Một báo cáo điều tra gần đây của Trung Quốc cho biết, từ cuối năm ngoái đến nay tại Trung Quốc đã có khoảng 40% doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng cửa, ngoài ra còn 40% doanh nghiệp vừa và nhỏ khác đang sống dở chết dở.

Một hội chợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Trung Quốc. (Ảnh: lifeofguangzhou)

Những số liệu trên là do “Tiết mục nửa giờ kinh tế” của Đài Truyền hình trung ương tiết lộ. Tiết mục này viện dẫn một báo cáo điều tra của Trung tâm Nghiên cứu doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc và cho biết “một bộ phận rất lớn doanh nghiệp Trung Quốc đang ở trong cảnh ngộ rất khó khăn, số lượng đóng cửa đã vượt xa những năm bình thường.” Một chuyên gia của Trung tâm này cho hay, trong những năm bình thường, số lượng các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc phải đóng cửa vào khoảng 5% tổng số, nhưng từ năm ngoái đến nay, số doanh nghiệp đóng cửa đã đạt 40%. Ông còn cho biết, trước mắt còn có 40% doanh nghiệp vừa và nhỏ khác đang sống dở chết dở. 

Một giáo sư trường Đại học Laval của Canada nhận định nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc đóng cửa đến như vậy cho thấy cơ cấu cơ bản của kinh tế Trung Quốc có vấn đề: 

“Thực ra, về một ý nghĩa nào đó mà nói, đóng cửa là một loại phản ứng khách quan của qui luật thị trường, nhưng ở Trung Quốc số lượng đóng cửa lại nhiều đến thế, qui mô vượt quá mức bình thường. Điều đó đã phản ảnh   vấn đề chính sách và môi trường kinh doanh. Một lượng lớn doanh nghiệp đóng cửa sẽ mang lại rất nhiều vấn đề xã hội. Những doanh nghiệp này không được coi trọng đúng mức. Nhất là tại các địa phương, những doanh nghiệp vừa và nhỏ thường thiếu vốn và không được nâng đỡ về chính sách. Hơn nữa môi trường sinh tồn của chúng tương đối kém… Tóm lại mấy năm nay môi trường sinh tồn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Trung Quốc không được sáng sủa lắm." 

Theo các số liệu có liên quan, doanh nghiệp vừa và nhỏ Trung Quốc chiếm 99% tổng số lượng, đóng góp cho GDP hơn 60%, đóng góp về thuế là hơn 50%, và cung cấp 75% công ăn việc làm ở đô thị. Một giáo sư trường Đại học bang Indiana Mỹ nhận định, mọi nước trên thế giới đều rất coi trọng các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vì đó là khâu quan trọng để duy trì ổn định xã hội: “Vì cái chủ yếu nhất doanh nghiệp vừa và nhỏ tạo ra cơ hội việc làm. Một doanh nghiệp nhỏ có là gì đâu, nhưng nó tạo ra việc làm cho một, cho hai mươi, cho ba, bốn mươi người…. Thế là mọi người có việc làm. Có việc làm quan trọng lắm. Kinh tế rất quan trọng, nhưng công ăn việc làm còn quan trọng hơn.” 

Việc các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc rơi vào cảnh khó khăn ngoài ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính ra còn phản ánh các vấn đề như đầu tư cho chúng chưa đủ, huy động vốn gặp trở ngại cũng như cạnh tranh quá dữ dội… Các ngân hàng Trung Quốc thiên về các doanh nghiệp quốc doanh lớn mà không muốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ vay tiền, nhiều chính sách giúp đỡ các doanh nghiệp này cũng không được quán triệt… 

Trong bất kỳ nền kinh tế nào, doanh nghiệp vừa và nhỏ, ngoài việc phát huy kinh tế phồn vinh và tăng thêm việc làm ra, còn là một bộ phận thay cũ đổi mới của nền kinh tế đó. Hơn hai mươi năm qua chính phủ Trung Quốc quá coi trọng hạng mục lớn, đầu tư lớn, bỏ quên môi trường để doanh nghiệp vừa và nhỏ trưởng thành và phát triển; điều đó sẽ cản trở sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc.

• Phương Anh (dịch từ secretchina)