Nhờ người dẫn đường, nữ phóng viên Amos đã vào được bên trong hộp đêm dành riêng cho người Iraq ở Damacus và làm quen được một số vũ nữ lưu vong...

Nhiều phụ nữ Iraq lưu vong phải tìm tới nghề bán dâm để sinh tồn. (Ảnh: CBS)

Tôi có thể nhận ra lý do tại sao đây là hộp đêm yêu thích của Um Nour. Hệ thống chi phí và thù lao nơi này có lợi cho những phụ nữ muốn kiểm soát phần nào đó công việc của họ. Đây là một thị trường tự do. Chúng tôi đi bộ qua cửa trước "miễn phí" trong khi khách quen nam giới phải trả một giá vào cửa khá "chát" và thậm chí còn nhiều hơn nữa cho rượu cồn và các món nhậu phục vụ tới bàn.

Um Nour giải thích rằng, phụ nữ phải trả tiền hoa hồng cho những người Syria đứng gác ở cửa vào cuối mỗi tối nhưng chỉ khi họ rời đi cùng với một người đàn ông.

Thời kỳ đen tối

Iraq có một lịch sử lâu đời gắn liền với nạn mại dâm. Gái điếm thành Babylon là một nhân vật trong cuốn Book of Revelations thuộc Kinh Thánh - biểu tượng cho tất cả những gì thuộc về quỷ dữ. Nghề cổ nhất của thế giới được ghi nhận lần đầu tiên ở Mesopotamia vào thiên niên kỷ thứ hai trước công nguyên. Luật Hammurabi - bộ luật cố định đầu tiên của thế giới cổ đại về một đất nước - thừa nhận mại dâm và trao cho gái bán dâm một số quyền thừa kế.

Tuy nhiên, nhà độc tài Iraq hiện đại Saddam Hussein đã tạo tiền đề cho việc suy thoái đạo đức của dân chúng tại đất nước ông. Việc Saddam làm vậy không có gì đáng ngạc nhiên, thậm chí đối với những người Iraq mà tôi biết là gần như bối rối trước tình trạng mại dâm hoành hành trong cộng đồng lưu vong.

Rất nhiều người từng sống ở Baghdad khi mại dâm còn công khai. Sát cuộc chiến Iran - Iraq, gái mại dâm dưới sự bảo vệ của chế độ, được khuyến khích chào mừng các binh sĩ trở về - một "món quà chiến thắng" rộng lượng từ Saddam. Trong những năm 1990, một khoảng thời gian khác của vô vọng, nạn mại dâm phát triển tràn lan hơn. Các lệnh cấm vận của Liên Hợp Quốc, vốn được áp dụng năm 1991 nhằm buộc Saddam phải hé lộ và phá hủy cái mà Mỹ gọi là "vũ khí hủy diệt hàng loạt" của Iraq, đã dẫn tới một thập kỷ nghèo đói và tham nhũng.

Saddam không động lòng trước sự bao vây cấm vận về tài chính và thương mại, nhưng người dân thường Iraq thì trở nên cùng cực, kiệt quệ vì đói nghèo. Vì vậy, cơ cấu xã hội của nước này bị rối loạn. Tôi đã nghe nhiều câu chuyện về những thời kỳ này. Người Iraq cũng thổ lộ những kí ức đau buồn còn hiển hiện như sự chiếm đóng hiện tại của Mỹ.

"Cha tôi luôn nói một gã Bush đã đẩy chúng tôi tới đói nghèo, một gã Bush khác lôi tuột chúng tôi ra khỏi nhà của mình", một vị bác sĩ người Iraq từng nói. Người cha khỏe mạnh của ông đã bị lệnh cấm của LHQ hủy hoại do bữa ăn của gia đình bị giảm xuống chỉ còn khoai tây, bánh mỳ, hành và một ít thịt vào những dịp đặc biệt. Lúc ấy, tại Iraq, ngay cả đối với những căn bệnh thông thường nhất trước kia có thể chữa trị được cũng có thể trở thành một án tử hình do mọi nguồn cung thuốc men đều cạn kiệt.

Một nam diễn viên Iraq đã kể cho tôi nghe những kỉ niệm cay đắng của anh về một thập kỷ bị cấm vận khi cha anh chuyển cả gia đình lớn tới những chỗ ở ngày càng rẻ tiền hơn. Và em gái của anh đã chết yểu do không được chăm sóc y tế đầy đủ. Trong những thời điểm tuyệt vọng ấy, phụ nữ Iraq cũng đã tìm tới mại dâm để sinh tồn.

