Các quan chức chính quyền Mỹ đang muốn dùng bài học từ cuộc chiến Việt Nam hơn 40 năm trước để áp dụng cho cuộc chiến Afghanistan vốn đang trở nên ngày càng khó khăn với Mỹ.

Tướng Stanley McChrystal. Ảnh AP.

Tin cho hay, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chỉ định tướng Stanley McChrystal, một tư lệnh cấp cao của quân đội Mỹ, tiến hành nghiên cứu một chiến lược mới để chiến đấu với tàn quân  Taliban và phải thảo ra một kế hoạch cụ thể khả dĩ mang lại chiến thắng chung cuộc.

Được biết, vị tướng này đã liên hệ với một nhà lịch sử lừng danh từng đoạt giải báo chí Pulitzer là Stanley Karnow để hỏi về những kiến thức về khoa học chiến tranh, bấp chấp việc nhà lịch sử này vốn là người phản đối cuộc chiến tại Afghanistan.

Cụ thể, tướng McChrystal và Richard Holbrooke, đặc phái viên của Mỹ tại chiến trường Afghanistan, đã gọi điện cho sử gia Karnow hôm 27/7 để hỏi ông này về những bài học lịch sử trong cuộc chiến tại Việt Nam, những bài học có thể áp dụng lại tại chiến trường Afghanistan vốn đang trở nên ngày càng khó khăn với Mỹ.

“Chúng tôi bàn về tình hình hiện tại và đối chiếu với tình hình những năm trước ở chiến tranh Việt Nam. Chúng tôi bàn về những sự tương đồng có thể có giữa 2 cuộc chiến”, đặc phái viên Holbrooke kể với báo giới.

Một trong những bài học mà sử gia Karnow nhắc nhở 2 quan chức trên là việc phải quan tâm tới mức độ tín nhiệm mà dân Afghanistan dành cho chính quyền của Tổng thống Hamid Karzai. Chính quyền này đang mang tiếng là tham nhũng và xa cách quần chúng. Sử gia Karnow cho rằng việc thiếu sự ủng hộ của người dân với chính quyền là điều đã xảy ra với chính quyền miền Nam Việt Nam hồi trước.

Một điều sử gia Karnow lưu ý là hiện giờ hầu hết đều không nghĩ tới khả năng Mỹ sẽ thất trận ở Afghanistan. Song đáng nói là, vào khoảng năm 1967 thì hầu hết cũng đều không nghĩ tới khả năng Mỹ sẽ thất trận ở Việt Nam.

Sử gia Stanley Karnow (ngồi giữa). Ảnh AP.

“Bài học lớn nhất cần rút ra từ cuộc chiến Việt Nam cho cuộc chiến Afghanistan ư? Đó là Mỹ không nên tham gia ngay từ đầu! Obama và mọi người hình như đều muốn có mặt ở Afghanistan, nhưng tôi thì không”, sử gia Karnow kết luận sau cuộc gặp.

Sử gia Karnow và đặc phái viên Holbrooke đều đã từng có mặt tại chiến trường Việt Nam hồi đầu những năm 1960. Lúc đó Holbrooke là một nhân viên ngoại giao của Mỹ còn Karnow là phóng viên của tờ báo Time-Life.

Theo số liệu của các quan chức Mỹ, hồi cuộc chiến Việt Nam lên cao trào, có lúc quân Mỹ lên tới khoảng 550.000 người trong khi hiện tại tổng số quân của các nước tham gia cuộc chiến Afghanistan là 102.000, trong đó Mỹ đóng góp 63.000 quân.

Việc so sánh đối chiếu 2 cuộc chiến để tiếp tục rút ra những bài học đang được chính quyền Mỹ quan tâm cao độ. Chính quyền Obama muốn nhìn lại những sai lầm dẫn tới thất bại và sẽ tìm cách tránh vấp vào những sai lầm tương tự ở chiến trường Afghanistan.

• Nhật Vy (Theo New York Times, AP)