- Với bấy nhiêu mâu thuẫn, theo tôi, không thể cố ép để xây đền thờ Lý Thái Tổ tại vườn hoa Chí Linh được, vừa phá vỡ quy hoạch cảnh quan của khu vực, vừa không tương xứng với một công trình văn hóa tâm linh- KTS Nguyễn Trực Luyện.
 |
| KTS Nguyễn Trực Luyện. |
Vườn hoa Chí Linh nằm giữa trung tâm thành phố, bốn mặt là bốn con đường, là không gian đã được định hình về kiến trúc. Nếu xây đền thờ ở đây sẽ gặp phải câu chuyện không gian dành cho đền và bản thân ngôi đền không phù hợp với nhau.
Đền phải nằm trong không gian tĩnh lặng, cây cối xung quanh, chứ không thể mang ra không gian phố bốn phía có xe cộ chạy ầm ầm. Chưa kể, để xứng với công đức của Lý Thái Tổ thì cần một ngôi đền có quy mô, tầm vóc mà miếng đất nhỏ bé ở đây không chứa nổi. Nếu làm đền để vừa miếng đất thì ngôi đền chỉ lớn hơn nhà Kèn một chút, không xứng với công đức của Lý Thái Tổ. Đó là mâu thuẫn thứ nhất về quy mô và không gian của ngôi đền.
Về phương diện kiến trúc thì đây là không gian kiến trúc đẹp, ảnh hưởng phong cách Pháp cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Không gian này đã trở nên quen thuộc với người Hà Nội bởi các công trình kiến trúc mang phong cách khá thống nhất, hòa hợp. Ngay cả công trình xây dựng sau này là nhà khách 12 Ngô Quyền cũng không bị lạc lõng. Nếu dựng thêm ngôi đền thờ trong không gian kiến trúc đã ổn định này thì ngôi đền sẽ theo kiến trúc gì? Nếu theo kiến trúc truyền thống Việt Nam, mái ngói, đầu đao... thì lạc lõng với bối cảnh xung quanh, không hòa nhập, phá sự nhuần nhị. Nếu làm theo kiến trúc hiện đại thì không phải là đền thờ nữa. Đó là mâu thuẫn thứ hai về hình thái kiến trúc của ngôi đền nếu xây dựng ở đây.
Về phương diện quy hoạch thì làm đền ở vị trí nhà Kèn hiện nay, mặt trước của ngôi đền sẽ phải trông ra hồ Gươm nghĩa là cửa ngôi đền sẽ nhìn vào lưng tượng Lý Thái Tổ còn mặt sau của ngôi đền như bức tường chắn trước quảng trường Ngân hàng Nhà nước, vốn là một quảng trường đẹp. Một công trình kiến trúc quay lưng ra quảng trường là nhược điểm lớn. Bản thân tượng đài Lý Thái Tổ đặt ở đây cũng gặp vấn đề tương tự, từ quảng trường chỉ nhìn vào lưng tượng, nhưng may còn có nhà Kèn che chắn bớt đi. Ta đã có một quảng trường đẹp, bây giờ nếu dựng thêm ngôi đền thì lại phá đi không gian đó, quay lưng ra với xã hội là mâu thuẫn thứ ba.
Không gian kiến trúc hiện đại phù hợp với tượng Lý Thái Tổ. Ảnh: Lê Anh Dũng.
Hãy suy nghĩ sâu xa hơn về "triết lý" của sự tôn vinh. Truyền thống của Việt Nam khi tôn vinh một con người thì làm đền thờ, còn văn hóa của châu Âu đã được chấp nhận như văn hóa đương đại của ta thì tôn vinh một người bằng tượng đài. Ta đã có tượng đài, giờ lại xây đền trong cùng không gian đó thì đền và tượng sẽ quan hệ với nhau thế nào? Liệu trong đền có tượng nữa không? Đông-Tây kết hợp như thế sẽ tạo tâm lý không phù hợp, là mâu thuẫn thứ tư. Nếu để tôn vinh thì đã có tượng đài Lý Thái Tổ, không cần thêm đền thờ. Còn nếu chỉ giải quyết nhu cầu phải có một nơi để thắp hương thì có thể để thắp hương ở trước tượng?
Nhà Kèn phía sau tượng Lý Thái Tổ. Ảnh: Lê Anh Dũng.