Một người bạn khác từng sống ở Baghdad qua giai đoạn này nhận xét: "Bạn không cần nói quá về mức độ tổn thất mà các lệnh cấm vận đó đã gây ra cho xã hội Iraq. Việc một người em trai hỗ trợ và tháp tùng chị gái tới chỗ khách hàng mua dâm của cô ấy là một chuyện bình thường ở Iraq vì cô ấy không được phép đi một mình. Các sinh viên đại học cũng dính đến mại dâm vì họ cần tiền để mua thức ăn. Đội ngũ nhân viên tại các trường đại học có thể đóng vai trò như những ma cô dẫn khách".

Người Iraq vẫn còn nhớ sự tàn tạ của cả xã hội trong những năm 1990 khi Saddam hướng tới đạo Hồi để củng cố di sản. Chiến dịch vận động tín ngưỡng quốc gia của Saddam đã loại trừ các gái mại dâm và bao gồm cả một chiến dịch công khai nhằm chấm dứt hoạt động của họ. Xuất hiện trên truyền hình Iraq, Saddam tuyên bố những người phụ nữ Iraq này "đang sỉ nhục đất nước của họ". Giữa những năm 2000-2001, ông cho phép lực lượng Fedayeen Saddam, một lực lượng dân quân do con trai Uday của ông thành lập, gửi một thông điệp cứng rắn tới những phụ nữ "buôn phấn bán hương".

Phụ nữ bị kết tội bán dâm sẽ bị vây bắt và công khai chặt đầu ở Baghdad và các thành phố khác. Các đao phủ sử dụng gươm để xử tử những kẻ tội đồ. Đầu của những phụ nữ bị hành hình được đặt trên bậc thềm nhà họ. Danh dự là một phạm trù ăn sâu trong bản sắc của Iraq và người phụ nữ đóng một vai trò quan trọng trong việc gìn giữ nó. Những cảnh tượng chặt đầu kinh hoàng cùng sự lăng mạ công khai toàn bộ gia đình đã biến hình phạt trở thành sự sỉ nhục của quốc gia đối với tên tuổi một gia đình. Tuy nhiên, trong nền tảng đạo đức của cộng đồng người Iraq lưu vong, vốn được hình thành một phần do cuộc nội chiến sắc tộc ở bên trong nước này, thì danh dự bị bỏ rơi trong cuộc chiến sinh tồn.

* * *

Mảng tối trong hộp đêm

Tôi thấy mình cần phải ra nhảy. Trong bóng tối phía sau căn phòng, sàn nhảy dường như là một hành tinh sáng, một nơi xa xôi tới mức tôi khó có thể nhận ra các dạng thức cuộc sống.

Um Nour để tôi ngồi lại một mình. Cô đang lượn quanh hộp đêm và chào hỏi những người bạn cũ. Cô đã giải thích với một nhóm đàn ông đứng phía sau chúng tôi rằng, tôi là người Ukraine nên không nói tiếng Arập. Nhưng điều đó không ngăn cản họ gửi tặng đồ uống tới bàn của chúng tôi và cố gắng lôi kéo tôi vào câu chuyện say xỉn. Khi một gã hôn lên đỉnh đầu tôi, tôi quyết định rằng mình sẽ an toàn hơn trên sàn nhảy.

Các vũ nữ vừa nhảy vừa "chào hàng" trên sàn (Ảnh minh họa: CBS)

Tôi trèo lên bục, chỗ các ngọn đèn sáng. Phần lớn những người đang nhảy dường như chỉ một mình trong đám đông. Một phụ nữ lớn tuổi diện chiếc váy đỏ giản dị phù hợp hơn cho một ngày ở chợ, đã nhảy trên sàn suốt cả buổi tối. Bà dường như đang lắng nghe tiếng nhạc từ thời xa xăm nào đó bên trong đầu mình. Mắt nhắm nghiền, bà lẩm bẩm lời của những bài ca bi thương đã qua. Với mỗi đoạn điệp khúc, mắt bà ri rỉ nước, tay cầm lấy điếu thuốc hướng đầu đang cháy dở tới gần mảng da thịt để trần phía trên ngực.

