Năm đầu tiên của chính quyền Obama đã gần kết thúc nhưng hàng loạt bí ẩn quanh cái gọi là "phần tối" của "cuộc chiến chống khủng bố" vẫn chưa được giải đáp. Dưới đây là 10 câu hỏi.

1) Liệu cựu Phó Tổng thống Cheney có biết đầy đủ, chi tiết chương trình thẩm vấn và giam giữ nghi phạm khủng bố của chính quyền Bush không? Có phải Cheney giữ một vai trò cố vấn?

2) Ông Bush lúc là tổng thống đương nhiệm biết được bao nhiêu về những cáo buộc lạm dụng? Cheney từng nói, cựu Tổng thống Bush "biết khá rõ về chương trình thẩm vấn, giam giữ nghi phạm" và đã phê chuẩn việc này. Ví dụ, liệu ông Bush có biết một nghi phạm bị giúi đầu xuống nước 183 lần và một nghi phạm khác đã chết rét trong khi bị CIA giam giữ vì bị bỏ ngoài trời lạnh suốt đêm? Nếu biết, phản ứng của Tổng thống Mỹ lúc đó là như thế nào?

3) CIA đã tiêu hủy 92 cuốn băng ghi lại cảnh thẩm vấn. Nội dung của những cuốn băng đó là thế nào và tại sao chúng lại bị hủy? Có bản ghi nào mô tả nội dung các cuốn băng hay không? Liệu những cuốn băng đó có thể là bằng chứng về những vụ phạm tội? Nếu đúng như vậy, việc tiêu hủy có phải đã cản trở công lý không? Và nếu như vậy, quan chức nào đã ra lệnh tiêu hủy các cuốn băng?

4) Có phải tất cả các cựu tù nhân của CIA đều có tội? Một số tù nhân dường như không được đưa tới Guantanamo khi hàng loạt nhà tù tại các địa điểm bí mật của CIA bị đóng cửa vào năm 2006. Thay vào đó, dường như những đối tượng này bị chuyển sang một số quốc gia khác, gồm Ai Cập, Jordan và Libya. Nếu đúng như vậy, các tù nhân là ai, và hiện giờ họ đang ở đâu?

5) Ai dùng cơ bắp trong chương trình thẩm vấn và giam giữ của CIA? Phải chăng "đội tra tấn" toàn cầu được cho phép trên lý thuyết hay đã được đưa vào thực tế? Liệu hành động của họ có được báo cáo lên Quốc hội Mỹ không? Có phải thành viên đội tra tấn là người của CIA, lực lượng đặc biệt, các nhà thầu tư nhân hay ai khác? Nếu có lạm dụng tù nhân, ai sẽ phải hứng chịu hậu quả?

6) Phó Tổng thống Cheney và các luật sư ủng hộ những kỹ thuật thẩm vấn tăng cường luôn cho rằng ép cung giúp nhà chức trách có được thông tin quý báu và cứu mạng nhiều người. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lập luận rằng vẫn có thể thu thập một lượng thông tin tương tự hoặc nhiều hơn bằng những biện pháp ít gây tranh cãi. Liệu công chúng có bao giờ có thể tiếp cận với những ghi chép để tự mình đưa ra các đánh giá?

7) Một nhóm nhỏ luật sư được chỉ định với mục đích chính trị trong thời kỳ Bush nắm quyền đã nhất trí với nhiều dạng lạm dụng tù nhân, những đối tượng bị coi là tội phạm. Liệu một trong những luật sư này có phải đối mặt với hậu quả không? Một báo cáo về những luật sư trên do Bộ Tư pháp soạn thảo đã bị hoãn công bố suốt năm ngoái. Tại sao lại bị trì hoãn?

8) Một vài nhà tâm lý có ký hợp đồng với CIA đã thiết kế và giúp thực thi những kỹ thuật thẩm vấn tăng cường. Liệu những người này có phải đối mặt với các hậu quả không? Họ cho biết sẽ thuật lại chuyện này, có thực vậy không?

9) Ai làm giả tài liệu hạt nhân Niger, vốn giúp thúc đẩy Mỹ tiến hành cuộc chiến tại Iraq?

10) Ai là nhà tài trợ khủng bố chính? và liệu có ai trong số này được một quốc gia nào đó hậu thuẫn?

Câu hỏi thêm: Osama bin Laden bây giờ đang ở đâu?

• Hoài Linh (Theo NewYorker)