Với bấy nhiêu mâu thuẫn, theo tôi, không thể cố ép để xây đền thờ Lý Thái Tổ tại vườn hoa Chí Linh được: vừa phá vỡ quy hoạch cảnh quan của khu vực, vừa không tương xứng với một công trình văn hóa - tâm linh.
Lẽ ra, với không gian như vườn hoa Chí Linh, cần một ý tưởng khác để bổ sung quy hoạch cho hoàn thiện, vẫn là sự tôn vinh của hậu thế với vị vua có công khai sáng Thăng Long. Đó là sự hiện diện của Chiếu dời đô trong không gian này, để những người đến chiêm ngưỡng bức tượng, đọc chiếu dời đô, sẽ hiểu được tinh thần của Lý Thái Tổ.
Tượng Lý Thái Tổ nhìn từ nhà Kèn.
Đã từng có ý tưởng làm một bức tường sau lưng tượng đài khắc "Chiếu dời đô", nhưng tôi nghĩ ý tưởng ấy không tương xứng. Nhà kèn không có ý nghĩa lịch sử, nên chăng làm một cái phương đình, hay lầu các, trong đó có bia lớn khắc Chiếu dời đô. Du khách đến viếng tượng rồi ra đằng sau đọc "Chiếu dời đô", hoặc từ quảng trường đến đọc "Chiếu dời đô" rồi lên chiêm ngưỡng tượng. Rất cần tổ chức không gian để có sự lưu chuyển, thống nhất, tạo ra một không gian thật sự đẹp và có ý nghĩa.
-
KTS Nguyễn Trực Luyện
Ho ten: Cao Quốc Thuận
Dia chi: 345 Bạch Đằng Hoàn Kiếm Hà Nội
E-mail: thuanduha@yahoo.com
Tieu de: Hay
Noi dung: Các bác thông cảm.Cái đó gọi là tư duy một nhiêm kỳ. Bác nào cũng muốn trong nhiêm kỳ của mình có cái gì đó để đời. Bất kể dư luận như thế nào... BUỒN!!!Ho ten: Tong quang Huy
Dia chi: Giang vo
E-mail: Tongquanghuy2003@yahoo.com
Tieu de: Sai lầm có hệ thống
Noi dung: Tôi hoàn toàn nhất trí với ý kiến của KTS Nguyễn Trực Luyện. Tuy nhiên, nhân tiện đây tôi muốn lưu ý một điều để người dân Việt Nam nói chung và người dân Hà Nội nói riêng thấy rằng đã đến lúc chúng ta cần phải lên tiếng với Chính phủ để xem xét đưa các cán bộ vào cơ quan chính quyền của Hà Mội một cách thận trọng hơn nữa, vì đến nay qua các dự án: Khách sạn Hà Nội Vàng, công trình Hàm Cá mập Hồ gươm, trung tâm thương mại EVN, dự án tại tam giác trước Nhà hát lớn, dự án tại Nhà thờ lớn, dự án trung tâm thương mại 19/12, và nay là dự án Đền Lý Thái Tổ, cho thấy một điều rõ ràng là Lãnh đạo Tp Hà nội luôn "đánh úp" người dân Hà nội, không tôn trọng người dân Hà nội khi thực hiện các dự án liên quan đến cảnh quan, môi trường sống của người dân Thủ đô. Không thể để mãi tồn tại tình trạng này được nữa. Tôi nghĩ con người có nhiều cách kiếm tiền, tuy nhiên, đừng kiếm tiền kiểu "nhơ nhuốc" như thế: phá hoại cảnh quan, môi trường sống của người dân Thủ đô.Ho ten: Nguyen Anh
Dia chi: TP Vinh
E-mail: NA@yahoo.com
Tieu de: Y kien
Noi dung: Không hiểu tại sao cứ thỉnh thoảng lại đem cái này cái kia ra để tranh cãi nhau. Hay vì lợi nhuận? Chúng tôi rất đồng tình với y kiến KTS Nguyễn Trực Luyện. Thưa ông không hiểu rồi đây lớp người như Ông mất đi thì đất nước này sẽ ra sao? Những thành quả mà Ông bảo vệ sẽ ra sao? Buồn thayHo ten: Bích Thuỷ
Dia chi: 61 Lý Thường Kiệt, HN
E-mail: ktdobichthuy@yahoo.com.vn
Tieu de: về việc xây đền tại vườn hoa Chí Linh
Noi dung: Qua vụ việc này, và cả vụ đường 19/12 và vụ khách trong công viên Thống nhất, tôi nhận thấy một điều hiển nhiên là các vị trong ban cố vấn của UBND TP Hà Nội kém quá.Ho ten: Đoàn Phúc Quang
Dia chi: Hà nội
E-mail: quangdp@gmail.com
Tieu de: Xây đền thờ thì có sao?
