Chưa đầy 2 tháng sau khi Mỹ tấn công Afghanistan, Tổng thống Bush đã bí mật ra lệnh lập kế hoạch tấn công Iraq. Bob Woodward làm việc cho báo  Washington Post tiết lộ trong cuốn sách mới xuất bản.

Cuốn sách mang tựa đề "Kế hoạch tấn công" của Bob Woodward.

Trong cuốn sách mang tựa đề "Kế hoạch tấn công" được viết dựa trên biên bản phỏng vấn 75 nhân vật tham gia quá trình phác thảo kế hoạch, nhà báo Bob Woodward đã ghi lại những sự kiện xảy ra "trong hậu trường Nhà Trắng" suốt thời gian 16 tháng trước khi diễn ra cuộc chiến Iraq, nổi bật nhất là việc ông Bush đã giấu các nhân vật trong Hội đồng an ninh về quyết định tấn công Iraq.

Cụ thể, Tổng thống Bush sợ nếu thông tin về kế hoạch Iraq lọt ra ngoài trong khi quân đội Mỹ đang "dính líu" vào một cuộc chiến khác (cuộc chiến Afghanistan), người ta sẽ nghĩ rằng ông quá "hiếu chiến". "Tôi biết điều gì sẽ xảy ra nếu mọi người biết chúng tôi đang triển khai một kế hoạch chiến tranh tại Iraq. Đó là một thời điểm khá mạo hiểm và có thể mọi người sẽ cảm giác tôi rất nôn nóng tiến hành chiến tranh", ông Woodward trích lời Tổng thống Bush.

Nhà báo Bob Woodward.

Ông Bush thậm chí không hỏi ý kiến Phó Tổng thống Dick Cheney, Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld hay Ngoại trưởng Colin Powell khi đưa ra quyết định này. Theo tài liệu mà ông Woodward thu được, Tổng thống Bush từng nói ông cảm thấy không cần thiết phải hỏi ý kiến các cố vấn bao gồm cả Dick Cheney, Rumsfeld và Powell về việc ông có nên tiến hành chiến tranh hay không vì ông có thể "nói ra những điều họ nghĩ".

Theo nội dung bài báo đăng tải trên tờ Washington Post hôm 16/4 vừa qua, nhà báo Woodward còn cho biết:

• Bắt đầu từ cuối tháng 12/2001, ông Bush đã nhiều lần gặp Tham mưu trưởng Lục quân, Tướng Tommy Franks và đội ngũ các quan chức trong Bộ Lục quân để vạch kế hoạch tấn công Iraq mặc dù lúc này Tổng thống vẫn nhấn mạnh đang theo đuổi giải pháp ngoại giao.

• Giám đốc CIA George Tenet từng đảm bảo với Tổng thống Bush rằng việc Iraq có vũ khí huỷ diệt hàng loạt chỉ là "một sự thổi phồng quá đáng".

• Một số đồng nghiệp của Phó Tổng thống Dick Cheney có cảm giác Tổng thống "như bị lên cơn sốt" trong  việc dùng vũ lực lật đổ Saddam.

• Ngoại trưởng Colin Powell có cảm giác ông Cheney và những người thân cận của ông - trong số đó có Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách vấn đề chính sách Douglas Feith và nhân viên trong văn phòng của ông Feith,  đã thành lập một cái gọi là "chính phủ riêng".

Phản ứng về nội dung của cuốn sách, Tổng thống Bush cho biết chủ đề Iraq được nhắc tới 4 ngày sau các vụ tấn công 11/9/2001 khi ông gặp đội ngũ cố vấn an ninh quốc gia tại Trại David để thảo luận về biện pháp đối phó. "Tôi đã nói chúng ta hãy tập trung vào Afghanistan". Được hỏi về việc liệu hôm 21/11/2001, Tổng thống có yêu cầu Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld vạch kế hoạch tấn công Iraq hay không, ông Bush nói: "Tôi không thể nhớ chính xác sự việc xảy ra trong thời gian quá xa đó".

Mệnh lệnh "bất ngờ" cho ông Rumsfeld

Theo nội dung cuốn sách của ông Woodward, hôm 21/11/2001, Tổng thống Bush đã "kéo" ông Rumsfeld ra ngoài và hỏi ông đã có kế hoạch chiến tranh nào đối với Iraq. Khi ông Rumsfeld trả lời rằng kế hoạch đã "lỗi thời", Tổng thống đã yêu cầu ông phải vạch ra một kế hoạch mới.

Cuốn sách cũng cho biết Tổng thống Bush đã yêu cầu ông Rumsfeld giữ bí mật về việc này và khi vị Bộ trưởng Quốc phòng "ngỏ ý" để ông Tenet tham gia kế hoạch theo một mức độ nào đó thì Tổng chỉ nói: "chưa đến lúc". Ngay cả Cố vấn an ninh quốc gia Condoleezza Rice cũng không được thông báo đầy đủ. Theo lời ông Woodward, buổi sáng hôm 21/11/2001, Tổng thống Bush chỉ nói với bà Rice rằng ông đang yêu cầu ông Rumsfeld triển khai vấn đề Iraq song không nói chi tiết.