Hết lần này đến lần khác, bà giơ điếu thuốc đang cháy âm ỉ tới gần phần da thịt để trần, như muốn gây ra vết thương nhưng dừng lại trước khi chúng chạm vào nhau. Khi nhạc tắt, bà rời sân khấu để thư giãn với thuốc lá và ly rượu mới.

Hai cô gái trẻ đang nhảy với nhau, những ngón tay đan vào nhau, lắc điên cuồng mái tóc sẫm màu dài đến eo theo tiếng nhạc. Tôi nhận ra một trong hai cô đã ở trong phòng vệ sinh nữ. Không còn diện bộ đồ nữ sinh, cô gái đã thay sang một bộ đồ gợi cảm hơn nhiều và đi kèm một thiếu nữ tóc dài xinh đẹp khác. Có phải họ đang rao bán dịch vụ trọn đôi? Liệu họ thậm chí có biết rõ nhau không? Họ ôm choàng nhau như những người bạn cũ nhưng chẳng giao tiếp bằng mắt với nhau hay bất kỳ vũ nữ nào khác trên sàn nhảy. Bên cạnh họ là hai cô bé tầm 12 tuổi trở xuống, diện những chiếc váy tiệc tùng và tô son môi. Các em có khuôn mặt y chang những phụ nữ lớn tuổi hơn trên sàn nhảy - những vũ nữ trong bộ dạng chải chuốt với khuôn mặt giả lả vào lúc 3 giờ sáng.

Luật bất thành văn của sàn chia rẽ những người nhảy. Đàn ông nhảy với đàn ông, tay giơ phía trên vai, đứng thành từng hàng ngắn, chân đung đưa và di chuyển trong một vòng tròn. Phụ nữ nhảy một mình hoặc thành cặp. Phá vỡ luật này, một phụ nữ nhảy cặp với một đàn ông sẽ ám chỉ một thoả thuận đã được định đoạt. Hiện còn quá sớm vào buổi tối để làm chuyện đó. Những người đàn ông leo lên bục nhảy để tìm kiếm, quan sát tốt hơn món hàng được rao bán.

Cuộc tiêu khiển hoàn toàn phù hợp với đám đông khán giả Iraq, tiếng nhạc là một sự pha trộn các bài hát yêu thích cũ, đầy xúc cảm và hoài cổ. Một nghệ sĩ hài khuấy động khán giả bằng cách gọi tên các thành phố của Iraq. Baghdad! Sulaymaniyah! Mosul! Tiếng vỗ tay vỡ oà cho mỗi cái tên được nhắc tới. Người nghệ sĩ tiếp tục kể các câu chuyện hài hước về đời sống khốn khó ở Damascus và biểu diễn trước sự khao khát cháy bỏng về quê hương. Sau đó, ban nhạc sống chuyển sang chơi một giai điệu na ná khác và ca sĩ tiếp theo bắt đầu những lời mới của một bài hát mà các khán giả đều biết rõ, một bài hát ca ngợi Saddam. Tia đèn laser màu xanh nhấp nháy từ phía hàng ghế khán giả soi rõ khuôn mặt của nam ca sĩ. Đến giữa bài hát, anh chuyển qua nói lời cảm ơn đội bóng đá quốc gia Iraq, khiến đám đông vỗ tay tán thưởng và dẹp yên đám đàn ông say xỉn nhộn nhạo.

Kết thúc cuộc thâm nhập

Abeer phát hiện ra tôi trên sàn nhảy. Tôi đã không nhìn thấy cô ấy kể từ cuộc trò chuyện của chúng tôi trong phòng vệ sinh nữ. Cô ấy muốn tìm một bạn nhảy và chúng tôi hiện trở thành bạn cũ. Cô ấy nắm lấy tay tôi và tôi cảm thấy hàm ơn. Còn sự lựa chọn nào khác? Tôi lạc lõng, không thoải mái, hơi hoảng sợ trong đám đông này. Vốn tiếng Arập hạn hẹp của tôi sẽ không giúp tôi thoát khỏi rắc rối. Tôi cần một người bạn và Abeer đã chìa cánh tay cô ấy cho tôi, một người đồng minh cho trò chơi đố chữ của tôi.