Noi dung: Nếu nói như phần lớn ý kiến của mọi người ở đây thì có lẽ tất cả các Đền Chùa ở nội thành Hà nội thì phải nên di dời ra những vùng ngoại thành hoặc miền núi chăng? Vì tất cả các Đền Chùa này đều bị bao bọc bởi các nhà cao tầng hoặc các nhà dân xung quanh thì còn đâu sự trang nghiêm và tôn kính nữa?? Trước đây, Bưu điện Hà nội cũng đã từng có 1 ngôi chùa ở đó. Do vậy việc xây đền ở sau tượng Vua Lý Thái Tổ cũng là việc nên làm. Có điều trước khi xây dựng phải tính toán quy mô và kiểu dáng sao cho phù hợp với cảnh quan xung quanh.Họ tên: Hà
Dia chi: Hà Nội
E-mail: trustly.79@gmail.com
Tieu de: Ý tưởng của ai ?
Noi dung: Qua Vietnamnet tôi mới được biết ý tưởng có thể nói là "quái gở" của người tư vấn xây dựng công trình thờ Vua Lý tại ngay không gian tấp nập ồn ào như vậy, phải chăng cứ nơi nào còn trống đất là các vị lại chồng thêm một cái gì đó không vì mục đích thương mại thì cũng được "dân yêu dân kính"... Tại sao Hà Nội vẫn còn nhiều vị trí đẹp, yên tĩnh các vị lại không tư vấn cho thành phố. Chúng tôi cần biết tên người đưa ra ý tưởng này.Ho ten: Quách Hữ Xuyền
Dia chi: 102 D9 Thành Công, Ba đình, Hà Nội
E-mail: xuyenqh@fpt.vn
Tieu de: Không thể có ngôi đền ở Vườn hoa Chí Linh
Noi dung: Nếu xây một ngôi đền ở đó thì chắc chắn các con chúa Cụ Lý sẽ lũ lượt mang hoa quả, vàng hương đến sụp lạy, khấn vái và chẳng bao lâu quanh cảnh nơi đó sẽ giống y chang như Phủ Tây Hồ. Đó là một điều chắc chắn!Ho ten: Huỳnh Tư ĐỊnh
Dia chi: 53 Hàng Buồm, Hà Nội
E-mail: dinhht2903@yahoo.com
Tieu de: Xây đền thờ Lý Thái Tổ sau tượng đài
Noi dung: Tôi năm nay 34 tuổi, tuổi thơ của chúng tôi gắn liền với Bờ Hồ, đền Ngọc Sơn, vườn hoa Chí Linh. Tôi nhất trí ý kiến của KTS, tôi mong rằng lãnh đạo thành phố không nên làm việc theo lối cũ nữa, đó là cứ nêu ra làm, khi dân phản ứng mới lại tổ chức hội thảo, lấy ý kiến, rồi mới từ bỏ ý định đó. Theo tôi đó là lối tư duy của người bảo thủ. Thay vì đó, đằng nào cũng phải lấy ý kiến, làm hội thảo, sao thành phố không làm 2 việc đó trước có phải hay hơn không. Mọi khoản chi từ ngân sách thành phố đều do người dân đóng góp, chúng ta hãy tôn trọng ý kiến, nguyện vọng của nhân dân trước đã rồi hãy bàn đến ý kiến của các bác "tham mưu". Kính mong thành phố hãy thay đổi cách làm việc, trước hết ta sẽ được lòng dân, đó là cái gốc rễ cho mọi thành công của thành phố.Ho ten: Lê Quang
Dia chi: Hà Nội
E-mail: lequang@yahoo.com
Tieu de: Một ý tưởng ngớ ngẩn
Noi dung: Tôi rất đồng tình với bài viết này của KTS Nguyễn Trực Luyện và tôi cũng không hiểu nổi ai là tác giả của ý tưởng ngớ ngẩn đến như vậy. Đền thờ là nơi linh thiêng với người VN vậy mà họ lại đinh đem ra giữa chỗ phố xa tập nập để làm cái gì? Với cái kiểu tư duy của mấy nhà quản lý tài ba này thì chắc vài bữa nữa cứ hễ ở đâu có tượng là họ lại xây đền thờ cho nó tiện.Ho ten: Minh Hoàng
Dia chi: Hà Nội
E-mail: minhhoang18@gmail.com
Tieu de: Hãy suy nghĩ khi quyết định
