(VietNamNet) - 20.000 người. 100 đề xuất. 2 tiếng đồng hồ. Và 1 người phụ nữ. Những con số đứng riêng rẽ này không thể nói lên điều gì. Thế nhưng vào đêm qua, 11/02, chúng đã trở thành tâm điểm chú ý của người dân Pháp khi “Kế hoạch xã hội” được nữ ứng cử viên Ségolène Royal chính thức tuyên bố như nội dung tranh cử của mình tại Trung tâm triển lãm Saint-Denis, dưới khẩu hiệu “Nước Pháp sẽ mạnh hơn khi công bằng hơn!”.

Ứng cử viên Tổng thống Pháp Ségolène Royal.

Giải pháp rõ ràng

Xuất hiện từ cánh trái của hội trường trong trang phục màu đỏ - màu của biểu tượng hoa hồng đỏ của Đảng Xã hội (PS) - nữ ứng cử viên 52 tuổi mỉm cười đáp lại khoảng 20.000 người có mặt trong Trung tâm triển lãm ở Saint-Denis. Phong thái nhẹ nhàng, lịch lãm ở những cử chỉ đầu tiên mở đầu cho bài diễn thuyết gần 2 tiếng đồng hồ với đúng 100 đề xuất.

Nữ ứng cử viên đã biết thu hút sự quan tâm của toàn thính giả dù đó là một người thất nghiệp, một phụ nữ nghèo khổ cho đến những giáo viên có cuộc sống khó khăn… Bằng ngôn ngữ của một người bạn, với cả những lời trích dẫn thu thập được trong suốt hơn 6.000 cuộc thảo luận trên toàn nước Pháp, Ségolène Royal đã minh chứng cho lập luận và lý lẽ các giải pháp của mình.

Bắt đầu từ nội dung một nước Pháp phát triển bền vững và năng động, nữ ứng cử viên nhấn mạnh đến việc tăng cường nghiên cứu và phát triển, việc phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ - nhân tố hỗ trợ giảm tỷ lệ thất nghiệp và tăng cường sự linh động của nền kinh tế, và cải cách bộ máy Nhà nước với nâng cao hiệu quả của công nghệ thông tin. Ségolène Royal hy vọng “thiết lập lại đối thoại xã hội” giữa “người dân Pháp với doanh nghiệp” nhằm tạo ra chuỗi phát triển kinh tế - xã hội không ngừng cho một nước Pháp phát triển.

Đối với vấn đề tiền lương và thất nghiệp, Ségolène Royal đề xuất mức lương tối thiểu 1.500 euro/tháng và “có thể được tăng lên nhiều hơn nữa”. Bên cạnh đó, nữ ứng cử viên tuyên bố sẽ có một hội nghị toàn quốc bao gồm các bên liên quan để thảo luận về tiền lương, thu nhập và sự tăng trưởng vào năm 2007 (tất nhiên nếu bà trở thành Tổng thống!). Đối với cử tri là người về hưu, Ségolène Royal đề xuất thêm 5% lương hưu hàng tháng và được cấp ngay vào ngày đầu tiên mỗi tháng thay vì giữa tháng như hiện nay.

Về vấn đề tuần làm 35 giờ hiện đầy tranh cãi ở Pháp, nữ ứng cử viên PS kiến nghị phải có thảo luận mở rộng để đảm bảo những điều tốt đẹp cơ bản của hệ thống này nhưng phải “hạn chế những mặt tiêu cực đối với người nghèo và người thu nhập thấp”. Trong chủ đề nhà ở, nữ ứng cử viên đảm bảo an sinh cư trú suốt đời với dự án tiền thuê nhà không vượt quá 25% thu nhập của người dân bình thường và gia tăng các khoản trợ cấp nhà ở.

Đối với giáo dục, “kế hoạch xã hội” của Ségolène Royal đề xuất lại việc phân bố các trường học để đảm bảo sự hài hoà trong cấu trúc xã hội ở các trường, chấm dứt những trường học tập trung. Đồng thời, thanh niên sẽ được mở rộng khả năng trợ cấp giáo dục, cũng như tăng thêm số lượng các trung tâm giáo huấn thiếu niên để “giáo dục khỏi tệ  nạn tội phạm”, “giảm thiểu mức hình phạt tù dành cho thiếu niên” trừ “những trường hợp liên quan đến tính mạng và có mức độ nguy hiểm!”.

