Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 22/1 đã bổ nhiệm các đặc phái viên tại Trung Đông, Pakistan và Afghanistan sau khi ra lệnh đóng cửa nhà tù ở vịnh Guantanamo cũng như các nhà tù bí mật khác của CIA ở nước ngoài.

Tổng thống Obama và hai phái viên (AFP)

Trước khi bổ nhiệm hai phái viên trên, ông Obama đã ra lệnh đóng cửa nhà tù ở vịnh Guantanamo trong vòng một năm. "Mọi trung tâm giam giữ các nghi phạm khủng bố của CIA ở nước ngoài cũng sẽ bị đóng cửa", ông Obama tuyên bố.

Tân Tổng thống Mỹ cũng ký các sắc lệnh xem xét lại các tòa án quân sự xét xử những nghi phạm khủng bố và ra lệnh cấm các phương pháp thẩm vấn tàn bạo mà giới chỉ trích cho là tra tấn.

Với các quyết định bổ nhiệm hôm 22/1, ông Obama đã báo hiệu rằng chính sách ngoại giao Mỹ hiện nằm trong tay của một bộ máy quản lý hoàn toàn mới. Ngoại trưởng Hilary Clinton đã mô tả Trung Đông, Pakistan và Afghanistan là hai vấn đề đối ngoại cấp bách nhất mà Mỹ đối mặt.

Ông Mitchell sẽ sớm tới Trung Đông nhằm duy trì sự ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas ở Gaza. "Israel phải tái mở các cửa khẩu ở dải Gaza để tạo điều kiện cho hoạt động viện trợ và thương mại. Hamas phải chấm dứt các cuộc tập kích bằng rocket... Mỹ và các đối tác của Mỹ sẽ ủng hộ một cơ chế chống buôn lậu vũ khí hiệu quả để Hamas không thể tái vũ trang", ông Obama nói.

Tuy nhiên, phát ngôn viên Osama Hamdan của Hamas nói rằng ông Obama sẽ thất bại ở Trung Đông nếu không thay đổi lập trường hiện nay. Israel đã chấm dứt chiến dịch quân sự kéo dài ba tuần ở Gaza vào hôm chủ nhật tuần trước.

Ông Richard Holbrooke sẽ điều phối chính sách của Mỹ ở Afghanistan và Pakistan. Ông Obama nói rằng tình hình ở hai quốc gia này đang xấu đi và khu vực Nam Á hiện là "mặt trận trung tâm" trong cuộc chiến chống chủ nghĩa cực đoan. Trước đó, khi ký lệnh đóng cửa nhà tù ở Guantanamo, ông Obama nói rằng Mỹ sẽ tiếp tục chống khủng bố song sẽ tiếp tục duy trì các giá trị Mỹ trong khi làm việc đó.

Các nhà phân tích cho rằng việc đóng cửa nhà tù này sẽ không dễ dàng. Vấn đề là những nghi phạm khủng bố sẽ bị xét xử ở đâu. Hiện có khoảng 250 tù nhân bị cáo buộc liên quan tới khủng bố và 21 phiên tòa sắp diễn ra. Nhiều nghi phạm đã bị giam giữ ở đó trong nhiều năm qua song chưa bao giờ bị buộc tội.

Các nhà tù bí mật của CIA khắp thế giới cũng sẽ bị đóng của mặc dù chưa rõ khi nào. Việc bí mật chuyển các nghi phạm khủng bố tới những nhà tù này đã bị chỉ trích mạnh mẽ sau khi hành động này bị phát hiện sau cuộc xâm lược Iraq 2003. 

• Minh Sơn (theo BBC, AFP)