- Bốn bài thơ của tác giả Đào Kim Hoa được dịch giả Trần Lê chuyển ngữ sang tiếng Trung. Chúng tôi nhận ra ngay đây là các bài thơ nổi tiếng như “Thư mùa đông” và “Thơ viết ở biển” của Hữu Thỉnh, “Người đẹp” và "Đứng trước em" của Lò Ngân Sủn. Bà Hoa, ông Thỉnh và ông Sủn đều là hội viên Hội nhà văn Việt Nam.

Trang thơ của Đào Kim Hoa tham gia Festival thơ Quốc tế Đài Bắc 2001, có in tác phẩm "Thư mùa đông", "Thơ viết ở biển", "Người đẹp", "Đứng trước em" với tư cách là tác giả của những bài thơ này.

 

Trang web chính thức của dịch giả và Cục Văn hoá thành phố Đài Bắc cung cấp thông tin cụ thể: “Nhà thơ nữ Việt Nam Đào Kim Hoa sinh năm 1957 tại Hà Tây, hiện sống tại Hà Nội, năm 1974 tốt nghiệp trung học rồi sang Liên Xô học tập, năm 1981 tốt nghiệp khoa Anh - học viện Giảng dạy Ngoại ngữ ở đó.

Sau đó về làm tại Ban đối ngoại Hội nhà văn Việt Nam. Bà am hiểu sâu sắc về văn học Việt Nam, nắm rõ tính độc đáo của nó. Hiện bà sống tại Hà Nội, là biên tập viên tạp chí Phê bình Văn học Việt Nam. Bà chủ yếu sáng tác thơ, tản văn, phê bình, dịch thuật. Thơ của bà tinh tế về cảm xúc, nhưng lại rất phong phú về trí tuệ, lại thấy được sức ảnh hưởng từ dân ca, bà sở trường viết thơ tình”.

Đào Kim Hoa được Cục Văn hoá thành phố Đài Bắc mời tham dự Festival thơ quốc tế lần đầu tiên (và cũng là Liên hoan thơ Đài Bắc lần thứ Hai) được tổ chức tại Đài Bắc tháng 9/2001.

Chùm thơ của bà tham gia Festival đó được dịch giả Trần Lê (Đài Loan) dịch sang tiếng Hoa và in trong tuyển tập tác phẩm của các nhà thơ quốc tế tham dự Festival thơ đồng thời đăng tải trên website Triển lãm thơ quốc tế của Festival thơ quốc tế lần đầu tiên.

Trang bìa sách tuyển tập tác phẩm các nhà thơ quốc tế. Bà Hoa (giữa) bên cạnh các nhà thơ nổi tiếng

 

Những dòng thơ Việt Nam gây đồng cảm và đón nhận của độc giả Trung Quốc, Đài Loan, Singapore, Malaysia có nguồn gốc từ đây. Và danh tiếng cũng như lòng yêu mến nhà thơ Đào Kim Hoa được độc giả người Hoa nuôi dưỡng suốt nhiều năm qua, bất chấp thời gian, địa điểm, hoàn cảnh. Thơ Đào Kim Hoa cũng được tuyển vào các trang Giáo dục Văn học của Trung Quốc, các trang mạng nổi tiếng nhất Trung Quốc như Baidu, Tianya đều đăng tải thơ và tiểu sử của bà.

(Mãi tới năm 2007, Nguyễn Quang Thiều mới là nhà thơ thứ hai của Việt Nam được mời tham dự Festival Thơ Quốc tế tại Đài Bắc. Tuy vậy, thông tin về anh chỉ xuất hiện ba lần trên mạng tiếng Hoa, ít hơn rất nhiều lần so với tác phẩm của Đào Kim Hoa.)

Tuy nhiên, khi đọc bốn bài thơ của Đào Kim Hoa được dịch giả Trần Lê chuyển ngữ, chúng tôi nhận ra đây là các bài thơ nổi tiếng như “Thư mùa đông” và “Thơ viết ở biển” của Hữu Thỉnh, “Người đẹp” và "Đứng trước em" của Lò Ngân Sủn.