Về các thể chế nhà nước, nữ ứng cử viên đề xuất “mô hình dân chủ tham dự đại diện trong mọi cấp độ quản lý công (từ ngân sách đến pháp luật, từ cấp quận đến vùng,…), đồng thời “nếu người dân thu thập đủ một triệu chữ ký sẽ có thể yêu cầu Nghị viện xem xét lại một dự án luật”, cũng như đề nghị “các nghị sĩ không kiêm nhiệm chức vụ khác để đảm bảo khả năng giám sát trung thực của Nghị viện”.

Tăng cường lá phiếu của cánh tả

Trước kinh nghiệm của vị Thủ tướng Lionel Jospin từng thất bại vào năm 2002 vì thiếu sự ủng hộ của chính cử tri cánh tả, nữ ứng cử viên đã khéo léo đánh dấu những chính sách “rất xã hội” và “đặc trưng thiên tả” trong diễn văn của mình. Mục tiêu trước hết phải là lá phiếu cánh tả. Hiển nhiên, ngay từ phần đầu của diễn văn, Ségolène Royal đã yêu cầu “cải thiện chất lượng và sự hiện diện của các dịch vụ công cộng trên toàn bộ nước Pháp”. Đồng thời bà yêu cầu xem xét lại việc tư nhân hoá hai công ty nhà nước EDF và GDF, cải thiện y tế, sức khoẻ và môi trường vì đây chính là những chủ đề sở trường của cánh tả.

Điểm thiên tả còn thể hiện qua lập trường “đề cập vấn đề gia tăng việc làm trong hoạt động của Ngân hàng trung ương châu Âu”, và một quá trình thương thuyết nhằm đảm bảo hiệp ước châu Âu phải qua trưng cầu dân ý với mục tiêu một châu Âu dân chủ và hiệu quả hơn”, đây chính là một cam kết ẩn ý với những cử tri từng bỏ phiếu chống lại dự thảo Hiến pháp châu Âu - mà đại đa số đều là những người thiên tả khi lập trường phản đối nhấn mạnh vào tính siêu tự do hoá châu Âu.

Đặc biệt Ségolène Royal tập trung nhiều vào thanh niên. Với một giọng truyền cảm, Ségolène Royal nhấn mạnh những gì bà muốn dành cho thanh niên Pháp cũng giống như dành cho các con của bà. Ségolène Royal mong muốn một nước Pháp “tập hợp tất cả và mọi người dân Pháp đều giống nhau”, một nước Pháp “giàu về lịch sử, đa dạng, muôn màu và giao thoa”. Một quan điểm  rất đáng được lòng dân, nhất là đối với thanh niên nhập cư Pháp đang cảm thấy bị tác động với chính sách “nhập cư có lựa chọn” của ứng cử viên kiêm Bộ trưởng Nội vụ và Quản lý lãnh thổ Nicolas Sarkozy.

Với những gì nữ ứng cử viên đã làm trong suốt thời gian ba tháng qua và những gì đã tuyên bố đêm 11/02, có thể nói  Ségolène Royal đã biết nắm đúng thời cơ. Hiểu rõ cử tri cánh tả cũng như một bộ phận người dân Pháp đang chờ đợi mình, hiểu rõ khó khăn của ê-kíp vận động khi các vụ việc Montebourg, Rebelle lần lượt xảy đến, Ségolène Royal đã chọn đúng thời điểm để kết thúc các diễn đàn tranh luận. Không quá sớm để chúng trở nên hình thức, và cũng không quá muộn để nhiệt tình của cử tri ủng hộ bị nguội lạnh.

Nữ ứng cử viên còn biết đưa diễn văn cũng như những đề xuất của mình trở thành “tài sản chung” của các cử tri ủng hộ khi thỉnh thoảng đưa ra những trích dẫn từ lời một người dân tham dự. Và như thế, 100 đề xuất của Ségolène Royal không chỉ là một kế hoạch tranh cử mà đã trở thành một “công ước xã hội”!

Với kết quả có thể nói là thành công của nữ ứng cử viên PS, cuộc chạy đua vào điện Elysée sẽ càng trở nên hấp dẫn hơn. Các nhóm vận động của các ứng cử viên khác buộc sẽ phải có những câu trả lời tương ứng trước những đề xuất của Segolene Royal. Qua đó, người dân Pháp sẽ càng có nhiều cơ hội hơn để suy nghĩ, nghiền ngẫm và lựa chọn ra người đứng đầu điện Elysee.

Thời gian gần hai tháng không phải là nhiều, nhưng đó sẽ là thời khắc quan trọng cho kết quả cuối cùng của cuộc đua đó, như Michel Lang - phát ngôn viên của PS - đã nhận định: “Cuộc chạy đua đã bắt đầu trở lại, nhưng lần này, với một dự án đã được vạch ra!”.

•  Thường Sơn Hoàng Vũ (từ Pháp)