Gần 48 tiếng trước khi khai mạc hội nghị thượng đỉnh G20 tại London, Tổng thống Pháp Sarkozy đã đe dọa bỏ họp giữa chừng nếu những người đồng cấp phớt lờ yêu cầu của ông về kiểm soát và giám sát chặt chẽ hơn đối với hoạt động của các thị trường tài chính.

Tổng thống Pháp Sarkozy (trái, ảnh SIPA)

"Cuộc khủng hoảng nghiêm trọng tới mức chúng ta không được tổ chức một hội nghị mà không mang lại kết quả nào. Sẽ có một ghế trống. Tôi sẽ đứng dậy và ra về" nếu không có đột phá tại hội nghị tại London, nơi các nhà lãnh đạo có quan điểm trái ngược đối mặt với thách thức lớn là tìm một chiến lược thống nhất đảo ngược cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay.

"Tôi muốn nói rằng tôi muốn kết quả. Đó là vì quyền lợi của tất cả mọi người", ông Sarkozy giải thích khi được hỏi về lời đe dọa bỏ hội nghị nói trên.

Có lẽ là như vậy. Tuy nhiên, việc tìm kiếm sự nhất trí giữa các lãnh đạo quốc gia G20, những người có quan điểm khác nhau về cách giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, có thể sẽ chẳng đi tới đâu nếu một trong các thành viên giơ nắm đấm và ra tối hậu thư.

Tất nhiên, Pháp đứng về một bên trong sự chia rẽ về chính sách giữa những nước chủ chốt tại G20. Mỹ và Anh đang kêu gọi ưu tiên trước mắt của các chính phủ là cùng nhau đưa ra những gói kích cầu lớn để phục hồi kinh tế. Đối với London và Washington, việc chỉnh đốn các thị trường tài chính là ưu tiên thứ hai.

Tuy nhiên, Pháp và Đức, được sự ủng hộ của hầu hết các thành viên EU, lại bác bỏ kế hoạch của Anh và Mỹ về những gói kích cầu, cho rằng những kế hoạch này chỉ trì hoãn việc thắt chặt các quy định quản lý tài chính lỏng lẻo hiện nay. Họ cho rằng chính môi trường lỏng lẻo này đã cho phép tính hám lợi của các ngân hàng, các quỹ đầu tư mạo hiểm và các công ty tài chính đưa kinh tế thế giới rơi vào khủng hoảng.

Đứng giữa hai cực nói trên là các quốc gia như: Brazil, Ấn Độ và Trung Quốc. Những nước này hoài nghi rằng khủng hoảng kinh tế toàn cầu là do các chính phủ phương Tây gây ra - những nước bấy lâu vẫn giảng giải cho các nước khác về những vấn đề chính sách kinh tế.

"Dù mọi người tức giận và lo lắng, điều thực sự cần phải xảy ra là nên ngừng đổ lỗi cho nhau. Mỹ và Anh sẽ phải nói một điều gì đó mà châu Âu lục địa muốn nghe, về các quy định. Và các nước châu Âu sẽ phải thừa nhận rằng nền kinh tế của họ cần được bơm nhiều tiền hơn cũng như góp phần ngăn chặn cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ qua", Simon Tilford, nhà kinh tế trưởng thuộc Trung tâm Cải cách châu Âu tại London, nói.

Nhà kinh tế Sylvie Matelly thuộc Viện Các quan hệ quốc tế và chiến lược ở Paris nhận định: ông Sarkozy có khả năng bỏ họp giữa chừng nếu ông phải làm như vậy vì đe dọa luôn là một chiến thuật cổ điển để nhận được nhiều hơn từ các đối tác. "Mục đích của ông ấy là nhận được nhượng bộ đối với những lo ngại rất thực của Pháp và Đức về cách giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay. Nếu ông ấy nhận được những nhượng bộ, đó sẽ là một chiến thắng vang dội".

"Ngay cả khi Sarkozy không bỏ hội nghị như đã đe dọa, ông ấy sẽ đứng lên để kêu gọi sự ủng hộ. Không chỉ có Pháp và châu Âu, các quốc gia đang nổi khác cũng muốn làm một việc gì đó nhanh chóng và quyết liệt", Matelly nói thêm.

Theo Tilford, lời đe dọa của ông Sarkozy là một thông điệp gửi tới Thủ tướng Anh Gordon Brown rằng: nếu ông Brown xa rời EU và quá nghiêng về ủng hộ lập trường của Mỹ, ông Sarkozy sẽ làm hỏng một hội nghị thượng đỉnh có ý nghĩa quan trọng đối với vị thế chính trị của ông Brown.

Tuy nhiên, chiến lược của Sarkozy có lẽ sẽ mang lại những hậu quả không lường trước được. "Nếu tiếp tục khăng khăng cho rằng chính sách của Anh và Mỹ là sai và từ chối lay chuyển, châu Âu có thể đánh mất uy tín của họ trước một Tổng thống Mỹ có đầu óc cởi mở. Trong sáu tới tám tuần nữa, hầu hết châu Âu sẽ nhận ra rằng tình hình của họ tồi tệ hơn họ vẫn nghĩ. Sau đó, họ sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận các gói kích cầu mà hiện họ đang chê bai", Tilford nói.

• Minh Sơn (theo Time)