Ngoại trưởng Powell biết sau cả Đại sứ Arập Xêút

Theo ghi nhận của ông Woodward, mãi tới khi Đại sứ Ảrập Xêút Hoàng tử Bandar bin Sultan được phép xem các kế hoạch tối mật để đưa ra quyết định ủng hộ cuộc tấn công, Ngoại trưởng Powell mới biết.

Hai ngày sau khi ông Powell gặp Đại sứ Bandar, ngày 13/1/2003, Tổng thống Bush triệu tập ông vào phòng Bầu dục để báo về việc Tổng thống đã quyết định tiến hành chiến tranh. Theo tài liệu của ông Woodward, Tổng thống đã nói với ông Powell rằng ông hiểu rõ những hệ quả của việc làm này.

Mặc dù còn hoài nghi về chính sách của Tổng thống, ông Powell vẫn đáp lại rằng ông sẽ ủng hộ kế hoạch và nói thêm "sẽ là một hành động phản bội không thể tưởng tượng được" nếu từ chối.

Sang tháng 2, ông Powell xuất hiện trước HĐBA LHQ để thuyết phục các thành viên tại đây rằng: LHQ cần phải đưa ra các nghị quyết tước bỏ vũ khí của chế độ Saddam.

Khẳng định của Giám đốc CIA

Trong khi quá trình vạch kế hoạch đang diễn ra, ngày 21/12/2002, Giám đốc CIA George Tenet và phụ tá cao cấp nhất của ông là John McLaughlin tới Nhà Trắng để báo cáo với Tổng thống và Phó Tổng thống Cheney về vấn đề vũ khí huỷ diệt hàng loạt của Iraq.

Tổng thống Bush gặp các thành viên cao cấp trong nội các bên ngoài phòng Bầu Dục hôm 7/10/2001.

Dường như không mấy ấn tượng với những bức ảnh chụp được bằng vệ tinh và những đoạn băng thu lén mà ông Tenet đưa ra, ông Bush nói với hai quan chức CIA rằng những thông tin của họ "không thuyết phục" và hỏi ông Tenet: "Đây là thứ tốt nhất chúng ta có sao?"

Theo ông Woodward, lúc đó Giám đốc CIA đã khẳng định với Tổng thống rằng "việc Saddam có vũ khí huỷ diệt hàng loạt là sự thổi phồng quá đáng". Hai tuần sau, thất vọng về kết quả thanh sát vũ khí của LHQ, ông Bush đã đưa ra quyết định tiến hành chiến tranh sau khi hỏi ý kiến Cố vấn Rice. Bà Rice đã "khuyên" Tổng thống hãy thực hiện "lời ông đã tuyên bố": chỉ dùng vũ lực nếu Saddam không chịu cung cấp tài liệu về chương trình sản xuất vũ khí hàng loạt.

Lời biện hộ của Cố vấn Rice

Trong chương trình "Đối mặt với quốc gia" của hãng CBS mới đây, bà Rice nhấn mạnh, việc có cuộc đối thoại giữa bà với Tổng thống hồi tháng 1/2003 không có nghĩa quyết định tiến hành chiến tranh đã được đưa ra. Theo bà Rice, mãi đến tháng 3, Tổng thống mới ra lệnh triển khai các chiến dịch quân sự. "Một phần trong quan hệ giữa Cố vấn an ninh quốc gia và một tổng thống là: Tổng thống nói ra những điều ông suy nghĩ và xem liệu tôi có tán thành hay không. Lúc đó Tổng thống Bush dường như khá thất vọng trước cách thức người ta tiến hành các cuộc thanh sát".

Cố vấn an ninh quốc gia Rice phát biểu tại chương trình "Đối mặt với quốc gia" hãng CBS.

Tuy nhiên,  trong cuốn sách của mình, nhà báo Woodward cho biết cuối tháng 7/2002, Tổng thống Bush đã phê duyệt ngân sách 700 triệu USD cho công việc chuẩn bị cuộc chiến Iraq. Số tiền này được rút từ nguồn ngân sách bổ sung cho cuộc chiến Afghanistan. Phát biểu về thông tin trên, bà Rice cho biết việc luân chuyển tiền trong Bộ Quốc phòng hay trong Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ - hai cơ quan đảm trách việc triển khai cuộc chiến Afghanistan và Iraq, là hoàn toàn có thể được. Bà Rice cũng nói bất kì sự chuyển đổi nguồn lực nào cũng không ảnh hưởng tới nỗ lực của Mỹ tại Afghanistan.

Bà Rice nói thêm bà chưa thể bình luận về những thông tin chi tiết trong cuốn sách của ông Woodward vì bà chưa đọc

Được biết, vào ngày 25/4 tới đây, nhà báo Woodward sẽ chính thức công bố cuốn sách "Kế hoạch tấn công" của mình trong chương trình "60 phút" của hãng CBS.

• Tân Huyền - (Tổng hợp)