 Ví dụ một đoạn bài thơ “Thơ bên biển” của Đào Kim Hoa như sau: (chúng tôi tạm dịch từ tiếng Hoa sang tiếng Việt)

“Anh xa em

Mặt trăng cô đơn

Mặt trời cô đơn

Biển vốn tự hào mình quá dài quá rộng từ xưa đến nay

Không thấy bóng cánh buồm, cũng thấy cô đơn.

Gió không phải roi, vì sao đánh vỡ đá bờ?

Anh không phải bóng hoàng hôn, vì sao nhuộm tim em tím?...”

Và một đoạn bài thơ “Cô gái xinh đẹp”:

“Mặt cô gái đẹp như tuyết

Chạm vào cái nữa, nóng lên

Mặt cô gái đẹp như lửa

Chạm vào cái nữa, lạnh đi

Người gặp em mà không khát, thấy khát rồi

Người gặp em mà không đói, thấy đói rồi…”

Nhà thơ Hữu Thỉnh

Ngày 17/6/2009, trao đổi trực tiếp với dịch giả Trần Lê (ông cũng là một trong mười nhà thơ nổi tiếng nhất Đài Loan, từng đoạt các giải thưởng văn học danh giá nhất Đài Loan và xuất bản hơn mười cuốn sách, thi ca, văn chương, dịch thuật), ông cho biết, bản thảo của bốn bài thơ này do nhà thơ Đào Kim Hoa cung cấp cho Ban tổ chức, và ông dịch sang tiếng Hoa.

Ông rất thích cả bốn bài thơ vì phong cách phong phú, giá trị thi ca và vẻ đẹp của các hình ảnh thơ làm rung động ngay chính cả ông. Vì thế ông đã dùng cả tài hoa của mình lẫn thiện cảm với Đào Kim Hoa để hoàn thành bốn bản dịch, bản thân ông rất ưng ý với cả bốn bản dịch thơ này.

Ông ca ngợi tài hoa của tác giả Đào Kim Hoa và cho biết thêm: “Tôi còn nhớ rõ khi dịch thơ Đào Kim Hoa, tôi đã chọn từng từ một, tôi dùng công phu rất nhiều năm viết thơ của tôi và cả tấm lòng, cảm xúc của tôi cho câu chữ, để tái hiện vẻ đẹp của thơ.”

Thơ Đào Kim Hoa thuyết phục được không chỉ Ban tổ chức Festival thơ Quốc tế Đài Bắc, khi Ban tổ chức thiết kế chương trình ngâm thơ riêng cho nhà thơ nữ Đào Kim Hoa tại Thư viện quốc gia Đài Loan ngày 18/9/2001, quảng bá trên các chương trình hoạt động văn hoá như tờ rơi, website, trang tin văn hoá. Tác phẩm của bà cũng không chỉ làm say mê độc giả người Hoa, còn làm chính dịch giả cũng yêu quý.

Dịch giả Trần Lê cho biết thêm, năm 2001 vì Festival thơ quốc tế đúng dịp bão rất lớn tại Đài Loan nên có một vài buổi hoạt động bị đình trệ, một số chuyến bay quốc tế bị huỷ, ông bị lũ lụt “giữ chân” ở Chương Hoá nên không kịp lên Đài Bắc tham gia chương trình, vì thế ông không có cơ hội gặp mặt các nhà thơ quốc tế mà ông có vinh dự được hợp tác trên bản thảo. Đó là điều ông rất tiếc.

Chủ đề Festival năm đó là “Thi thành nguyên niên, Á Thái chi quang” tức “Kinh đô thơ năm mở đầu, vinh danh thi ca châu Á - Thái Bình Dương”. Khách mời không chỉ các nhà thơ quốc tế đến từ Nhật, Thụy Điển, Thái Lan, Malaysia, Đức, Hà Lan, Mỹ v.v… mà còn những ngôi sao trong làng văn học thế giới như nhà thơ Derek Walcott - chủ nhân Nobel Văn học năm 1992. Tất cả họ đều mang tới Đài Bắc tác phẩm của chính mình