Noi dung: Tuy tôi không phải là người HN gốc nhưng cũng đã sinh sống ở đây gần 40 năm. Không gian vườn hoa Chí Linh (tên gọi cũ) có thể nói rất đẹp. Trước đây khi chúng ta quyết định đặt tượng đài vua Lý vào đây cũng đã có rất nhiều ý kiến. Tuy nhiên do cách xử lý kiến trúc nên phần nào đã tôn được vẻ đẹp của công trình và xung quanh. Nhưng bây giờ TP lại định đặt thêm ngôi đền phía sau thì thật không hiểu nổi. Với một không gian chật hẹp, lại bị án ngữ hai đầu bởi tượng đài và quảng trường trước Ngân hàng nhà nước, không hiểu muốn ngắm ngôi đền đó sẽ đứng ở đâu hay tụ tập bên vỉa hè là được? Không hiểu ông Chủ tịch TP, vốn là KTS sẽ nghĩ gì khi quyết định về việc này? Chúng ta chẳng lẽ thiếu đất để xây dựng đền hay cứ phải xây gần trụ sở UBND thành phố cho tiện?Ho ten: Hồng Việt
Dia chi: Hà Nội
E-mail: milanviet@yahoo.com.vn
Tieu de: Không thể và không nên xây đền
Noi dung: Tôi hoàn toàn tán thành những lý do mà KTS Nguyễn Trực Luyện đã nêu ra để không thể xây đền thờ ở sau tượng Lý Thái Tổ. Ngoài những mâu thuẫn mà KTS đã nêu ra, tôi còn thấy tiềm ẩn một nguy cơ nữa là không đảm bảo trật tự an ninh và vệ sinh môi trường ở khu vực đó. Một khi đền đã được xây dựng thì người dân tất nhiên sẽ đến dâng hương vào các dịp lễ tết. Số lượng người sẽ rất đông dễ gây mất trật tự, hương đốt nhiều sẽ làm ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, các dịch vụ ăn theo để phục vụ cho việc dâng lễ và tưởng niệm sẽ mọc lên như nấm, khó mà kiểm soát được như bán hương, hoa v.vv…hiện đang diễn ra ở nhiều đền chùa làm mất đi sự tôn nghiêm của đền và trật tự công cộng. Vì vậy, theo tôi không thể và không nên xây đền ở khu vực sau tượng Lý Thái Tổ.Ho ten: Hoàng Tiết Kiệm
Dia chi: Trần Hưng Đạo
E-mail: hoangtietkiem@yahoo.com
Tieu de: Xây đền thờ Lý Thái Tổ
Noi dung: Sao lại có "sáng kiến" tầm cỡ "quái gở" như vậy. Là người dân Việt sống theo văn hoá Phương Đông, theo tín ngưỡng Phật giáo nhưng lại nghĩ ra kiểu "thờ phụng" chẳng giống ai. Theo tôi, việc dựng tượng Lý Thái Tổ tại đó là thể hiện sự "tôn vinh" của người đời sau với Ông Cha, và nó nằm gần đền Ngọc Sơn cũng là nét "tương đồng" của văn hoá Phương Đông. Trong lúc này, đền thờ Lý Bát đế vẫn còn tồn tại và đã tồn tại từ bao lâu nay rồi. Tại sao lại phải xây mới? Đừng làm theo cái lối "thờ phụng" thương mại mà vốn thường xuyên xảy ra ở các nơi danh lam thắng cảnh của những vùng đền chùa.Ho ten: le thang
Dia chi: 57/77 pho mong 8/3
E-mail: tramlang1969@yahoo.com
Tieu de: Không thể xây thêm đền ở sau tượng đài Lý Thái tổ
Noi dung: Tôi hoàn toàn nhất trí với quan điểm của KTS Nguyễn Trực Luyện. Nếu xây đền sau tượng đài sẽ mất đi khung cảnh hoành tráng của Tượng đài và quảng trường đồng thời việc hương khói, hoá vàng sẽ khó giữ được vệ sinh khu vực này. Việc dâng hương tưởng niệm tại chân tượng đài như hiện nay là phù hợp. Tại các nước theo đạo Phật xung quanh ta cũng không có nước nào làm đền sau tượng đài đặt tại quảng trường, vườn hoa cả. Có chăng là việc tượng được dựng trong khuôn viên chùa và đền có sẵn mà thôi. Kính mong các Cấp Lãnh đạo thành phố xem xét, cân nhắc trước khi quyết định để giữ và mở rộng hơn khoảng không gian quanh hồ Hoàn Kiếm và các quảng trường xung quanh hồ như vậy sẽ đẹp và hoành tráng hơnDia chi: Ha Noi
