TT Iran thừa nhận thất bại cải tổ dân chủ

Tổng thống Mohammad Khatami hôm qua (6/12) thừa nhận không thể thực hiện chương trình cải cách dân chủ vì phải tuân theo ý nguyện của Giáo chủ Ali Khamenei và những đồng minh theo đường lối cứng rắn nhằm tránh bạo động và để duy trì nền tảng của Hồi giáo cầm quyền.

Tổng thống Khatami

Tuyên bố của Tổng thống Khatami khiến sinh viên, lực lượng ủng hộ chính với phong trào cải cách dân chủ ở Iran rất tức giận và thất vọng. ''Khatami, điều gì đã xảy ra với lời hứa tự do của ông'', ''Khatami, thật đáng xấu hổ'', các nhóm sinh viên, học sinh la hét như vậy khi nhà lãnh đạo cấp cao này định diễn thuyết trước 1.500 sinh viên tại trường đại học Tehran nhân Ngày sinh viên.

Hàng trăm sinh viên cáo buộc Tổng thống Khatami thiếu dũng cảm trong thực hiện lời hứa cải cách dân chủ tại quốc gia Hồi giáo này. Buổi lễ trên đánh dấu sự thay đổi lớn đối với một nhà trí thức từng có thời được nhiều người ngưỡng mộ, đặc biệt là giới trẻ. Trước đây, có nhiều người từng giữ ảnh của Tổng thống Khatami trong ví, túi xách.

Tổng thống Khatami, sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 6/2005, đang mất đi sự ủng hộ của nhiều người, kể cả những ủng hộ viên hăng hái nhất. Nhà lãnh đạo này dường như cũng bị tác động bởi sự tức giận của giới sinh viên, đã cố gắng nêu ra những việc làm được đồng thời chỉ trích Hội đồng giám hộ.

Một sinh viên nữ phát biểu tỏ thất vọng về Tổng thống Khatami.

Hội đồng Giám hộ Iran, một tổ chức bảo thủ có khả năng bác bỏ quyết định của Quốc hội, đã cấm nhiều nhà lập pháp ủng hộ đường lối cải cách của Tổng thống Khatami và nhiều ứng viên tham gia bầu cử hồi tháng 2. Kể từ thời điểm này ông Khatami bị coi là một nhà lãnh đạo vô tích sự. Bản thân Tổng thống cũng nhiều lần lên tiếng rằng ông thực sự không có quyền lực trong tay để chặn những người theo đường lối cứng rắn bắt giữ các nhà hoạt động ủng hộ cải cách và đóng cửa hơn 100 ấn phẩm tự do.

''Nhiệm kỳ của tôi sắp kết thúc song tôi không nợ bất cứ ai. Những kẻ cuồng tín tìm kiếm quyền lực chuyên bác bỏ yêu cầu của người dân và phản đối cải cách mới chính là những người nợ tôi. Những đối tượng huỷ hoại hình ảnh Iran trên thế giới mới là người mang nợ tôi''. Tuy nhiên, trong thời điểm này những lời nói của ông Khatami càng nhấn mạnh thêm sự bất lực của nhà lãnh đạo thuộc một hệ thống không sẵn sàng chấp nhận thay đổi thật sự, các chuyên gia nhận định nói.

Sinh viên la ó phản đối Tổng thống Khatami

Nhiều lãnh đạo sinh viên, từng bị bắt giam vì tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ tại Iran trong vài năm gần đây, tuyên bố, Tổng thống Khatami không sát cánh cùng họ. Abd Allah Momenei, một lãnh đạo sinh viên nổi tiếng nói: ''Khatami và những kẻ độc đoán cũng chẳng có gì khác nhau. Sinh viên vô cùng thất vọng vì họ phải trả một giá quá đắt để ủng hộ Khatami nhưng cuối cùng họ chẳng nhận được gì''.

Sinh viên, lực lượng cử tri chính tại quốc gia gia này cho biết họ đã ảo tưởng về lời hứa của Tổng thống Khatami và nói sẽ không tham gia bỏ phiếu trong cuộc bầu cử năm sau.

(Hoài Linh - Theo AJ, AP, BBC)