự tin tưởng của bản thân đối với thị trường tự do bất chấp sự suy sụp gần đây của kinh tế thế giới. Nhà lãnh đạo này kêu gọi một khu vực châu Á-Thái Bình Dương "tự do thị trường, tự do thương mại và tự do con người". "Các chính phủ cần thiết phải chống lại xu hướng sửa sai bằng việc áp dụng những điều luật mà sẽ kiềm chế cải tổ và kìm hãm phát triển".

Một trong những bài học lâu dài có từ thời kỳ Đại suy thoái đó là bảo hộ toàn cầu là con đường dẫn tới huỷ diệt kinh tế toàn cầu", ông Bush nói thêm.

Phát biểu tại hội nghị APEC diễn ra tại thủ đô Lima của Peru, Tổng thống Bush cam kết, trong hai tháng cuối còn làm Tổng thống, ông sẽ "thúc đẩy mạnh" để có được một thoả thuận nhằm giúp hoàn tất vòng đàm phán Doha của WTO.

"Tôi biết rằng chỉ còn hai tháng nữa là tôi hết nhiệm kỳ tuy nhiên, chính phủ Mỹ sẽ thúc đẩy để mọi việc đâu ra đó nhằm cho vòng đàm phán Doha có thể hoàn tất và chúng ta sẽ phát đi một thông điệp rằng chúng ta từ chối bảo hộ trong thế kỷ 21", ông Bush nói.

Các nước APEC được mong đợi sẽ phê chuẩn cam kết hoàn tất khuôn khổ vòng đàm phán Doha vào cuối tháng 12. Các cuộc hội đàm, bắt đầu cách đây 7 năm, bị sa lầy vì bất đồng giữa những nước giàu và nước đang phát triển.

Tuy nhiên, rõ ràng là các nước không mong chờ một động thái thực sự nào về vấn đề này cho tới khi Tổng thống Mỹ mới đắc cử Obama nhậm chức vào tháng 1, hãng BBC nhận xét.

"Về mặt lãnh đạo, chính quyền sắp tới của Mỹ sẽ nhận vai trò lãnh đạo, không chỉ với nước Mỹ mà cả thế giới", Tổng thống Mexico Felipe Calderon nói.

• Hoài Linh (Theo BBC, AP)