E-mail: trduc@hotmail.com
Tieu de: Sự thất vọng
Noi dung: Tôi thật sự thất vọng khi biết thông tin mà KTS Nguỹên Trực Luyện cho biết. Những việc liên quan đến chốn nhạy cảm như khu vực vườn hoa Lý Thái Tổ nhưng người dân HN không hề được biết thông tin. Cũng không cần phải có kiến thức quá cao siêu gì về mặt kiến trúc mới thấy sự bất cập của Quyết định xây dựng ngôi đền ở khu vườn hoa này. Qua đó, chúng tôi thấy thật thất vọng với các cơ quan tham mưu Hà Nội cũng như lãnh đạo thành phố. Không hiểu vì mục đích gì mà các vị lại nghĩ ra được những "quái chiêu" như vây?? Qua đây tôi lại nhớ vụ cái đài phun nước lấy từ tiền thừa của dự án thoát nước HN. Mới đầu người ta định đặt ở Hồ Thiền Quang, sau vì bị phản đối mà đưa về hồ Thành Công. Nghe đâu thử được1-2 lần rồi tiêu luôn. Thế là mất toi bao nhiêu tiền của dân. Phải chăng bây giờ họ lại nghĩ ra mẹo mới nhân danh cụ Lý Thái Tổ để tiêu tiền của dân. Nếu đúng vậy chắc Cụ không bao giờ chấp nhận việc làm của cháu con thời nay.Ho ten: Ho Chi Thong
Dia chi: C8 Giang Vo
E-mail: Ho_Chi_Thong@yahoo.com
Tieu de: Y kien
Noi dung: Tôi hoàn toàn nhất trí với ý kiến của KTS Nguyễn Trực LuyệnHo ten: Tuan
Dia chi: Hà Nội
E-mail: tuan@yahoo.com
Tieu de: Khong nen xay den o vuon hoa Chi Linh
Noi dung: Ý tưởng làm bia Chiếu dời đô thật tuyệt vời, vừa có ý nghĩa giáo dục lịch sử, vừa không phá vỡ cảnh quan. Không nên xây đền ở đó, đền phải ở nơi thanh tĩnh không phải nơi ồn ào. Đây cũng là nơi thăm quan, vui chơi của thanh niên, không nên xây đền ở vườn hoa Chí LinhHo ten: Hoa Ngoc Ha
Dia chi: 132 Ông Ích Khiêm,P5,Q11,HCM
E-mail: hoangocha92@yahoo.com
Tieu de: Bài phân tích rất hay
Noi dung: Tôi hoàn toàn ủng hộ quan điểm và cách lập luận rất chặt chẽ, thấu tình, đạt lý của KTS Nguyễn Trực Luyện. Qua đây, tôi cũng rất lấy làm khó hiểu với cái cách đưa ra các quyết định rất chủ quan, phiến diện, không suy nghĩ của những người có trách nhiệm, tạo ra các tranh cãi lớn trong dư luận. Thật tình, nếu xây một cái Đền ở đó, chẳng khác nào mặc bộ comple mà lại đội khăn xếp và đi đôi guốc mộc. Trân trọng.Ho ten: Nguyễn Văn Ba
Dia chi: Hà Nội
E-mail: triqlb@yahoo.com
Tieu de: Hãy chặn ngay việc xây đền thờ sau tượng Vua Lý
Noi dung: Rất đồng tình với ý kiến của KTS Nguyễn Trực Luyện là không thể cứ bạ đâu cũng xây cất nơi thờ tự. Vườn hoa Lý Thái Tổ là nơi vui chơi, không gian không rộng, môi trường xung quanh không phù hợp để xây dựng nơi thờ tự. Các nhà quản lý đừng vì lý do cá nhân, suy nghĩ chủ quan, tầm nhìn hạn chế mà có những quyết định vội vã. Hãy suy nghĩ trước khi quá muộn