Chúng tôi nhảy, rồi tròn mắt nhìn các bé gái trên sàn nhảy khi chúng trở nên loạng choạng, mệt mỏi và va phải những vũ nữ khác. Quý bà váy đỏ với điếu thuốc lá vẫn ở cùng chúng tôi. Tôi lắc đầu, tự hỏi bà đang phải chịu những tổn thương gì. Chúng tôi di chuyển quanh sàn nhảy, nghe ngóng mọi việc, nhìn ngó các khuôn mặt.

Đúng lúc đó, tôi phát hiện ra Nezar Hussein - phiên dịch đồng thời là bạn của tôi. Anh ấy cũng đang nhảy, tay vung vẩy loạn xạ trong đám đàn ông, cười ngoác miệng khi tôi cuối cùng cũng nhận ra anh. Không để tôi biết, anh đã có mặt ở hộp đêm cả buổi tối, ngồi ở phía bên kia phòng, lặng lẽ bảo vệ tôi. Tôi cảm thấy nhẹ nhõm cả người khi nhìn thấy anh. Chúng tôi đã lên kế hoạch gặp nhau ở lối ra phía sau hộp đêm và cùng đi chung taxi về nhà để chia sẻ những ghi chép về các vũ nữ còn lại.

Gã đàn ông trong bộ complet đen ở cửa trước đòi 500 lira tiền Syria, tương đương khoảng 15 USD. Hắn giơ tay và nhìn tôi. Hắn muốn tiền hoa hồng. Tôi đang rời khỏi hộp đêm với một người đàn ông (thực tế là anh bạn Nezar) và hắn chờ đợi tôi trả phí trước khi đi tới Z như trong suy nghĩ của hắn. "Nhưng anh ấy là bạn của tôi", tôi buột mồm nói bằng tiếng Anh, quên phắt chỉ dẫn của Um Nour trong giây lát.

Tôi và Nezarcùng nhau rời khỏi hộp đêm, tuyên bố mình là ai ở cửa trước nhưng đối với những người kiểm soát Syria, chúng tôi vẫn là một phần của đám khách hàng. Gã vận complet lại giơ tay và lặp lại yêu cầu, lần này kiên quyết hơn, về phần ăn chia cắt lại từ vụ trao đổi. "500", hắn nhấn mạnh. Chúng tôi vẫn dấn bước về chiếc xe taxi và hắn nhìn chúng tôi đi. "Đừng bao giờ quay trở lại đây nữa nghe chưa", hắn giận dữ quát to. Điều đó dễ thôi. Tôi chẳng bao giờ còn muốn đến đây lần nữa. Cảm giác thất vọng quá lớn.

Trong xe taxi, cả tôi và Nezar đều bày tỏ sự kinh ngạc về quý bà váy đỏ, hút thuốc, người đã ngồi nghỉ giữa chừng gần phía Nezar. "Tôi thấy bà ấy tự đánh mình mỗi lần người ca sĩ bắt đầu một bài hát về các bà mẹ. Bà ấy đấm ngực rất mạnh. Khi nhận thấy tôi đang nhìn bà ấy, bà ấy tiến lại chỗ tôi ngồi và hôn lên mắt tôi. Và bà ấy khóc", Nezar kể. Chúng tôi đều lắc đầu ngán ngẩm. Cả hai đều mệt mỏi, kiệt sức nhưng hoàn toàn tỉnh táo.

"Tôi nhìn thấy Um Nour khoe các bức ảnh trong điện thoại di động của cô ấy", Nezar cho hay. Anh đã giữ chi tiết này đến phút cuối. "Tôi muốn nói là tôi không đứng xa cô ấy là mấy khi cô ấy đi về phía tôi. Những bức ảnh chụp các cô gái gần như khỏa thân", Nezar thì thầm.

Um Nour là một tú bà? Cô ấy đang rao bán các thiếu nữ khi rời khỏi bàn và đi khắp phòng tiếp cận đám khách hàng nam trong hộp đêm? Cô ấy là một kẻ sống sót cứng rắn. Tôi đáng lẽ không nên ngạc nhiên đến như vậy. Mỗi lần tôi hỏi về các con gái của cô ấy, Um Nour tự hào trả lời rằng cả hai đứa đều được đến trường học. Cô đang đảm bảo cho chúng có một tương lai tốt đẹp. Các con Um Nour là người Iraq và một ngày nào đó chúng có thể trở về tổ quốc của mình.

• Thanh Bình (Theo FP)